Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Kasım 14, 2023

Akciğer zarı kanseri veya “mezotelyoma,” ülkemizde sık görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Mezotelyoma, çocukluk çağı lösemileri veya melanomlardan daha sık karşılaşılan bir türdür. Akciğer zarı kanserinin en büyük nedenlerinden biri, asbest adı verilen maddeyi solunum yoluyla vücuda alınmasıdır. Bu nedenle, gemi sanayisi, yalıtım, balata, inşaat sektörü gibi sektörlerde çalışanlar, asbeste maruz kalma riski taşıdıkları için akciğer zarı kanseri açısından daha yüksek bir risk altındadırlar. Ancak asbest doğada da bulunabilir. Türkiye’de Diyarbakır, Eskişehir, Afyonkarahisar gibi bölgelerde asbest doğal olarak bulunur, bu nedenle bu bölgelerde yaşayan insanlarda da akciğer zarı kanseri görülebilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) nedir?
Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) belirtileri nelerdir?
Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) nedenleri nelerdir?
Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) teşhisi nasıl yapılır?
Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisi nedir?
Akciğer kanseri hakkında sık sorulan sorular

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) nedir?

Göğüs boşluğu içinde akciğer dokusu bulunmaktadır. Akciğeri, soğan zarını andıran oldukça ince bir zar dokusu kaplamaktadır. Bu zar dokusu aynı zamanda kaburgaların iç yüzeyine kadar uzanır. Bu zar dokusunda gelişen kansere “akciğer zarı kanseri” veya tıbbi terimiyle “mezotelyoma” adı verilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) belirtileri nelerdir?

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma), genellikle halk arasında “akciğerlerin su toplaması” olarak bilinen akciğer zarı etrafında sıvı birikimi ile belirti verir. Mezotelyoma, hangi tarafta gelişmişse o tarafta batma tarzında ağrıya neden olabilir. Öksürük, akciğer zarı kanserinde daha nadiren görülür. Akciğerde sıvı birikimine bağlı olarak hastalar nefes darlığı hissedebilirler. Ayrıca, akciğer zarı kanseri belirtilerinden biri de batma hissidir. Akciğer zarı kanserinin erken evrede belirti vermesi nadirdir ve genellikle daha ileri evrelerde teşhis edilir. Akciğer zarı kanseri, akciğer kanserinden farklıdır ve belirtiler açısından da farklılık gösterebilir. Mezotelyoma sıklıkla sıvı birikimi ile belirti verir ve bu durum genellikle ikinci evrede teşhis edilir. Mezotelyoma’nın belirtileri şunlar olabilir:

Akciğer zarı etrafında sıvı birikimi.
Nefes darlığı.
Ağrı.
Açıklanamayan kilo kaybı.
Nadir durumlarda, akciğer kanserine benzer öksürük.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) nedenleri nelerdir?

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma), nedenleri hakkında hastalar tarafından merak edilen bir dizi soru içermektedir. Mezotelyoma nedenleri arasında en önemlisi asbesttir. Asbest maruziyeti, akciğer zarı kanserinin en büyük tetikleyicilerinden biridir. Ayrıca, nadir durumlarda virüslerle ilişkilendirilen gelişmeler de görülebilir, ancak bu durum çok düşük olasılıklıdır.

Asbest maruziyeti, akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) riskini artırabilir ve bu nedenle risk faktörleri arasında yer alır. Asbeste en fazla maruz kalan kişiler genellikle gemi sanayisinde, izolasyon sektöründe, inşaat sektöründe, nalburculuk, balata sektöründe veya tank palet fabrikalarında çalışanlar ile bu iş yerlerine yakın yaşayanlardır. Bu mesleklerde çalışan veya bu iş yerlerine yakın yaşayan kişilerde akciğer zarı kanseri gelişme ihtimali daha yüksektir.

Akciğer zarı kanserinin asbest maruziyeti sonucu ortaya çıkabilmesi için genellikle maruziyetten sonra 10 yıl gibi bir süre geçmesi gerekmektedir. Asbest ile temas eden kişiler, genellikle genç yetişkinlik dönemlerinden sonra yıllarca bu zararlı madde ile karşılaştıktan sonra akciğer zarı kanserinin belirtilerini göstermeye başlarlar.

Asbest sadece endüstriyel alanlarda bulunmaz. Türkiye’de Diyarbakır, Çermik, Eskişehir, Afyonkarahisar, Nevşehir gibi illerde doğal olarak toprakta asbest bulunmaktadır. Bu bölgelerde asbest, evlerin kaplanmasında veya pekmez yapımında sıkça kullanılır. Doğal yollardan maruz kalma, bu bölgelerde yaşayan insanlar için akciğer zarı kanseri riskini artırabilir. Asbeste maruz kalan kişiler, asbest liflerini ciltlerinde veya giysilerinde taşıyarak eve getirebilirler. Bu şekilde asbeste sürekli maruz kalmak, akciğer zarı kanseri riskini artırabilir. İş yerinde yoğun asbestle çalışan kişiler, işten ayrılmadan önce duş alarak ve kıyafetlerini değiştirerek evlerine asbest liflerini taşıma riskini azaltabilirler.

Önemli bir nokta, asbestin cilt temasının akciğer zarı kanserine yol açmadığıdır. Asbestin bu kansere neden olabilmesi için solunum yoluyla alınması gerekmektedir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) teşhisi nasıl yapılır?

Eğer bir kişinin akciğer zarı kanseri belirtileri bulunuyorsa ve aynı zamanda uzun süreli asbest maruziyeti geçmişi varsa, öncelikle Bilgisayarlı Tomografi (BT) taraması yapılır. Akciğer zarı kanseri teşhisini kesinleştirmek için hastadan Torakoskopi adı verilen bir yöntemle biyopsi alınır ve bu örnek laboratuvara gönderilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisi nedir?

Akciğer zarı kanseri tedavisinde etkili bir planlama yapmak çok önemlidir. Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisinde uzmanlık, dikkatli takip ve çoklu disiplinli bir yaklaşım gereklidir. Akciğer zarı kanseri tedavisinde cerrahi müdahaleler öne çıkar, ancak kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi gibi yöntemler de uygulanabilir.

Daha önce, akciğer zarı kanseri ameliyatlarında hem akciğer hem de akciğer zarı çıkarılıyordu. Ancak son çalışmalar, yalnızca akciğer zarının çıkarılmasının yeterli olduğunu göstermiştir. Ameliyat sonrası kemoterapi ve gerektiğinde radyoterapi uygulanabilir. Tedavi sırası bazı hastalarda değişebilir. Son yıllarda immünoterapi, bağışıklık sistemini hedefleyen tedaviler olarak etkili bir şekilde kullanılmaktadır.

Akciğer kanseri hakkında sık sorulan sorular

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) çeşitleri nelerdir?

Akciğer zarı kanseri genellikle üç türe ayrılır:

Epitelyal tip
Sarkomatoid tip
Mikstip (Karışık tip)

Akciğer zarı kanserinde, akciğer kanserinde olduğu gibi küçük hücreli veya büyük hücreli tipler bulunmaz.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) ile akciğer kanserinin farkı nedir?

Akciğer zarı kanseri, sadece ortaya çıktığı yer açısından değil, aynı zamanda hücre yapısı bakımından da akciğer kanserinden farklıdır. İnsan vücudu gelişirken iç organları oluşturan kök hücreler, farklı işlevlere sahiptir. Bu kök hücreler, zar bölgeleri ve sinir dokularını farklı şekillerde oluştururlar.

Akciğerin dokusunda herhangi bir ağrı algılayıcı bulunmaz, ancak akciğer zarında ağrı algılayıcıları mevcuttur. Dolayısıyla, akciğer zarı kanseri ile akciğer kanseri arasında bir fark da ağrı algılama yeteneğidir.

Bunun yanı sıra, akciğer zarı kanseri ve akciğer kanseri arasındaki bir diğer fark, yayılma şeklidir. Akciğer zarı kanseri, göğüs boşluğunun tüm alanlarını etkileyen bir hastalıktır ve sadece tek bir noktada ortaya çıkmaz. Bu nedenle tedavi ve tanı yöntemleri de farklılık gösterebilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) evreleri nelerdir?

Akciğer zarı kanseri evrelemesi, hastanın iyileşme olasılığını belirleme konusunda akciğer kanseri kadar hassas olmayabilir ve klasik kanser evrelemesinden farklılık gösterebilir. Özellikle 1. ve 4. evreler dışındaki evreler, yaşam süresi açısından farklılık gösterebilir.

Genel olarak, akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) 4 evrede sınıflandırılır:

Akciğer zarı kanseri evre 1: Tümör yalnızca akciğer zarı ile sınırlıdır ve akciğer zarında minimal kalınlaşma görülebilir.

Akciğer zarı kanseri evre 2: Tümör göğüs duvarı, kalp ve yemek borusunun üstündeki zara yayılmıştır.

Akciğer zarı kanseri evre 3: Tümör diyaframı aşmış ve karın zarına yayılmıştır. Lenf bezlerinde tutulum olabilir.

Akciğer zarı kanseri evre 4: Tümör diğer organlara metastaz yapmıştır.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) yaşam süresi ne kadardır?

Akciğer zarı kanseri hastalarının yaşam süresi, hastalığın evresine, alınan tedaviye ve hastanın tedaviye verdiği yanıta bağlı olarak değişebilir. Akciğer zarı kanserinde yaşam süresi kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Akciğer zarı kanseri olan bir hastanın yaşam süresi şu şekilde değişebilir:

Tedavi almadan 8 ay
Kemoterapi tedavisi ile 12-18 ay
Cerrahi tedaviyi içeren 3’lü tedavi ile 24 ay ortalama yaşam süresi

Ancak her hastanın sonuçları farklı olabilir ve özellikle son yıllarda immünoterapi tedavisi gibi bağışıklık sistemine yönelik uygulamalarla akciğer zarı kanseri yaşam süresinde önemli uzamalar gözlemlenmektedir. Sonuçlar hastaların tedaviye nasıl yanıt verdiğine bağlı olarak değişebilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisi için birçok seçenek bulunmaktadır. Ancak tekrarlama riski yüksek olduğu için tedavi seçeneklerini aşamalı bir şekilde uygulamak önemlidir. Hastalığın seyrine göre aşama aşama tedavi uygulamak, en iyi sonuçları elde etme olasılığını artırabilir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma)  ameliyatı nasıl yapılır?

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisinde açık ameliyat adı verilen cerrahi bir yöntem kullanılır. Bu ameliyat sırasında hastayı yan yatırarak kaburgalardan biri çıkarılır ve akciğer zarı kanseri ameliyatı gerçekleştirilir. Ameliyat esnasında akciğerin üzerinde ve göğüs boşluğu içindeki zarlar çıkarılmaya çalışılır. Gerektiğinde diyafram kası ve hatta kalp zarı da çıkarılabilir. Ancak akciğerin tamamen çıkarılmasına gerek yoktur.

Mezotelyoma ameliyatı yaklaşık olarak 3-4 saat sürmektedir. Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) ameliyatından sonra hasta yaklaşık 1 hafta hastanede yatmaktadır. Bu tür bir ameliyatın geniş bir alanı etkilediği için kanama riskine karşı, hastanın durumuna göre 1-2 gün yoğun bakım süreci de gerekebilir.

Akciğer zarı kanserinden (Mezotelyoma) korunmak için neler yapılabilir?

Akciğer zarı kanseri, genellikle akciğerin tamamını ve kaburgaları saran geniş bir bölgede gelişir. Diğer kanser türlerinden farklı olarak, bu kanser tipi tek bir noktada değil, akciğer zarının bütün yüzeyinde üzüm tanesi şeklinde tümörler şeklinde görülür.

Akciğer zarı kanseri riski taşıyan kişilerde, hastalık gelişmeden önce bazen akciğer zarının tamamen çıkarılması düşünülebilir. Ancak, akciğer zarı kanseri yayıldığında, bu geniş bölgeyi tamamen temizlemek sıklıkla mümkün değildir, bu nedenle bu yöntemi uygulayan hastalarda dahi akciğer zarı kanseri gelişebilir.

Asbest maruziyetinden kaynaklanan akciğer zarı kanserini önlemek önemlidir. İş yerinde veya yaşanılan bölgede asbest bulunup bulunmadığını kontrol etmek faydalı olacaktır. Asbeste maruz kalan işçilerin koruyucu ekipman kullanması, tüm güvenlik önlemlerine uyması önemlidir. Ayrıca, iş sonrası duş almak veya iş kıyafetlerini değiştirmek, temas edilen kişileri asbestin olası zararlarından korumak için önemlidir ve göz ardı edilmemelidir.

Akciğer zarı kanserinde (Mezotelyoma) akıllı ilaç kullanılır mı?

Son yıllarda, akciğer zarı kanserinin tedavisinde kullanılan immünoterapi uygulaması hastaların yaşam süresini olumlu bir şekilde etkilemektedir. Bu tedavi yöntemi özellikle sarkomatoid ve mix tip akciğer zarı kanserinde daha etkili sonuçlar vermektedir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) bitkisel tedavisi var mıdır?

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) tedavisinde bitkisel veya doğal tedavi yöntemlerinin etkili olduğuna dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle akciğer zarı kanseri için bitkisel tedavi önerilmemektedir. Hastaların alabileceği en önemli önlemlerden biri, asbest maruziyetinden kaçınmaktır. Ayrıca asbest içeren toprakta yetişen ürünlerin tüketiminin bir zararı bulunmamaktadır.

Akciğer zarı kanserinde (Mezotelyoma) beslenme nasıl olmalıdır?

Akciğer zarı kanseri gibi diğer kanserlerde de, yüksek protein alımına ve düşük karbonhidrat alımına dikkat etmek önemlidir.

Akciğer zarı kanseri (Mezotelyoma) metastaz yapar mı?

Akciğer zarı kanserinde özellikle Sarkomatoid tipi sıkça metastaz yapmaktadır. Sarkomatoid tip akciğer zarı kanseri genellikle kemik, karaciğer, beyin, kalp ve karın zarına metastaz yapabilir. Epiteloid tip akciğer zarı kanseri ise genellikle orijinal bölgede büyüyüp tekrarlar, ancak karın veya karşı akciğerde metastaz yapabilir. Akciğer zarı kanserinin yayılma eğiliminde olduğu bölgeler sıklıkla karın zarı ve kalp zarını içerir.