Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Kadınlarda hormonal bozukluklar, farklı türdeki tümörler, polikistik over sendromu, belirli ilaçlar veya gebelik nedeniyle gelişebilen aşırı kıllanma durumu, hirsutizm olarak adlandırılır. Hirsutizmin teşhisi için temel kriter, erkek tipi kalın ve kaba kıllanmanın varlığıdır. Kıllanma sorunu bireyden bireye değişebileceğinden, hirsutizm tanısı kesinlikle uzman bir doktor tarafından konmalıdır.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) nedir?
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) belirtileri nelerdir?
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) tanısı nasıl konulur?
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) Tedavisi nasıldır?
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) hakkında sıkça sorulan sorular

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) nedir?

Hirsutizm, kadınlarda erkek cinsiyetine özgü bölgelerde kaba ve kalın kılların artışı anlamına gelir. Genellikle sakal, bıyık, göğüs, sırt, göbek altı, göbek üstü, ve kuyruk sokumu gibi erkeklerde doğal olarak bulunan bölgelerde kıllanma görülürken, kadınlarda bu bölgelerde ince tüyler olması normaldir. Ancak, kaba ve kalın kıllanma olağandışıdır. Bazı kadınlarda genetik faktörlere bağlı olarak kıl yoğunluğu farklılık gösterebilir ve bu da normal bir varyasyon olabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) belirtileri nelerdir?

Hirsutizm hastalığının belirtileri, kişinin alışılmış vücut tüylerinin dışında erkeksi bölgelerde kalın ve kaba kılların fark edilmesiyle kendini gösterir. Deride, ince, açık renkte ve düz şekilde bulunan tüylere “vellüs tüyleri” denir ve bunlar anormal bir durum değildir. Bu tüyler özellikle yüz bölgesinde bulunurlar. Ergenlik dönemiyle birlikte vücutta doğal olarak kıllanma başlar, birkaç yıl boyunca devam eder ve ardından istikrar kazanır. Ancak yirmili yaşlardan sonra, kılların yapısında kalınlaşma ve sayısında artış hirsutizmin patolojik bir belirtisi olarak kabul edilebilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) tanısı nasıl konulur?

Aşırı tüylenme teşhisi fiziksel muayene bulgularına dayanarak konulur. Kılın kalınlığı, rengi ve kıllanma bölgesine göre hekim tarafından değerlendirilen Ferriman-Gallwey skorlama sistemi, halen teşhis için kullanılan bir yöntemdir. Bu sistemde, erkeksi kıllanma bölgelerinde kılın kalınlığına göre skorlama yapılır. Ancak, kişinin genetik özelliklerine göre farklılıklar gösterebileceği unutulmamalıdır. Hastalar tarafından ifade edilen kıllanma, hekim tarafından normal vellüs tüyleri olarak tanımlanabilir. Bu nedenle gerçek hirsutizm teşhisi mutlaka uzman bir hekim tarafından konulmalıdır. Kıllanmanın yaygınlığı, hızlı bir şekilde gelişip gelişmediği, ek klinik bulguların varlığı ve adet düzensizliği teşhis açısından oldukça önemlidir. Hirsutizm klinik belirtileri arasında akne, şakaklarda erkek tipi saç dökülmesi, deri kıvrım bölgelerinde koyulaşma, karın bölgesinde yağlanma, sesin kalınlaşması veya kaba olması, vücut kas kitlesinde artış ve klitoriste büyüme gibi önemli belirtiler yer almaktadır. Hirsutizmin nedenini anlamak için bazı laboratuvar ve radyolojik testler de yapılabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) Tedavisi nasıldır?

Hirsutizm tedavisi, altta yatan bir nedene bağlı olarak değişmektedir. Eğer temel neden bir hastalık ise, tedavi asıl olarak bu temel hastalığın tedavisini içermelidir. Hirsutizm genellikle sadece kozmetik bir sorun gibi algılansa da, hormonal ve ciddi sağlık sorunlarına işaret edebileceğinden önemlidir. Altta yatan hastalığın tedavisi ile hirsutizm düzelir. Hirsutizm, polikistik over sendromu (PCOS) gibi bazı durumların bir sonucu olabilir. Bu durumda, PCOS’un tedavisinde kullanılan oral kontraseptif (OKS) ilaçlar, kıl büyümesinin azalmasına yardımcı olabilir. Oral kontraseptiflerin kıl büyümesi üzerindeki etkileri genellikle 4. aydan itibaren başlar ve 6. ayda daha belirgin hale gelir. Bu ilaçlar kullanılmaya devam edildikçe etkileri devam eder. Antiandrojen tedaviler, uygun hastalarda kullanılan başka bir tıbbi tedavi seçeneğidir. Eğer hastanın aynı anda gebe kalmayı planladığı bir dönem varsa, hormonal tedavi uygun olmayabilir. Bazen altta yatan herhangi bir hastalık tespit edilemez. Bu durumda, mekanik yöntemler (örneğin tüylerin jilet, ağda, lazer veya iğne epilasyon ile uzaklaştırılması) kullanılabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) hakkında sıkça sorulan sorular

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) tedavisi görenler iyileşir mi?

Hirsutizme yol açan bir altta yatan hastalık mevcutsa; bu hastalığın tedavisi ile birlikte kılların yoğunluğu azalır ve incelir. Takip eden epilasyon yöntemleri ile kalıcı sonuçlar elde edilebilir. Herhangi bir temel neden tespit edilemeyen idiyopatik hirsutizmde ise epilasyon yöntemleri genellikle kalıcı sonuçlar sağlar.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) ilaçları var mıdır?

Hirsutizm durumuna bağlı olarak uygun tıbbi tedaviler mevcuttur. Doğum kontrol ilaçları ve antiandrojen ilaçlar, bu amaçla kullanılabilen ilaçlar arasında yer almaktadır. Kıl olgunlaşma süreci yaklaşık 6 ay sürebileceğinden, bu ilaçların etkileri genellikle 3 ila 6 ay sonra fark edilmeye başlar. Bu ilaçların etkinliği, kullanıldıkları süre boyunca devam eder. İlaçlar, yalnızca kıl gelişimini kontrol altına almakla kalmaz, aynı zamanda tanımlanan hastalıkların diğer patolojilerini düzeltebilme amacıyla da kullanılabilir. Hirsutizm tedavisinde hem tıbbi hem de mekanik uygulamaların bir arada kullanılması uygun olabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) testi var mıdır?

Hirsutizm tanısı başlangıçta hekim tarafından yapılan fizik muayene sonuçlarına dayanır. Kıllanma artışı her zaman hirsutizmi ifade etmez. Hirsutizm tanısı konulduktan sonra, özellikle eşlik eden diğer belirtilerin varlığı önemlidir. Klinik şüphe durumlarında daha fazla inceleme gerekebilir. Bu amaçla, destekleyici ve gerektiğinde temel hastalıkları tanımlamak için laboratuvar kan ve hormon testleri ile bazı görüntüleme ve radyolojik testler kullanılabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) doğal tedavisi var mıdır?

Hirsutizme yol açabilen birçok ilaç, hormonal dengesizliği bozabilecek veya net etkisi bilinmeyen doğal bitkilerin kullanımı hirsutize sebep olabilir.

Hirsutizm öncelikle önemli bir hastalığın bulgusu mudur?

Hirsutizm teşhis edildiğinde hemen ondan kurtulmaya çalışmak, altta yatan hastalığın teşhisini geciktirebilir. Bu nedenle, hirsutizmi bir belirti olarak kabul edip, ilgili uzman doktorun değerlendirmelerine dayanarak bir tedavi planı oluşturulmalıdır.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) iyi gelen yiyecek içecekler var mıdır?

Modern tıp uygulamalarında, günlük hayatta tükettiğimiz gıdaların hirsutizme etkisi konusunda herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak endokrin sistemi etkileyen bazı maddelerin (en sık plastik ürünler, tarım ilaçları, böcek ilaçları, kozmetik ürünler, temizlik maddeleri gibi) hormonal dengemizi bozabileceği bilinmektedir. Dış çevre, hirsutizme daha fazla neden olabilir. Bu nedenle, bu endokrin bozucu maddelere maruziyeti mümkün olduğunca azaltmak önemlidir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) neden olur?

Bireylerin kişisel hassasiyetleri farklılık gösterebilir. Kişiler, doğal kıllanma bölgelerindeki kıllanmayı, genetik yapılarına göre normal veya anormal olarak tanımlayabilirler. Hirsutizm teşhisi, bir sağlık profesyoneli tarafından konulmalıdır. Hirsutizm, hormonal sorunlar ve ciddi bazı hastalıkların bir belirtisi olabilir. Bu nedenle, öncelikle bu iki konu doktor tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca, bazı ilaçlar da hirsutize yol açabilir. Eğer temelde herhangi bir hastalık veya neden bulunamazsa, bu durum “idiopatik hirsutizm” olarak adlandırılır.

Hangi hormon tüylenme yapar?

Androjenler olarak adlandırdığımız hormonlar, özellikle testosteron, vücut tüylerinin büyümesinden sorumlu olan hormonlardır. Bununla birlikte, hormonal seviyeler normal olsa bile, bazı bölgelerde hormonların dönüşümü ve bu dönüşen hormon etkileri nedeniyle kıl köklerinde bölgesel hassasiyet farkı olabilir.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) nasıl önlenir?

Başlangıçta, testosteron gibi erkeklik hormonlarının hekim kontrolü olmadan kullanılmaması gerektiğini belirtmek önemlidir. Bu tür hormonlar genellikle vücut geliştirme amacıyla kullanılır. Ayrıca, bazı steroid türevli bileşikler de bu amaçla kullanılarak tüylenmeye neden olabilir. Saç dökülmesini önlemek amacıyla kullanılan bazı androjen türevli solüsyonlar, yanlışlıkla istenmeyen bölgelerde kıl büyümesine yol açabilir. Bu tür ilaçları kullanmadan önce bir doktordan öneri almak önemlidir. Ayrıca, bazı endokrin sistemi bozan maddeler, özellikle plastik ürünler, temizlik malzemeleri ve kişisel bakım ürünleri, hormonal dengesizliğe neden olabilir. Bu maddelere teması mümkün olduğunca minimize etmeye çalışmalıyız.

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) kısırlık yapar mı?

Hirsutizmin altında yatan neden hormonal bir bozukluksa, bu hormon bozukluğu kısırlığa yol açabilir. Hirsutizm, bu durumun bir belirtisi olabilir. PCOS gibi hirsutizmin en yaygın nedenlerinden biri, adet düzensizliği ile birlikte kısırlığın önemli bir bileşeni olabilir. Ayrıca, bazı hormonal hastalıklarda hastalığın kendisi kısırlığa neden olabilir. Ayrıca, ciddi tümörler tarafından üretilen hormonlar adet düzenini bozabilir ve kısırlığa yol açabilir.