Atipik psikoz nedir?

Psikoz, bireylerin günlük yaşamlarında gerçeği değerlendirme yeteneğinin bozulduğu bir durumu ifade eder. Atipik psikoz ise birden fazla psikoz türünden gelen belirtileri içeren ancak herhangi özgül bir psikotik bozukluğa sınıflandırılamayan bir durumu tanımlar. Atipik psikoz, psikoz semptomlarına sahip olup özgül psikotik bozukluğun tanı ölçütlerini karşılamayan bir bozukluk olarak kabul edilir. Bu hastalığın ana nedenleri arasında genetik faktörler ve çevresel etmenler bulunmaktadır. Sanrılar, varsanılar, uyku ve iştah düzensizlikleri, düşünce bozuklukları, şüphecilik ve kaygı gibi belirtiler atipik psikozun karakteristik özellikleridir. Bu hastalığın tedavisi genellikle ilaçlarla sağlanır. Ancak tedaviye uyum sorunları, hastalığın tekrarlama riskini artırabilir. Erken tedaviye başlanması, semptomların kontrol altına alınmasına ve olumlu sonuçların elde edilmesine yardımcı olabilir.

Atipik psikoz nedir?
Atipik psikoz neden olur? Atipik psikozun nedenleri nelerdir?
Atipik psikoz belirtileri nelerdir?
Atipik psikozun tanısı nasıl konulur?
Atipik psikoz tedavisi nasıldır? Atipik psikoz tedavisi nasıl uygulanır?
Atipik psikoz ile ilgili sık sorulan sorular

Atipik psikoz nedir?

“DSM” olarak bilinen Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, önceleri “atipik” daha sonra “başka türlü adlandırılamayan” psikoz olarak adlandırılan bir kategoriye uyan bir grup tanıyı içermektedir. Atipik Psikoz, DSM kategorisine göre psikotik semptomlara sahip olan ancak herhangi özgül bir psikotik bozukluğun tanı ölçütlerini karşılamayan hastalar için kullanılan bir terimdir. Bazı durumlarda, başka türlü adlandırılamayan psikotik bozukluk tanısı, bilginin yetersiz olduğu ve özgül bir tanı koymak için gerekli bilgiye sahip olunmadığı durumlarda kullanılabilir. Bu hastalıklar oldukça çeşitlilik arz eden bir gruptur, ancak ortak özellikleri, şizofreniye benzememeleri, ancak belirli dönemlerde psikotik semptomlar sergilemeleridir.

Atipik psikoz neden olur? Atipik psikozun nedenleri nelerdir?

Aynı psikozda olduğu gibi, nedenler arasında genetik faktörler, çevresel etkenler ve beyin değişiklikleri önemli bir rol oynar.

Atipik psikoz belirtileri nelerdir?

Psikiyatrik değerlendirmelerde, sanrılar, varsanılar, uyku düzensizlikleri, iştah değişiklikleri, düşünce bozuklukları, şüphecilik, kaygı gibi belirtiler sıkça görülebilir. Bu semptomların detaylı bir şekilde değerlendirilmesi ve hatta bazen kesin bir tanının konulabilmesi için uzun süreli gözlem gerekebilir ve bu süre yıllarca sürebilir.

Atipik psikozun tanısı nasıl konulur?

Psikotik bir bozukluğu teşhis etmek için uzman hekimler, öncelikle tıbbi ve psikiyatrik bir öykü alır ve hastayı fiziksel olarak muayene eder. Bu inceleme sırasında hastanın fiziksel sağlık sorunlarını veya uyuşturucu madde kullanımını elemek için kan testleri veya bazen beyin görüntüleme yöntemleri gibi testler istenebilir. Psikotik belirtileri olan bir kişiyi diğer uzmanlar organik bir neden bulamazsa, psikiyatriye yönlendirebilirler. Organik etiyolojiye dayalı nedenler dışlandıktan sonra, atipik psikoz tanı ölçütlerini karşılıyorsa bu teşhis konabilir, ancak bazen doğru bir tanı koymak için uzun süreli takip gerekebilir.

Atipik psikoz tedavisi nasıldır? Atipik psikoz tedavisi nasıl uygulanır?

Diğer psikozlar gibi, atipik psikozların tedavisinde öncelikle biyolojik tedaviler yani farmakolojik tedaviler tercih edilir. Bu tedavi yöntemi, hem akut atak dönemlerinde hem de sürdürüm tedavisinde antipsikotik adı verilen ilaçların kullanılmasıyla mümkün olmaktadır. Ancak erken teşhis konulduğunda, antipsikotik ilaçların daha olumlu sonuçlar verdiği bilinmektedir. Çünkü atipik psikozlarda, psikotik dönemlerin uzun sürdüğü durumlarda bazı beyin değişiklikleri kalıcı hale gelebilir.

Psikoz nedir?

Bu durum, kişinin gerçeği değerlendirme yeteneğinin bozulduğu bir genel adlandırmadır. Bu durumda, kişinin kendi düşünceleri ve algıları ile gerçeklik arasında karışıklık yaşanır ve düşünce ile algılama düzeyinde ciddi bozukluklar meydana gelir, bu da kişinin neyin gerçek neyin gerçek olmadığını anlamasını zorlaştırır. Varsanılar ve sanrılar bu durumun temel belirtileridir. Bireyler bu deneyimi yaşayabilirler, kısa dönemlerle sınırlı olabilir veya bazı kişilerde psikozla yaşamın bir parçası olabilir. Ancak bazı insanlar için tam bir iyileşme mümkün olabilir.

Atipik psikoz geçer mi?

Psikoz tedavisi, ilaç tedavisi desteklenerek kişinin mevcut belirtilerinde düzelme sağlanabilir. Ancak tedavi sürecinin etkili bir şekilde yönetilmesi, ilaç tedavisinin ve bilişsel davranış terapilerinin düzenli bir şekilde sürdürülmesi gerekmektedir.

Atipik psikoz şizofreni midir?

Atipik psikoz, şizofreniden farklı bir kategori olan “başka türlü adlandırılamayan” psikoz şeklinde tanımlanan bir gruba aittir.

Atipik psikoz hastası evlenebilir mi?

Türk Medeni Kanunu’na göre, akıl hastalarının yasal olarak evlenmeleri yasaklanmıştır. Ancak, bazı durumlarda psikoz hastalığına sahip bireylerin, aileleri tarafından evlendirildiği gözlemlenmektedir. Bu tür evlilikler, her iki tarafın da itiraz etmediği durumlarda yasal işleme tabi tutulmayabilir. Ancak yine de kanuna göre, eşlerden birinin akıl hastası olduğu bir sağlık kurulu raporu ile kanıtlandığında, evlilik geçersiz sayılmaktadır.

Atipik psikoz hastası çalışabilir mi?

Sosyal Güvenlik Kurumları, psikiyatrik rahatsızlıklardaki engel oranlarını belirlemiştir. SGK ve ilgili kuruluşlar, sağlık kurulu raporlarını inceleyerek ve gerekli araştırmaları yaparak psikiyatrik rahatsızlığı olan kişilerin durumunu değerlendirirler. İş Kanunu’na göre, işverenlerin 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde, belli bir oranda engelli işçiyi istihdam etme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kapsamda psikiyatrik hastalığı olan kişiler de değerlendirilir.

Ancak, bu hastalar dikkat gerektiren, yüksek sorumluluk taşıyan ve hukuki sorumluluk gerektiren işlerde çalıştırılamazlar. Aynı şekilde, vardiyalı çalışma veya gece nöbeti gerektiren işlerde de çalıştırılmamalıdırlar. Tedavi sonucunda işlevselliklerinde bir düzelme olmayan ve günlük yaşamlarını tek başlarına sürdürmekte zorluk çeken hastalar çalışamazlar.

Atipik psikoz tekrarlar mı?

Psikoz, bazı durumlarda ani başlayabilir ve tek bir olayla sınırlı kalabilirken, diğer durumlarda kişide tekrar edebilen kronik psikozların erken evreleri olabilir ve bu durum tekrarlayıcı olabilir.

Psikoz krizi nedir?

Psikoz krizi, psikotik atak olarak da adlandırılır ve kişinin normalden farklı düşüncelere, algılara ve gerçeklikten uzaklaşmasına neden olan bir durumdur. Psikotik ataklar sırasında birey, farklı bir gerçeklik deneyimi yaşar. Bu ataklar haftalarca sürebilir ve bazen hastaneye yatırılarak kontrol altına alınmaları gerekebilir.

Genetik geçiş atipik psikoz hastalığında etkili midir?

Atipik psikoz, diğer psikozlar gibi, genetik faktörlerin önemli bir rol oynadığı bir durumdur.

Atipik psikoz hastaları kişisel bakımlarını yapabilir mi?

Hastalığın ciddiyetine bağlı olarak durum değişebilir; bazı hastalar kendi bakımlarını yapabilirken, daha fazla etkilenen hastalar kendi bakımlarını gerçekleştiremeyebilirler.

Atipik psikoz önlenebilir mi?

Atipik psikozun başlangıcı önlenebilir bir durum değildir. Ancak tedavi, ne kadar erken başlarsa semptomların önlenmesine daha fazla yardımcı olabilir. Ailesinde şizofreni öyküsü bulunan kişiler gibi psikotik bozukluklara yatkın olan bireylerin uyuşturucu ve alkol gibi maddelerden uzak durmaları, atipik psikozun başlamasını geciktirmeye veya önlemeye yardımcı olabilir.