Beta Glukan Hangi Gıdalarda Bulunur?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Beta glukan, çözünür liflerin bir parçası olup, hububat ve maya gibi kaynaklarda doğal olarak bulunur. Ayrıca, çeşitli takviye gıda ürünlerinde de sıkça bulunur. Sindirilemeyen bir lif olması nedeniyle beta glukanın bağırsaklardaki gıda geçişini yavaşlatabileceği belirtilir. Bu durum, karbonhidratların sindirimini yavaşlatarak daha dengeli bir kan şekeri seviyesine katkıda bulunabilir. Bu etkinin yanı sıra, kolestrolün atılmasına destek olma özelliğiyle normal vücut fonksiyonlarını destekleyebilir.

Beta Glukan Nedir?
Beta Glukan Ne İşe Yarar?
Beta Glukan Hangi Gıdalarda Bulunur?
Beta Glukan Faydaları Nelerdir?
Beta Glukan Ne Kadar Tüketilmeli?
Beta Glukan Hakkında Sık Sorulan Sorular

Beta Glukan Nedir?

Diyet lifleri, kendi içinde iki temel gruba ayrılır. Bu gruplar, çözünebilir ve çözünmeyen lifler olarak sınıflandırılır. Çözünebilir lifler, lif yapıdaki maddelerden su içinde dağılarak yoğun ve jelleşmiş bir yapı oluşturur. Çözünmeyen lifler ise su içerisinde çözülmez ve sindirim sistemi boyunca ilerlerken suyun emilimine yardımcı olur.

Beta glukan, diyet liflerinin özel bir türüdür. Bazı bitki, bakteri ve mantar hücrelerinin duvarlarında bulunan beta glukan aynı zamanda çeşitli takviye gıdalarının içeriğinde de bulunabilir.

Beta glukanın vücudun birçok doğal fonksiyonunu desteklediğine dair veriler mevcuttur. Özellikle kolesterol seviyesi, inflamasyonun azaltılması ve kan şekerinin kontrol altına alınması gibi alanlarda vücudun doğal işlevlerini destekleyici özelliklere sahiptir.

Beta Glukan Ne İşe Yarar?

Beta glukan, diğer çözünür lifler gibi sindirim kanalında yavaşça ilerleyen bir özelliğe sahiptir. Bu yavaş ilerleme süreci, sindirim süreçlerinin uzamasına ve kişinin tok hissetmesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda beta glukan, kan dolaşımına geçişi yavaşlatarak kan şekerinin daha kontrollü bir seyir izlemesine ve kan glukoz düzeyinin regülasyonuna katkıda bulunabilir. Bunların yanı sıra, beta glukan lifi bağırsaklardan kolesterol emilimini yavaşlatarak kan kolesterol düzeyinin düzenlenmesinde normal vücut fonksiyonlarını destekleyici bir özellik gösterebilir.

Beta glukan doğal kaynaklardan alınabileceği gibi çeşitli takviye gıda ürünleri aracılığıyla da vücuda alınabilir. Ancak bu tür ürünlerin bir ilaç olmadığı ve herhangi bir sağlık sorununun tedavisi, ortadan kaldırılması veya önlenmesi amacıyla kullanılamayacağı unutulmamalıdır.

Beta Glukan Hangi Gıdalarda Bulunur?

Beta glukan adı verilen lifler, doğal olarak çeşitli gıdalarda bulunmaktadır. Arpa ve yulaf, beta glukan konsantrasyonu açısından en yüksek gıdalar arasındadır. Bunların yanı sıra, beta glukan içeren diğer çeşitli gıdalar şunlardır:

Süpürge darısı
Çavdar
Mısır
Tritikale
Buğday
Makarnalık buğday
Pirinç
Mantar
Deniz yosunu

Beta glukan, bazı maya türleri ve diğer bakterilerin hücre yapılarında da bulunur, genellikle bira ve şarap gibi alkollü içeceklerin fermantasyonunda kullanılırlar. Ancak bu özellik, alkollü içeceklerin iyi bir beta glukan kaynağı olduğu anlamına gelmez, bu noktanın unutulmaması önemlidir.

Beta Glukan Faydaları Nelerdir?

Beta glukan, birçok normal vücut fonksiyonunun desteklenmesine katkıda bulunabilir.

Kalp Sağlığının Desteklenmesi

Yapılan farklı çalışmalar, beta glukan tüketiminin normal kalp fonksiyonlarını destekleyebileceğini göstermektedir. Bu durum, genellikle lif tüketiminin kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolün kan dolaşımındaki seviyesini düşürebilme yeteneğine dayanır. Yüksek LDL kolesterol, kalp damar hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Yapılan bir çalışmada, günde 3 gram beta glukan tüketiminin, yaklaşık 2 ay süresince devam etmesi halinde LDL kolesterolü yaklaşık olarak %10 oranında azaltabileceği belirtilmiştir. Ayrıca, beta glukan antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, vücudun çeşitli fizyolojik süreçlerinde ortaya çıkan serbest radikallerin dengelemesine yardımcı olabilir.

Kan Şekeri Düzeyinin Kontrolüne Katkı

Farklı çalışmalar, beta glukan tüketiminin kan şekeri kontrolünde normal vücut fonksiyonlarını destekleyebileceğini göstermektedir. Bazı araştırmalar, günlük 2,5-3 gram beta glukan tüketiminin, 3-8 haftalık bir süre boyunca devam etmesi durumunda özellikle sonradan edinilen yüksek kan şekeri sorunu olan kişilerde açlık kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesine destek olabileceğini göstermektedir. Diğer bir çalışma ise beta glukan tüketiminin özellikle karbonhidrat açısından zengin öğünlerle birlikte alınmasının, kan şekeri seviyelerini düşürebileceği ve insülin seviyelerinin dengelenmesine katkıda bulunabileceğini işaret etmektedir. Bu da kan şekerinin kontrol altında tutulmasında normal vücut fonksiyonlarının desteklenmesine yardımcı olabilir.

Bağışıklık Sisteminin Desteklenmesi

Çalışmaların daha fazla insan katılımına ihtiyaç duymasına rağmen, bazı çalışmalar beta glukan tüketiminin bağışıklık sisteminin normal işlevlerini destekleyebileceğini göstermektedir. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, enfeksiyonlara karşı mücadelede ve bağışıklık savunmasında rol oynayan hücrelerin aktivasyonunda beta glukanın katkı sağlayabileceğine işaret etmektedir.

Beta Glukan Ne Kadar Tüketilmeli?

Herhangi bir takviye gıdası ürününü kullanmaya başlamadan önce sağlık kuruluşlarına danışmak, ürünün sizin için uygun olup olmadığını ve kullanılması gereken en uygun miktarı belirlemek açısından son derece önemlidir. Beta glukanın ne kadar tüketilmesi gerektiğine dair standartlaştırılmış bir miktar şu anda mevcut değildir. Bu konunun netleştirilebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Şu ana kadar yapılan araştırmalar genellikle günlük önerilen dozun 2 ila 6 gram arasında olabileceği üzerinde durmaktadır. Ancak beta glukan tüketiminin aşırı düzeyde olması durumunda, şişkinlik, gaz ve sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi çeşitli sorunlar ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.

Beta Glukan Eksikliği Olur mu?

Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda insanlarda beta glukan eksikliğine dair bir bulgu bulunmamaktadır. Genellikle lif alımı için önerilen miktar, günlük 1000 kalori için yaklaşık olarak 14 gram lif tüketilmesidir.

Beta Glukan Yan Etkileri Nelerdir?

Beta glukan yüksek miktarlarda tüketildiğinde, bazı kişilerde gaz, karın krampları veya şişkinlik gibi istenmeyen etkilere neden olabilir. Aynı zamanda çeşitli sağlık sorunları sebebiyle ilaç kullanan bireyler, beta glukan veya diğer takviye gıda ürünleri kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır; çünkü bu takviye gıdaların mevcut tedavileri nasıl etkileyebileceği konusunda bilgi almak önemlidir. Bağışıklık sistemi ile ilgili ilaçlar alan, steroid içermeyen ağrı kesiciler kullanan veya kan basıncını kontrol altında tutan bireylerin beta glukan kullanımından kaçınmaları önerilir.