Beyin Tümörü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Son Güncelleme Tarihi : Mart 16, 2025

Beyin tümörü, beyin dokusundaki hücrelerin anormal bir şekilde büyüyerek beyinde kitle oluşturduğu bir durumdur. Beyin tümörleri iyi huylu veya kötü huylu olabilirler, ancak her iki durumda da çevredeki dokulara baskı yapacak kadar büyüdüklerinde beyin fonksiyonlarını etkileyebilirler. Beyin tümörleri genellikle şiddetli baş ağrısı gibi semptomlarla kendini gösterir ve kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. Beyin tümörü tedavi seçenekleri, tümörün türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak ameliyat, kemoterapi veya radyasyon gibi yöntemleri içerebilir.

Beyin Tümörü Nedir?

Beyin tümörü, beyin ve çevresindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu oluşan anormal doku kütlesidir. Bu tür tümörler iyi huylu veya kötü huylu olarak sınıflandırılabilir ve beyinde kitle oluştururlar. Beyin tümörleri, hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Belirtiler genellikle şiddetli baş ağrısı gibi semptomları içerir ve tedavi seçenekleri tümörün türüne, büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak ameliyat, kemoterapi veya radyasyon tedavisi içerebilir.

Beyin Tümörü Çeşitleri Nelerdir?

Beyin tümörleri iki ana kategoriye ayrılabilir: birincil (primer) ve ikincil (sekonder) tümörler. Birincil beyin tümörleri, beyin dokusundan kaynaklanır ve iyi huylu veya kötü huylu olabilir. İyi huylu beyin tümörleri, yavaş büyür ve genellikle tamamen çıkarılabilir. Kötü huylu beyin tümörleri ise daha hızlı büyür ve çevredeki beyin dokusuna zarar verebilir. Kötü huylu tümörlerin tamamen çıkarılması zordur ve ameliyat sonrası tümörün yeniden büyüme olasılığı vardır. Ayrıca, vücudun başka bir bölgesinden yayılan tümörler de kötü huylu olarak kabul edilir.

Glioblastoma multiforme (GBM), beyin tümörleri arasında ölümcül ve agresif bir türdür. Bu tür tümör, nadir görülse de tedavisi zor olan bir hastalıktır. GBM, baş ağrısı, hafıza kaybı ve davranış değişiklikleri gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Tedavi yöntemleri arasında kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi bulunur. Beyin tümörleri türüne ve hastanın durumuna bağlı olarak tedavi planı belirlenir.

Beyin Tümörü Neden Olur?

Beyin tümörleri, beynin içinde veya yakınındaki hücrelerin DNA’larında meydana gelen değişiklikler sonucunda ortaya çıkar. Bu tür değişiklikler, beyin dokusunda yapısal değişikliklere yol açabilir. Beyin tümörlerinin oluşumuna katkıda bulunan faktörler arasında kafa travmaları, genetik yatkınlık, yaş faktörü ve yoğun kimyasal veya radyasyona maruz kalma bulunur. Beyin tümörlerinin ana nedenleri şunlar olabilir:

• Kafa Travmaları: Beyin tümörlerinin oluşumunda yaşanan kafa travmalarının etkisi vardır. Özellikle ciddi kafa yaralanmaları, beyin hücrelerinde DNA değişikliklerine neden olabilir.
• Genetik Yatkınlık: Bazı genetik faktörler, aile geçmişi ve kalıtsal durumlar beyin tümörlerinin riskini artırabilir. Örneğin, ailesinde beyin tümörü öyküsü bulunan kişilerde risk daha yüksek olabilir.
• Yaş Faktörü: Beyin tümörlerinin riski yaşla birlikte artar. Özellikle ileri yaşlarda bu risk daha yüksek olabilir.
• Kimyasal ve Radyasyona Maruz Kalma: Kimyasal maddelere veya radyasyona yoğun maruziyet, beyin tümörlerinin oluşumuna katkıda bulunabilir. Mesleki maruziyet veya tedavi amacıyla radyasyon uygulamaları bu riski artırabilir.

Bununla birlikte, bazı sendromlar da beyin tümörlerinin riskini artırabilir. Örneğin, Tuberöz Skleroz, Turner Sendromu, Lynch Sendromu, Cowden Sendromu ve Gorlin Sendromu gibi genetik sendromlar beyin tümörlerinin gelişme olasılığını artırabilir. Beyin tümörlerinin oluşumunda birden çok faktörün etkili olduğu unutulmamalıdır ve her hastanın durumu farklıdır.

Beyin Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Beyin tümörlerinin belirtileri, etkilenen bölgeye ve tümörün türüne göre farklılık gösterebilir. Bu belirtiler arasında şunlar bulunur:

• Baş Ağrısı ve Basınç Hissi: Beyin tümörlerinin sık görülen belirtilerinden biri şiddetli baş ağrısıdır. Aynı zamanda başın içinde bir basınç hissi de yaşanabilir.
• Nöbetler: Beyin tümörleri, nöbetlere neden olabilir. Bu nöbetler farklı şekillerde kendini gösterebilir.
• Duyusal Değişiklikler: Duyu organlarına ait değişiklikler ortaya çıkabilir. Görme, işitme, tat alma veya koklama duyularında değişiklikler yaşanabilir.
• Motor Sorunlar: Vücudun bir tarafında veya sadece belirli bir bölgesinde zayıflık, his kaybı veya felç gibi motor sorunlar görülebilir. İnme benzeri durumlar da yaşanabilir.
• İstemsiz Hareketler: Beyin tümörleri bazen istemsiz, tekrarlayan hareketlere yol açabilir. Örneğin, seğirme gibi.
• Baş Dönmesi ve Denge Problemleri: İşitme veya iç kulakla ilgili sorunlar nedeniyle baş dönmesi veya denge kaybı yaşanabilir.
• Mide Sorunları: Beyin tümörleri mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
• Zihinsel ve Davranışsal Değişiklikler: Kişilik değişiklikleri, hafıza problemleri, bellek kaybı ve diğer zihinsel değişiklikler görülebilir.
• İnce Motor Becerilerde Sorunlar: Beyin tümörleri, el becerilerini ve koordinasyonu etkileyebilir, bu nedenle ince motor becerilerde sorunlar yaşanabilir.
• Yutma Güçlüğü: Yutma problemleri ortaya çıkabilir.
• İşitme Sorunları: İşitme kaybı veya işitme problemleri görülebilir.
• Açlık Hissi: Kişi kendini sürekli aç hissedebilir.

Herhangi bir belirti veya bu belirtilerin bir kombinasyonu, beyin tümörünün varlığını işaret edebilir. Bu nedenle bu tür belirtiler yaşayan kişilerin bir sağlık profesyoneline başvurması önemlidir. Beyin tümörleri erken teşhis edildiğinde daha etkili bir tedavi süreci başlatılabilir.

Beyin Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?

Beyin tümörlerinin teşhis edilmesi, çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilir. Bunlar arasında en yaygın kullanılanlar manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramalarıdır. Ancak teşhis süreci genellikle şu aşamalardan oluşur:

• Fizik Muayene ve Tıbbi Geçmiş Değerlendirmesi: İlk aşama, doktor tarafından hastanın belirtileri ile kişisel ve genetik tıbbi geçmişinin değerlendirilmesidir. Ayrıca nörolojik muayene de gerçekleştirilir. Bu muayene, kişinin görüş, denge, koordinasyon ve reflekslerini incelemeyi içerir.
• Görüntüleme Testleri: Beyin tümörlerini teşhis etmek için kullanılan en yaygın yöntemler manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramalarıdır. Özellikle MRI, beyin tümörlerini en ayrıntılı şekilde gözlemleme yeteneğine sahiptir. Bu testler öncesinde, kontrast madde adı verilen bir madde damarlarınıza enjekte edilir. Bu, tümörün daha net bir şekilde görünmesini sağlar. Bu testler, tümörün boyutunu ve konumunu detaylı bir şekilde belirler.
• Biyopsi: Tümörün türünü ve kanserli olup olmadığını belirlemek için genellikle tümörden bir biyopsi alınır. Beyin cerrahı bu işlemi tümörün çıkarılması sırasında gerçekleştirebilir. Eğer tümöre ulaşmak zorsa, stereotaktik biyopsi adı verilen bir yöntemle kafatasına küçük bir delik açılır ve tümörden doku örneği alınır.
• Omurilik Sıvısı (Lomber Ponksiyon): Doktorlar bazen teşhisi doğrulamak veya ileri incelemeler yapmak amacıyla omurilik sıvısı (BOS) örneği alır. Bu işlemde omurganın çevresinden küçük bir iğne kullanılarak BOS çıkarılır ve laboratuvar incelemesi için gönderilir.
• Özel Testler: Bazı durumlarda, doktorlar belirli tümörlerin tanısına yardımcı olabilecek özel testler isteyebilir. Örneğin, tümör belirteçleri olarak bilinen maddelerin kan veya BOS testleri bu kategoriye girer. Aynı zamanda tümörlerin özgü genetik anormalliklerini belirlemek için genetik testler de uygulanabilir.

Beyin tümörlerinin teşhisi, bu çeşitli yöntemlerin bir kombinasyonu ile yapılır ve doğru tanı, uygun tedavi seçeneklerini belirlemeye yardımcı olur.

Beyin Tümörü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Beyin tümörünün tedavisi, doğru teşhisin konulmasını takiben, doktorun hastanın özel durumunu değerlendirmesiyle başlar. Beyin tümörleri için kullanılan tedavi seçenekleri şunlardır:

• Beyin Ameliyatı (Kraniyotomi): Eğer uygunsa, beyin cerrahları tarafından tümörün çıkarılmasını amaçlayan bir beyin ameliyatı (kraniyotomi) yapılır. Bu işlem sırasında, beyin tümörü cerrahi olarak çıkarılır. Bazen hastanın uyanık olduğu özel bir yöntem olan “uyanık kraniyotomi” kullanılabilir. Bu, beyindeki işlevsel bölgelere zarar vermeden tümörün çıkarılmasına yardımcı olur.
• Radyasyon Tedavisi: Radyasyon tedavisi, yüksek dozda X-ışınları kullanarak beyin tümörü hücrelerini tahrip etmeyi veya küçültmeyi amaçlar.
• Radyocerrahi: Radyocerrahi, odaklanmış radyasyon ışınlarını (gama veya proton ışınları gibi) kullanarak tümörü yok etmeyi hedefleyen bir tür radyasyon terapisi olarak kabul edilir. Bu yöntem, cerrahi bir kesi gerektirmediği için aslında bir ameliyat değildir.
• Brakiterapi: Brakiterapi, radyasyon terapisi türlerinden biridir. Bu yöntem, radyoaktif tohumların, kapsüllerin veya implantların kanserli tümörün içine veya yakınına cerrahi olarak yerleştirilmesini içerir.
• Kemoterapi: Kemoterapi, antikanser ilaçlarını kullanarak beyin ve vücuttaki kanser hücrelerini hedefler. Kemoterapi ilaçları, damardan enjeksiyon veya ağız yoluyla alınabilir. Kemoterapi, ameliyat sonrası veya kalan kanser hücrelerini kontrol etmek veya tümör büyümesini engellemek için kullanılabilir.
• İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini kullanarak kanserle savaşmayı amaçlayan bir tedavi türüdür. Bu yöntem, bağışıklık sisteminizin kanserle daha etkili bir şekilde savaşmasına yardımcı olmak için kullanılır.
• Hedefe Yönelik Tedavi: Hedefe yönelik tedavide, ilaçlar kanser hücrelerinin belirli özelliklerini hedefler, sağlıklı hücrelere minimum zarar verir. Bu tedavi, kemoterapinin neden olduğu yan etkileri tolere etmekte zorluk yaşayan hastalara önerilebilir.
• Dikkatli Bekleme / Aktif Gözetim: Eğer beyin tümörü çok küçük ve semptomlara neden olmuyorsa, doktor düzenli testlerle tümörün büyüyüp büyümediğini izler. Bu süreç dikkatli bekleme veya aktif gözetim olarak adlandırılır.

Her hasta farklı bir tedavi planına ihtiyaç duyabilir. Doktorlar, hastanın tümörün türüne, büyüklüğüne, konumuna ve genel sağlık durumuna göre en uygun tedaviyi belirler. Tedavi seçenekleri genellikle bir arada kullanılır ve hastanın özel ihtiyaçlarına göre uyarlanır.

Beyin Tümörü Hakkında Sık Sorular Sorular

Beyin tümörü öldürür mü?

Beyin tümörleri, her zaman öldürücü olmayan tümörler arasında yer alsa da, beyin dokusu için istisnai bir risk oluştururlar. İyi huylu tümörler bile beyin kafatası içinde, kapanmış bir alan içinde büyüdükleri için ciddi sorunlara yol açabilirler. Bu nedenle, beyin tümörlerinin hepsi öldürücü olmasa da, mutlaka yakından izlenmeli ve gerekli müdahaleler yapılmalıdır.

Beyin tümörü olan hasta ne kadar yaşar?

Beyin tümörü teşhisi konulan hastaların ortalama yaşam süresi 10 yıla kadar uzanabilir. Ancak bu süre, hastalığın evresi veya şiddetine bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir.

Beyin tümörü son evre belirtileri, hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen ciddi semptomları içerir. Bu belirtiler arasında şunlar yer alabilir:

• Şiddetli ve Sık Tezahür Eden Baş Ağrıları: Beyin tümörü son evresinde hastalar sık sık yoğun baş ağrıları yaşayabilirler. Bu ağrılar, diğer belirtilerle birlikte değerlendirildiğinde, son evre tümörün bir göstergesi olabilir.
• Uzun Süren Kafa Karışıklığı: Beyin tümörü ilerledikçe, hastalar kafa karışıklığı yaşayabilirler. Zihinsel berraklık kaybı ve düşünme sorunları son evre belirtileri arasında yer alır.
• Halüsinasyonlar: Beyin tümörünün son evresinde, hastalar nadiren gerçek dışı algılar yaşayabilirler. Bu halüsinasyonlar, görsel veya işitsel olabilir ve hastaları daha fazla rahatsız edebilir.
• Unutkanlık: Hafıza problemleri son evre belirtileri arasında bulunur. Hastalar geçmiş olayları veya bilgileri hatırlamakta zorlanabilirler.
• Denge Bozukluğu: Beyin tümörünün son evresinde, denge bozuklukları ve koordinasyon sorunları gelişebilir. Bu, hastaların yürüme veya diğer günlük aktivitelerini zorlaştırabilir.
• İstemsiz Hareketler: Beyin tümörü son evre belirtileri arasında istemsiz kas hareketleri de yer alabilir. Bu, titreme, kas seğirmesi veya diğer kontrol dışı hareketler şeklinde olabilir.
• İştah Kaybı: Son evre tümörler genellikle iştah kaybına neden olur, bu da kilo kaybına ve zayıflamaya yol açabilir.

Bu belirtiler, hastalığın son evresinde tedavi seçeneklerinin sınırlı olduğunu gösterebilir. Bu nedenle, tümör teşhisi konulan hastaların erken teşhis ve tedavi için düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Ayrıca, tümörün ilerlemesi ve belirtilerin şiddetlenmesi durumunda palyatif bakım seçenekleri ve destek tedavileri değerlendirilmelidir. Beyin tümörü son evresinde, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve rahatlatmak amacıyla profesyonel sağlık bakımı sağlanır.

Beyin tümörü nerelerde ağrı yapar?

Beyin tümörü, kafatası içinde oluşarak beyne baskı yapabilir. Bu nedenle, şiddetli baş ağrılarına yol açabilir. Ayrıca, kol ve bacaklarda güçsüzlük, dengesizlik, görme sorunları ve işitme kayıpları gibi belirtiler de görülebilir.

Beyin tümörü kan tahlilinde belli olur mu?

Tüm kanser türleri ve tümörler, kan lökosit hücrelerinin oranının arttığı bir sinyal olarak görülebilir. Bu nedenle, kan test sonuçları beyin kanserinin bir göstergesi olabilir. Daha kesin ve detaylı sonuçlar elde etmek için çeşitli kan testleri istenebilir.