Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?  Nasıl Yapılır? 

Son Güncelleme Tarihi : Mart 16, 2025

Boy uzatma ameliyatı, bacak veya kol uzunluğunu artırmak için ortopedik cerrahi bir işlem olan bir ameliyattır. Bu ameliyat, uzatılacak kemiği keserek ve bu kesilmiş uçlar arasındaki boşluğu genişletmek için harici veya içsel bir cihaz kullanarak gerçekleştirilir. Her gün çok küçük bir miktar genişletilen bu boşluk, kemik üzerinde gerilme yaratırken, açılan alanda yeni kemik oluşumu başlar. Boy uzatma işlemi, vücudun kendi kemik yapısı, yumuşak dokuları, bağları, kan damarları ve sinirleri ile yeni kemik oluşturma yeteneği sayesinde gerçekleşir. Bu nedenle, başka bir vücut bölgesinden kemik alınması gerekmez.

Boy Uzatma Ameliyatı Nedir? 

Boy uzatma ameliyatı, büyüme plakları kapanmış bireylerde genellikle tedavi amaçlı veya bazen estetik nedenlerle kol ve bacaklardaki kemikleri uzatmak için yapılır. Uzatma işlemi, kemiğin cerrahi olarak kesilmesi ve bu kesilen kemik parçalarının birbirinden yavaşça ayılarak her gün yaklaşık 1 milimetre uzatılmasıyla gerçekleştirilir. Bu şekilde açılan boşlukta yeni kemik dokusu oluşur ve kemik uzaması sağlanır. Kemikleri birbirinden uzaklaştırarak yeni kemik oluşumunu teşvik etmek işlemine distraksiyon osteogenezi denir.

Uzatma işlemi, planlanan uzatma miktarına bağlı olarak sadece uyluk veya kaval kemiğine cerrahi müdahale gerektiren 8 cm’ye kadar yapılabilir. Eğer 10 cm’den fazla uzatma yapılacaksa, her iki kemik de uzatılmalıdır. Bu işlem sadece kemiklere yöneliktir çünkü kaslar, bağlar, sinirler, damarlar ve diğer yumuşak dokular kemiklere bağlıdır ve işlem yavaş bir aşamalı süreç olduğu için doğal olarak uzamaya uyum sağlarlar. Bu süreci kolaylaştırmak için ilgili bölgeye fizyoterapi uygulanabilir.

Boy uzatma ameliyatı, 3-4 yaşından itibaren yapılabilir. Çocuklarda uygulanacaksa, kaç operasyon yapılacağı, hesaplanan kısalık miktarına göre belirlenir. Hesaplanan kısalık miktarı fazla olan çocuklarda işlem genellikle 10 yaşından önce ve sonra iki aşamalı olarak planlanır.

Boy Uzatma Ameliyatı Neden Yapılır? 

Genetik nedenlere veya çocukluk döneminde yaşanan çeşitli hastalıklara bağlı olarak boy kısalığı ortaya çıkabilir. Boy kısalığına yol açan faktörler şunlar olabilir:

Genetik kökenli bazı hastalıklar: Bazı genetik hastalıklar, kemik gelişimini etkileyebilir. Özellikle akondroplazi gibi cücelik olarak bilinen genetik hastalıklar, boy kısalığına en sık neden olanlardır. Bu tür hastalıkların ilaçla tedavisi mümkün değildir ve boy kısalığını düzeltmek için tek çözüm genellikle boy uzatma ameliyatıdır.

Büyümeyi etkileyen çocukluk çağı hastalıkları: Bazı çocukluk çağı hastalıkları büyümeyi olumsuz etkileyebilir.

Beslenme bozuklukları: Yetersiz veya dengesiz beslenme, çocukların büyüme ve gelişmelerini etkileyebilir.

Hormonal bozukluklar: Hormonal dengesizlikler, büyüme hormonu üretimini etkileyerek boy kısalığına neden olabilir.

Çocukluk döneminde yaşanan böbrek hastalıkları: Böbrek hastalıkları, büyüme üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Boy uzatma ameliyatı genellikle cücelik durumunda en sık tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ancak yukarıda sıralanan nedenlerle boy kısalığı yaşamış veya büyüme plakaları kapanmış kişilerde de uygulanabilir. Ayrıca, kol uzunluğundaki kısalığı veya deformitesini düzeltmek amacıyla da boy uzatma ameliyatı yapılabilir. Özellikle son derece kısa boya sahip bireyler, hem kollarını hem de bacaklarını uzatmak için başarıyla bu ameliyatı geçirebilirler.

Bu tedavi için başvuran birçok hasta, genellikle doğuştan gelen bir sorun, çocuklukta büyüme plakalarına zarar veren bir yaralanma veya kemiklerin yanlış pozisyonda iyileşmesi sonucu bacak uzunluğu farklılığı yaşar. Bu tür bireylerde, boy uzatma tedavisi ile daha kısa olan bacak uzatılabilir ve bacak uzunluğu eşitlenebilir. Bacak boyu farklılığına ek olarak bacaklarda deformite varsa, boy uzatma ameliyatı sırasında bu deformiteler de tedavi edilebilir. Ayrıca, ileri düzeyde bacak eğrilikleri, başarısız kemik kırıkları, osteomyelit gibi kemik enfeksiyonlarının tedavisi ve boy kısalığı nedeniyle ciddi psikolojik sıkıntı yaşayan bireylerde, estetik nedenlerle de kemik uzatma ameliyatı düşünülebilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Çeşitleri Nelerdir? 

Kademeli boy uzatma işlemleri, kullanılan cihazlara göre üç grupta sınıflandırılabilir:

Eksternal Fiksasyon (İlizarov Tekniği): Bu teknik, uzun bir süre boyunca boy uzatma cerrahisinde kullanılan ve İlizarov tekniği olarak da bilinen dışarıdan uygulanan eksternal fiksatörleri içerir. Ancak günümüzde bu cihazlar, vücut içine yerleştirilen ve dışarıdan kontrol edilebilen internal fiksatörlerle değiştirilmiştir.

İnternal Fiksasyon (Motorlu Çivi): İnternal fiksatörler, küçük bir cerrahi kesisiyle vücut içine yerleştirilen ve uzatma işlemine olanak tanıyan cihazlardır. Bu yöntem, kozmetik sonuçlar açısından daha iyidir, çünkü eksternal cihazlarla yapılan uzatma işlemi sonrasında bacaklarda iz kalma riski bulunmaktadır.

Kombine Teknik: Kombine teknik, hem internal fiksatörlerin hem de eksternal fiksatörlerin kullanıldığı bir yaklaşımı ifade eder. Bu yöntem, bazı durumlarda daha etkili sonuçlar elde etmek için tercih edilebilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Nasıl Yapılır? 

Boy uzatma ameliyatı, bu alanda deneyimli bir ortopedi uzmanı tarafından gerçekleştirilir ve genellikle genel anestezi altında yapılır. Ancak isteyen yetişkin hastalarda epidural anestezi kullanılarak da gerçekleştirilebilir, böylece hastalar ameliyat sırasında uyanık olabilirler.

Ameliyat, uzatılması planlanan kemiğin enine ikiye kesilmesiyle başlar. Bu kesme işlemine osteotomi adı verilir. Kesme işlemi sonrasında bacağın stabilize edilmesi için bir veya birkaç harici ve/veya dahili sabitleme cihazı kullanılır. Tedavi genellikle iki aşamadan oluşur.

İlk aşamada, kesilen kemik yavaşça ayrılır. Bu ayrılma işlemi, yeni kemik oluşumunu teşvik eder ve buna distraksiyon osteogenezi denir. Cihazdaki pimlerin ayarlamalarıyla günde dört kez, her bir ayarlamada ¼ milimetre olmak üzere toplamda 1 milimetre uzatılır. Bu şekilde kemikler arasındaki boşluk açılır ve vücut, istenen uzunluğa kadar yeni kemik dokusu üretmeye devam eder. Sabitleme cihazlarında gerekirse ek ayarlamalar yapılabilir. Bu aşamada hastalar, koltuk değneği kullanarak yürümeyi öğrenirler.

Tedavinin ikinci aşamasında, kemik iyileşir ve sertleşir. Bu aşama konsolidasyon olarak adlandırılır ve hasta yavaş yavaş ağırlık koymaya başlar, koltuk değneği olmadan yürümeye başlar. Kemik dokusunun tamamen iyileştiği düşünüldüğünde, röntgen filmi çekilerek iyileşme doğrulanır ve fiksasyon cihazı çıkarılır. Hasta artık bacaklarını normal şekilde kullanabilir ve günlük yaşama geri dönebilir. Bu aşama tamamlandığında, yeni oluşan kemik dokusu diğer kemikler kadar güçlüdür.

Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi genellikle iki gündür. Ameliyat büyük kesiler veya kemik greftleri içermez. Genel olarak, ameliyat öncesinde ağrı sorunu olmayan hastalar, operasyon veya iyileşme süreci ile ilgili ciddi ağrı yaşamazlar. Uzuv uzatma ameliyatları genellikle yüksek bir başarı oranına sahiptir, yaklaşık %95 gibi. Ameliyat izleri genellikle minimaldir çünkü çoğu işlem için sadece küçük kesiler gereklidir.

Boy Uzatma Ameliyatı İyileşme Süresi Ne Kadardır? 

İyileşme sürecinde fizik tedavi uygulamak, hastanın eklem esnekliğini korumasına ve kas gücünü sürdürmesine yardımcı olan önemli bir faktördür. Hastalar, iyileşmeyi hızlandırmak için sağlıklı bir diyetle beslenmeli ve kalsiyum takviyeleri almalıdır.

Boy Uzatma Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Boy uzatma ameliyatı yaklaşık olarak 1,5-2 saat sürer ve hastanın herhangi bir komplikasyon yaşamadığı durumda genellikle 2 gün sonra hastaneden taburcu edilebilir. İyileşme süreci ve sabitleme cihazlarının çıkarılması süresi, kullanılan teknik ve hastanın yaşı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin, yetişkinlerde kemik içi cihazlar kullanılarak yapılan 5 cm uzatma işlemi için gereken süre genellikle 4-6 aydır.

Boy Uzatma Hakkında Sık Sorulan Sorular

Boy uzatma egzersizleri nelerdir?

Boy uzatma egzersizleri, boyun uzunluğunu artırmak için kullanılabilecek yöntemlerden biridir. Bu egzersizler şunları içerebilir:

Esneme Egzersizleri: Yoga ve pilates gibi egzersizler bu amaçla yapılabilir. Esneme egzersizleri, kasları ve bağları uzatarak kemiklere daha fazla hareket alanı sağlar. Vücut esnekliğini artırır ve doğru duruşu destekler.

Yüzme: Düzenli yüzme, vücudu esnek tutar ve doğru duruşu koruyarak omurgayı düzgün bir şekilde tutmaya yardımcı olabilir.

Sporlar: Zıplama, atlama, koşma, basketbol gibi sporlarla ilgilenmek, kasları güçlendirerek boy uzamasına katkıda bulunabilir.

Bu egzersizlerin düzenli olarak yapılması, boy uzatma sürecine olumlu katkılarda bulunabilir.

Genetik faktörler boy uzamasını etkiler mi?

Genetik faktörler, boy uzunluğunu belirlemede etkilidir. Erişkin boyunun yaklaşık %80’i genetik faktörler tarafından belirlenir. Bu faktörler, büyüme hormonu üretimini ve kemiklerin olgunlaşma hızını etkiler.

Boy uzamasını destekleyen besinler nelerdir? 

Boy uzamasını teşvik eden besinler, kemiklerin sağlıklı büyümesini ve gelişmesini destekler. Bu besinler, kalsiyum, protein, D vitamini, fosfor, çinko ve magnezyum açısından zengindir. Bu besinleri içeren yiyecekler arasında süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, et, balık, tavuk, yumurta, baklagiller ve kuruyemişler bulunur.

Hangi yaşta boy uzatma daha etkilidir?

Ergenlik dönemi, boy uzamasını desteklemek için daha etkili olabilir. Genellikle kızlarda ortalama 9-16 yaş arasında, erkeklerde ise ortalama 11-17 yaş arasında gerçekleşen ergenlik dönemi, boy uzamasının hızlandığı bir dönem olarak kabul edilir. Bununla birlikte, ergenlik dönemi dışında da boy uzatma ameliyatı ile boy uzunluğu artırılabilir. Boy uzatma ameliyatı, kemiklerin kırılması ve ardından yavaşça uzatılması işlemidir.