Boyun tutulması nedir? ne iyi gelir?

Çoğu kişi, bir sabah uyanırken veya gün içinde ilerleyen saatlerde, ağır bir iş yapmanın ardından, boynunda ağrı ve boyun hareketlerinde zorluk yaşar. Genellikle bu ağrı ve sertlik, kendiliğinden bir hafta içinde geçer. Ancak, boyun tutulması ile başa çıkmak, hem iyileşme sürecini hızlandırmak hem de ağrıyı hafifletmek açısından önemlidir.

Boyun tutulması nedir?
Boyun tutulması belirtileri nelerdir?
Boyun tutulması neden olur?
Boyun tutulması nasıl geçer?
Boyun tutulmasına ne iyi gelir?
Boyun tutulması riski nasıl azaltılır?
Boyun tutulması nedeniyle ne zaman doktora başvurmalı?

Boyun tutulması nedir?

Boyun tutulması, başı bir yöne çevirmeye çalışırken ağrı ve kısıtlılık hissi olarak tanımlanabilir. Boyun tutulması bazen baş ağrısı, omuz ağrısı ve/veya kol ağrısı ile birlikte görülebilir. Boyun tutulması sonrasında kişi, başını yana veya omzunun üzerinden arkaya çevirmek için tüm vücudunu döndürmek zorunda kalabilir.

Boyun tutulmasının en yaygın nedeni kas gerilmesi veya yumuşak doku yaralanmasıdır. Özellikle, levator skapula kasları bu tür yaralanmalara karşı hassastır. Levator skapula kası, boynun servikal omurgasını omzun arkasında ve yanındaki omuzla birleştirir. Bu kas, üçüncü ve dördüncü servikal sinirler tarafından kontrol edilir (C3, C4). Bu sinirlerdeki sorunlar, servikal omurga problemlerinden kaynaklanan boyun tutulmalarına neden olabilir.

Boyun tutulması belirtileri nelerdir?

Ağrı
Bir kişi boyun tutulması yaşadığında, başını belirli bir yöne çevirdiğinde, hareket sırasında ağrı hisseder. Bu hissedilen ağrı keskin, yaygın veya genel bir ağrı olabilir.

Keskin ağrı: Bu tür ağrı, kişinin kendini tek bir noktada keskin bir bıçak batırılıyormuş gibi hissetmesine neden olur. Bu tür ağrı, genellikle boyun alt kısımlarında daha fazla görülür.
Genel ağrı: Genel ağrı tipinde, ağrı sadece belirli bir boyun bölgesinde hissedilir, genel bir yaygınlık göstermez.
Yayılan ağrı: Yayılan ağrıda ise kişi boyun bölgesinden omuzlara ve kollara doğru yayılan bir ağrı hisseder. Bu tür ağrı genellikle bir sinir boyunca yayılır ve çoğu zaman yanma şeklinde hissedilir.

Karıncalanma, Uyuşma veya Zayıflık
Boyundaki bir tahriş sadece boyunla sınırlı kalmayabilir, omuza, kola veya parmağa kadar yayılan karıncalanma hissi veya uyuşma da yaşanabilir. Bu tür hisler genellikle tek bir kol veya bölgede hissedilir.
Baş Ağrısı
Bazen boyundaki tahriş, başın üzerindeki kasları veya sinirleri etkileyebilir ve baş ağrısına neden olabilir. Bu durum, boyun kaslarının gerilmesi sonucu gerilim tipi baş ağrısına yol açabilir. Boyun tutulması ve ağrısı belirtileri ilerlediğinde, uyumak da zorlaşabilir.

Boyun tutulması neden olur?

Levator Skapula Kası, boyunun servikal omurgasını omuzla birleştiren ve boyunun arka ve yan taraflarında bulunan bir kas türüdür. Bu kas, diğer kaslara göre daha hassas bir yapıya sahiptir ve boyun tutulmasının en yaygın nedenlerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle fazla kilolu veya morbid obezite (aşırı şişmanlık) hastalarında, boyun ve diğer bölgelerde tutulma ve ağrı daha sık görülebilir. Obezite tedavisi düşünen kişiler arasında, vücut ağrılarının azaltılması da temel motivasyonlardan biri olabilir.

Bu kasların zarar görmesi aşağıdaki nedenlerle meydana gelebilir:

Uyku sırasında boyunun anormal bir pozisyonda kalması.
Spor yaralanmaları gibi başı yana iten düşme veya ani darbeler sonrası.
Yüzme gibi başın sürekli olarak aynı tarafa döndürüldüğü aktiviteler sonrası.
Bilgisayar monitörüne uzun süre bakarken veya cep telefonunu kötü bir duruşla kullanırken boyun ve omuz bölgesinde uzun süre gerginlik.
Aşırı stres veya kaygı nedeniyle kaslarda gerginlik yaşamak.
Uzun süre boyun ile omuz arasında telefon gibi bir nesneyi taşımak.
Boyun tutulması, bazen spor yaralanmaları gibi kazalardan hemen sonra değil, gün içinde aniden başlayabilir. Bu tür durumlarda nedenin belirlenmesi daha zor olabilir.

Bunun dışında, boyun tutulmalarının nadir görülen farklı nedenleri de olabilir. Nadir rastlanan bu tür durumlar, altta yatan bir bozukluğun servikal omurgayı etkilemesi sonucunda ortaya çıkabilir. Servikal omurga sorunları arasında osteoartrit, romatoid artrit, boyun fıtığı, sinir sıkışması, fibromiyalji ve duygusal stres gibi durumlar bulunabilir. Ayrıca, menenjit gibi bazı enfeksiyonlar da boyun ağrısına neden olabilir.

Boyun tutulması nasıl geçer?

Boyun tutulması, bir kas burkulması olduğu için normal kas yaralanmaları için kullanılan tedaviler burada da geçerlidir.

İlaç Tedavileri:
Enflamasyonu azaltarak çalışan steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), genellikle boyun tutulması ve ağrısı için ilk tedavi seçeneğidir. İbuprofen ve naproksen gibi yaygın NSAID türleri örnek verilebilir. Ancak reçetesiz satılan ilaçlar riskler taşıyabilir, olası yan etkilere ve ilaç etkileşimlerine yol açabilir. Bu nedenle herhangi bir ilaç kullanmadan önce bir eczacıya veya doktora danışmak önemlidir.

Kas Gevşetici İlaçlar:
Boyun tutulmasının şiddetine bağlı olarak, doktor kas gevşetici ilaçlar reçeteleyebilir. Eğer boyun tutulması ciddi ve sık tekrarlıyorsa, altta yatan nedenlere bağlı olarak aşağıdaki tedaviler uygulanabilir:

Fizik Tedavi: Fizik Tedavi uzmanı tarafından belirlenen boyun güçlendirici egzersizler, ağrıların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı (TENS): Bu yöntemde, ağrılı bölgenin yakınına yerleştirilen küçük elektrotlar sayesinde ağrıyı hafifletmek için küçük elektrik sinyalleri gönderilir.

Kısa Süreli İmmobilizasyon: Yumuşak bir boyunluk kullanarak kısa süreli (bir seferde üç saatten az olacak şekilde) boyun desteği sağlanabilir.

Steroid Enjeksiyonları: Doktorlar, kasları uyuşturan kortikosteroid ilaçlarını enjekte edebilirler.

Boyun Tutulması Ameliyatı: Çok nadiren de olsa cerrahi yöntemler uygulanabilir. Bu, omuriliği sıkıştıran durumların düzeltilmesi için bir seçenek olabilir.

Boyun tutulmasına ne iyi gelir?

Boyun tutulması durumunda, evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz birkaç yöntem bulunmaktadır. İşte bunlardan bazıları:

Dinlenme: Kas dokusu da diğer dokular gibi iyileşmek ve yenilenmek için zamana ihtiyaç duyar. Bu nedenle hasar görmüş dokuların iyileşmesi için birkaç gün boyunca dinlenmek önemlidir. Özellikle ilk iki gün boyun tutulmasına neden olabilecek fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı ve araba kullanmaktan kaçınılmalıdır. Ancak kaslar aşırı kullanılmadığında zayıflamaya başlar, bu nedenle dinlenme süresi birkaç günü geçmemelidir.

Soğuk ve Sıcak Uygulama: Boyun tutulmalarında ilk 24-48 saat ağrı en şiddetli olduğu zamanlardır. Bu dönemde soğuk uygulamak, enflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilirken, sıcak kompres ise kan akışını artırarak gerilen kasların gevşemesine yardımcı olur. Her iki yöntemi de dönüşümlü olarak kullanabilirsiniz veya hangisinin daha iyi geldiğini belirlemek için deneme yanılma yöntemini kullanabilirsiniz, çünkü her insan farklı bir kompres yönteminden daha fazla fayda sağlayabilir.

Hafif Esneme Hareketleri: Hafif esneme hareketleri, boyundaki sertliği azaltabilir ve boyun hareket kabiliyetini artırabilir. Bu tür hareketleri bir fizyoterapistten öğrenmek, en doğru yaklaşım olacaktır.

Hafif Egzersizler: Yürüyüş gibi vücuda oksijen girmesini artıran hafif tempolu egzersizler, kasların iyileşme sürecini hızlandırabilir. Ancak kişi ağır tempolu egzersizlerden kaçınmalıdır, çünkü bu iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.

Boyun tutulması riski nasıl azaltılır?

Sağlıklı bir duruş elde etmek için, düzgün oturma alışkanlıkları kazanmak önemlidir. İş yerinde bilgisayar veya ekranınızın yüksekliğini ayarlayarak eğilmeyi önleyebilir ve uzun süre aynı pozisyonda kalmayı gerektiren işlerde düzenli aralıklarla mola verebilirsiniz. Her zaman sağlıklı ve dik bir duruşu benimsemek, ağrıları önlemek için uzun vadeli bir çözüm sunar. Ayrıca boyun kaslarınızı güçlü ve esnek tutmaya özen göstermelisiniz. Boyun kasları güçlü ve esnek olduğunda, sağlıklı bir duruşu destekler ve kas spazmlarının olasılığını azaltır.

Boyun tutulması nedeniyle ne zaman doktora başvurmalı?

Boyun tutulması genellikle bir hafta içinde kendiliğinden geçer. Ancak boyun tutulması bir haftadan uzun sürüyorsa veya sık sık tekrarlıyorsa, bir doktora danışmanız önemlidir. Ayrıca, boyun tutulmasıyla birlikte baş ağrısı, ateş, kusma, aşırı uyku hali, bulantı gibi semptomlar varsa, derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Boyun tutulması teşhisi ve tedavisi için fizik tedavi veya nöroloji uzmanlarına başvurmanız gerekebilir.