Çarpık diş tedavisi nasıl uygulanır?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Çarpık dişler sadece estetik bir sorun gibi görünse de, aslında çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar arasında çene eklemi problemleri ve diş sağlığı sorunları bulunmaktadır. Genetik faktörler çarpık dişlerin ana nedeni olsa da, erken takip, tedavi ve önlemlerle bu durumun riski minimize edilebilir. Diş çapraşıklığı, farklı ortodontik tedavilerle düzeltilebilir; eğer ortodontik tedavi uygulanmazsa, dişeti tedavileri, dolgular ve protetik işlemler gibi farklı yöntemlerle düzeltilebilir.

Çarpık diş nedir?
Çarpık dişin nedenleri nelerdir?
Çarpık diş belirtileri nelerdir?
Diş çarpıklığı nasıl teşhis edilir?
Çarpık diş tedavisi nasıl uygulanır? Çarpık diş nasıl düzeltilir?
Çarpık diş (yamuk diş) ile ilgili sık sorulan sorular

Çarpık diş nedir?

Çarpık diş (yamuk diş), çene kemikleri üzerinde bulunması gereken dişlerin çeşitli sebeplerle beklenenden farklı bir düzende bulunması durumunu ifade eder.

Çarpık dişin nedenleri nelerdir?

Çarpık dişlerin oluşumunun birden fazla sebebi vardır. Bu nedenler şu şekildedir:

Çene Boyutu: Geçmişte tüketilen gıdaların sert ve işlenmemiş olması, daha güçlü çene yapısını gerektiriyordu. Ancak günümüzde yumuşak ve işlenmiş gıdaların yaygın olarak tüketilmesi, çene boyutunu küçülttü. Bu değişiklik, çarpık ve yanlış hizalanmış dişlerin oluşumunda etkili olabilir.

Kötü Miyofonksiyonel Alışkanlıklar: Miyofonksiyonel alışkanlıklar, ağız veya yüz kaslarını etkileyen tekrarlayan davranışları ifade eder. Parmak emme, emzik veya biberon kullanma, dil itme ve ağızdan soluma gibi alışkanlıklar bu kategoriye girer. Özellikle başparmak emme alışkanlığı, çocukların dişlerini etkileyebilir, onları öne doğru itebilir veya açık ısırığa yol açabilir.

Yanlış Hizalanmış Çene (Maloklüzyon): Üst ve alt dişlerin doğru şekilde kapanmadığı durumlarda yanlış hizalanmış çene yani maloklüzyon oluşur. Kötü miyofonksiyonel alışkanlıklar, maloklüzyonun gelişmesine katkıda bulunabilir.

Genetik Geçiş: Ebeveynlerden birinde veya her ikisinde çarpık dişler varsa, çocukların da aynı sorunla karşılaşma olasılığı yükselir. Genetik faktörler, fazla dişler, anormal büyük dişler veya küçük çeneler gibi durumlar nedeniyle çapraşıklığa yol açabilir.

Kötü Ağız Hijyeni: Süt dişleri, gelecekteki kalıcı dişler için yer tutucu görevi görür. Süt dişlerini erken kaybeden bir çocuk, yan dişlerin kaybedilen dişin yerine doğru hareket etmesine ve yetişkin dişlerin çıkmasını zorlaştırabilecek bir daralma oluşturmasına neden olabilir. Bu nedenle, çocukların süt dişlerine iyi bakmak ve düzenli diş kontrolü yapmak önemlidir.

Beslenme Bozuklukları: Kötü beslenme, özellikle çocuklarda, çarpık dişlerin potansiyel sebepleri olan diş çürümesine ve zayıf diş gelişimine yol açabilir.

Yaralanma ve Travmalar: Yüze veya ağıza alınan bir darbe, dişleri yerinden oynatarak bir veya daha fazla dişin çarpık olmasına neden olabilir.

Diş Eti Hastalığı: Diş etlerindeki yaralanmalar veya hastalıklar, dişleri etkileyebilir. Diş eti hastalıkları dişlerin gevşemesine, ısırma düzeninin bozulmasına ve diş hizalarının değişmesine neden olabilir.

Yaşlanma: Yaşlandıkça dişler öne doğru kaymaya başlar. Bu, çene kemiğinin yıllar içinde yoğunluğunu ve şeklini değiştirmesi nedeniyle meydana gelir. Bu nedenle yaşla birlikte çarpıklık artabilir.

Çarpık diş belirtileri nelerdir?

Dişlerdeki çarpıklık, hafif veya şiddetli olabilir. Bazı çarpık dişler, gülümsendiğinde hemen fark edilebilirken, bazıları arka bölgelerde bulunduğu için gözden kaçabilir. Çarpık dişler, dişlerin sağlığını ve işlevselliğini etkileyebilir. Diş çarpıklığı durumunda plak birikimi, diş çürüğü, diş eti hastalıkları, diş sıkma, çene kayması, çene ve baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir.

Diş çarpıklığı nasıl teşhis edilir?

Dişlerdeki çarpıklığın teşhisi için bir ortodontist, öncelikle fiziksel bir muayene yapar. Muayene sırasında, iyi bir teşhis için gerekli tüm ayrıntıları gözlemlemeye çalışır. Ayrıca, hangi tür tedavinin gerektiğini belirlemek için röntgen çekimleri ve yüz fotoğrafları gibi ek incelemeler isteyebilir. Ayrıca, dişlerin ve çene yapısının ölçülerini alabilir. Röntgen görüntüleri, dişlerin ve diş köklerinin konumunu değerlendirmek ve henüz çıkmamış dişlerin durumunu incelemek için kullanılır. Özellikle sefalometrik veya panoramik röntgenler, dişlerin çene ve kafa ile ilişkisini daha iyi gösterir. Bu incelemeler, uygun tedavi planını oluşturmak için önemlidir.

Çarpık diş tedavisi nasıl uygulanır? Çarpık diş nasıl düzeltilir?

Çarpık dişler, bir dizi ortodontik tedavi veya, ortodontik müdahale yapılmadığında, dişeti tedavileri, dolgular ve protez işlemleri gibi yöntemlerle düzeltilebilir. Özellikle diş teli tedavisi, dişlerin ve diş etlerinin onları destekleyecek kadar sağlam olduğu her yaş grubu için uygun bir seçenektir. Çarpık diş tedavileri aşağıdaki şekillerde sıralanabilir:

Metal Diş Telleri: Bu tedavi yöntemi, sabit metal braketler, bantlar ve esnek tellerle dişlere bağlanır. Karmaşık diş çarpıklığı olanlar için etkili bir seçenektir.

Seramik Diş Telleri: Seramik braketler ve bunları birbirine bağlayan ark telleri kullanılır. Şeffaf veya diş renginde oldukları için metal braketler kadar göze çarpmazlar. Ancak lekelenmeye ve kırılmaya daha yatkındırlar.

Şeffaf Plak Tedavisi: Bu yöntem şeffaf plaklarla yapılır ve ağız içinde neredeyse görünmezler. Gençler ve yetişkinler tarafından tercih edilen bu uygulama, hastanın ağzına özel olarak uygun şekilde tasarlanır.

Lingual Diş Telleri: Lingual yüzey, dişlerin dile bakan yüzeyidir. Lingual diş telleri, dişlerin arka tarafına yapıştırılır, ancak metal diş telleri gibi işlev görürler. Bu yöntem herkes için uygun değildir ve diş temizliği diğer yöntemlere göre daha zor olabilir.

Çene Düzeltme Ameliyatı: Bazı durumlarda, çarpık dişlerin düzeltilmesi için diş tellerine ek olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Özellikle çene gelişiminde sorun yaşayan hastalara uygulanan cerrahi bir işlem olan ortognatik cerrahi, çene kemiklerini yeniden konumlandırmak için tasarlanmıştır.

Çarpık diş (yamuk diş) ile ilgili sık sorulan sorular 

Çarpık dişin yaratacağı sorunlar nelerdir?

Çarpık dişler, hastaların yaşam kalitesini etkileyebilir ve bu rahatsızlık başka sağlık sorunlarına yol açabilir. Çarpık dişlerin neden olabileceği diğer sağlık sorunları şunlardır:

Periodontal Hastalık: Dişlerin temizliği zorlaşır, bu da diş çürümelerine ve diş eti hastalıklarına yol açabilir.

Çiğneme ve Sindirim Sorunları: Uygun çiğnemeyi engelleyen çarpık dişler, sindirim sorunlarına neden olabilir.

Aşırı Aşınma: Diş çarpıklığı, dişlerde ve diş etlerinde sorunlara, çene bozukluklarına, çatlamış dişlere, çene gerginliğine, çene eklemi sorunlarına ve kronik baş ağrılarına yol açabilir.

Konuşma Zorlukları: Çarpık dişlerin yanlış hizalanışı, ses ve konuşma sorunlarına neden olabilir.

Özgüven Eksikliği: Fiziksel görünümdeki sorunlar, çarpık dişler nedeniyle kişilerde mutsuzluk, özgüven eksikliği ve sosyal izolasyon gibi sorunlara sebep olabilir.

Çarpık diş kaç ayda düzelir?

Uygulanacak tedavinin türü, hastanın yaşı ve bu sürece uyumu tarafından belirlenir.

Çarpık dişler kimlerde daha sık görülür?

Çarpık dişler, günümüz toplumunda herkes, çocuklar ve yaşlılar dahil her yaş grubunda görülebilir.

Çarpık diş oluşmaması için nelere dikkat edilmelidir?

Dişlerin çarpık olup olmamasına en çok etki eden faktör genetik olsa da, çapraşık dişleri önlemek için alınabilecek bazı önlemler bulunmaktadır. Öncelikle diş hekiminin yapacağı düzenli kontroller ve ağız hijyeninin sağlanması çarpık diş oluşumunun önüne geçmede önem taşır. Bununla birlikte süt dişlerini kaybeden ve yetişkin dişleri büyüyen çocukların başparmaklarını emme alışkanlığının önüne geçmek, konuşma ve çiğnemenin düzgün bir şekilde gelişmesini sağlamak için atılacak adımlardan sadece birkaçıdır.

Diş çarpıklığı genetik midir?

Diş çapraşıklığının oluşumunda genetik büyük bir etkendir. Diş teli takma yaşı kişiden kişiye değişebilir, genellikle 8 yaşından itibaren düzenli kontrollerin yapılması önerilir. Her vaka için tedavi yaşı farklılık gösterebilir. Diş çarpıklığının yoksulluk ve yetersiz beslenme ile ilişkisi olabilir. Süt dişlerinin zamanından önce düşmesi veya korunamaması daimi dişlerde çarpıklıklara yol açabilir.

Tırnak yemek çarpık dişlere neden olur mu?

tres, can sıkıntısı, heyecan veya alışkanlıklar gibi sebepler tırnak yemenin nedenlerinden bazılarıdır. Tırnak yeme, dişlerde kalıcı hasara, diş minesinin aşınmasına ve çarpık dişlere yol açabileceği unutulmamalıdır. Diş telleri sadece gençler ve çocuklar için değil, yetişkinler için de uygundur ve bu tedaviyi yaptırmak mümkündür.