Çocuklarda Kasık Fıtığı (İnguinal Herni) Nedir?
Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024
Çocuklarda sıkça görülen kasık fıtığı, genellikle prematürite durumunda veya düşük doğum kilosuna sahip bebekler arasında daha yaygın olarak görülmektedir. Bu fıtık teşhis edildikten sonra hızlı ve doğru bir şekilde tedavi edilmezse, bazen organ kaybına kadar ilerleyebilir. Kasık fıtığı, erkek çocuklarında kız çocuklarından daha sık görülmektedir ve genellikle ağrısız bir şişlik şeklinde kendini gösterir. Uzman ve deneyimli çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilen ameliyatlar, çocukların sağlığına hızlı bir şekilde kavuşmalarını sağlayabilir.
- Çocuklarda Kasık Fıtığı (İnguinal Herni)
- Çocuklarda Görülen İnguinal Herninin (Kasık Fıtığının) Nedenleri Nelerdir?
- Çocuklarda Görülen Kasık Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
- Çocuklarda Kasık Fıtığının Tanısı Nasıl Konulur?
- Çocuklarda Kasık Fıtığının Tedavisi Nasıl Uygulanır?
- Çocuklarda Kasık Fıtığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
- Çocuklarda Kasık Fıtığı Ameliyatı Ne Zaman Yapılmalıdır?
- Fıtık Ameliyatı Zor Mudur?
- Çocuklarda Kasık Fıtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
- Çocuklarda Boğulmuş Fıtık Terimi Neyi İfade Eder?
- Fıtık Kesesi Nedir? Bu Kese Hangi Organları İçine Alabilir?
- Çocuklarda Kasık Fıtığı En Çok Hangi Yaşlarda Görülür?
- Çocuklarda Kasık Fıtığı Ameliyatı Kısırlığa Yol Açar Mı?
- Çocuklarda görülen kasık fıtığı, yetişkinlerden farklı mıdır?
- Çocuklarda kasık fıtığı neden hemen ameliyat edilmelidir?
- Çocuklarda kasık fıtığı tekrarlar mı?
- Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatından sonra nelere dikkat edilmelidir?
- Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı hangi anestezi yöntemi ile uygulanır?
Çocuklarda Kasık Fıtığı (İnguinal Herni)
Kasık fıtığı, çocuklarda karın içindeki dokuların veya organların kasık bölgesindeki doğuştan olan bir açıklıktan dışarı çıkması durumudur. Eğer zamanında doğru müdahale yapılmazsa, bu durum organ kaybına veya hatta ölüme yol açabilir. Kasık fıtığı, erkek çocuklarında kız çocuklarına göre daha yaygın olarak görülür. Ayrıca prematürite (erken doğma) durumu veya düşük doğum kilosuna sahip bebeklerde kasık fıtığı daha sık rastlanan bir sorundur.
Çocuklarda Görülen İnguinal Herninin (Kasık Fıtığının) Nedenleri Nelerdir?
Doğum öncesi dönemde, erkek bebeklerin testisleri (erkek yumurtaları), karın bölgesinde böbreklere yakın bir konumda bulunurlar. Bebeklerin gelişimi sırasında, testisler bu başlangıç yerlerinden aşağı doğru bir yolculuk yaparak, normal olarak bulunmaları gereken skrotuma (torba) inerler. Testisler skrotuma doğru inerken, periton adı verilen karın içini kaplayan zar ile birlikte kasık kanalına doğru sürüklenir ve burada bir kese oluştururlar. Bu kanal, normal şartlarda doğumla birlikte işlevini yitirip kapanır.
Kız bebeklerde ise aynı kanal üzerinden, rahmin karın içinde sabitlenmesine yardımcı olan bağlardan biri olan Round Ligaman geçer. Aynı mekanizma ile, kasık kanalında bir zar kese oluşur. Genellikle bu kanal, doğum sonrasında işlevini yitirerek kapanır. Ancak bu kanalın kapanmadığı durumlarda, karın boşluğu ile torbanın birleştiği bir kesecik oluşur. Karın içindeki bağırsaklar, iç organlar ve omentum adı verilen yağ tabakası (omentum majus), kız bebeklerde ayrıca yumurtalık ve fallop tüpleri bu kanala girerse, kasık fıtığı gelişebilir. Eğer bu kanalın ağzı dar ise ve sadece karın içindeki sıvının geçmesine izin veriyorsa, bu şişlik çocuğun uyanık ve hareketli olduğu anlarda artar. Ancak çocuk dinlendiğinde veya uyurken azalabilir veya kaybolabilir. Tıbbi terimlerle “Hidrosel” olarak adlandırılan bu rahatsızlığın halk arasındaki adı ise genellikle “Su fıtığı” olarak bilinir.
Çocuklarda Görülen Kasık Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Kasık fıtığı olan çocuklar, genellikle ağrısız bir şişlik hikayesi ile kasık bölgesinde, özellikle erkeklerde skrotum (testisleri barındıran deri kesesi) bölgesinde belirirler. Bu fıtık, çoğu zaman sağ tarafta ortaya çıkar. Fıtık, çocuğun karın içi basıncının arttığı durumlarda, örneğin ıkınma, ağlama veya öksürme sırasında daha belirgin hale gelir. Şişlik genellikle çocuk sakin olduğunda veya yattığında kaybolur. Ancak ileri durumlarda, fıtıklaşma, çocuğun skrotum bölgesini dolduracak kadar aşağı inebilir, hatta testislerin yanına kadar ulaşabilir.
Eğer bir kız çocuğunda şişlik hissedildiğinde içinde sertlik bulunuyorsa, muhtemelen bu, içerisinde yumurtalık bulunan bir kesedir. Kız çocuklarında, bağırsaklar yerine yumurtalıkların fıtığa (herniye) neden olduğu durumlar daha sık görülür. Fıtık, sıkışmadığı sürece ağrı yapmaz, ancak çocuğun huzursuz hissetmesine ve rahatsız olmasına neden olabilir. Daha büyük çocuklarda, günlük aktiviteler sırasında şişlik belirgin hale gelirken, uzandıklarında veya uyurken bu şişlik azalır veya kaybolabilir.
Çocuklarda Kasık Fıtığının Tanısı Nasıl Konulur?
Kasık fıtığı olan çocuklarda, anneler genellikle fıtığı bebeğin altını değiştirirken fark ederler. Daha büyük çocuklarda ise fıtık genellikle giydirme veya banyo sırasında görülür. Bu nedenle, çocuk hekiminin rutin kontrolleri sırasında kasık muayenesi mutlaka yapılmalıdır. Çocuklarda kasık fıtığı teşhisi, deneyimli bir çocuk cerrahı tarafından fiziksel muayene ile konabilir. Ancak bazen muayene sırasında fıtık belirgin hale gelmeyebilir. Bu durumda, annenin verdiği öykü teşhis için önemlidir. Eğer şişlik içinde ele gelen sertlik bulunuyorsa, ultrasonografi yapılması ve bu sertliğin görüntülenmesi, hangi organın fıtık olduğunu belirlemek açısından önemlidir.
Çocuklarda Kasık Fıtığının Tedavisi Nasıl Uygulanır?
Çocukluk döneminde, kasık fıtığı kendiliğinden kaybolma eğiliminde değildir. Bu nedenle, tanı konulduktan sonra fıtık cerrahi bir müdahale ile düzeltilmelidir. Eğer bir çocuğun kasık fıtığı şüphesi varsa, en kısa sürede bir çocuk cerrahı tarafından değerlendirilmeli ve ardından kesin tanı konmalıdır. Çünkü çocuklarda kasık fıtığı, mümkün olan en kısa sürede, belirli bir yaşa veya aya beklenmeden ameliyatla tedavi edilmelidir. Cerrahi için bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Operasyon ameliyathane koşullarında genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyathane ortamında, açık veya kapalı (laparoskopik) yöntemlerle işlem yapılabilir. Açık yöntem, kasık bölgesinde küçük bir kesi ile gerçekleştirilir. Kapalı ameliyatta ise karın içini görmek için göbek bölgesine 3 mm’lik bir kamera kullanılarak işlem yapılır. Her iki yöntemle de hasta aynı gün taburcu edilebilir, yani hastanede yatış gerekli olmayabilir.
Çocuklarda Kasık Fıtığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Çocuklarda Kasık Fıtığı Ameliyatı Ne Zaman Yapılmalıdır?
Çocuklarda kasık fıtığı teşhisi konulduğunda, uygun olan en kısa sürede ameliyat edilmelidir. Genellikle çocuğun yaş veya kilosu ameliyat için bir engel teşkil etmez, özellikle fıtığın içinde bulunan bağırsağın sıkışma riski taşıması durumunda acil bir müdahale gerekebilir. Bu nedenle, cerrahi tedavinin ertelenmeden yapılması son derece önemlidir. Prematüre bebekler, yoğun bakım ünitelerinde tedavi edildikten sonra taburcu edilmeden önce ameliyat edilebilirler.
Fıtık Ameliyatı Zor Mudur?
Eğer kasık fıtığı acil bir durum yaratmıyorsa, ameliyat uygun şartlar altında genellikle sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu, çocuk cerrahları tarafından sıkça yapılan işlemlerden biridir ve çoğu zaman “günübirlik cerrahi” olarak uygulanır. Ameliyat sonrasında hastaların çoğu, operasyondan 4-5 saat sonra taburcu edilebilirler. Bu ameliyatın temel amacı kasık kanalının kapatılması ve fıtığın onarılmasıdır. Ameliyat sonrası ağrı genellikle hafif olup, ağrı kesici ilaçlarla kontrol altına alınır.
Çocuklarda Kasık Fıtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Çocuklarda kasık fıtığı, özellikle neden olabileceği ciddi sorunlarla oldukça önemlidir ve ameliyat edilmezse organ kaybına yol açabilir. Fıtığın içine giren bağırsağın boğulma riski nedeniyle, acil bir ameliyat gerektirebilir.
Çocuklarda Boğulmuş Fıtık Terimi Neyi İfade Eder?
Halk arasında “fıtık boğulması” olarak adlandırılan durumda, fıtık kesesine giren organların sıkışması sonucu kanlanmaları ve beslenmeleri birkaç saat içinde bozulur, bu da gangrene (çürüme) yol açar. Gangren, hayati tehlikeyi artırır ve kanlanması bozulan organların çıkarılmasını gerektirir. Bu nedenle acil müdahale gerektiren bir durumdur ve organ kaybına yol açabilir. Fıtığın içine giren bağırsağın boğulma riski %5-18 arasında değişebilir. Boğulan fıtıkların çoğu 1 yaşından küçük çocuklarda görülür. Yaş ne kadar küçükse boğulma riski o kadar yüksektir. Kızlarda ise yumurtalığın sıkışarak gangrene yol açma riski %27’dir.
Fıtık Kesesi Nedir? Bu Kese Hangi Organları İçine Alabilir?
Kasık kanalı içinde bulunan ve kapanmayan yapıya “fıtık kesesi” adı verilir. Bu keseye en sık bağırsaklar ve omentum (karın içini kaplayan yağ tabakası) girer. Sağ tarafta, apandiks (bağırsağın başlangıcı) de kesenin içine girebilir. Kız çocuklarında ise yumurtalık da fıtık kesesi içerisinde bulunabilir.
Çocuklarda Kasık Fıtığı En Çok Hangi Yaşlarda Görülür?
Çocuklarda kasık fıtığı, doğumdan itibaren her yaşta ortaya çıkabilir. Bu durumun üçte biri ilk altı ay içinde teşhis edilir. Çocukların %90’ı iki yaşından önce semptomlar gösterir. Kasık fıtığı, sağ tarafta %60 sıklıkla, sol tarafta %30 sıklıkla ve her iki tarafta %5-10 arasında görülme eğilimindedir. Özellikle erken doğan ve düşük kilolu bebeklerde kasık fıtığı daha yaygın görülür. Erken doğmuş çocuklarda, bu oran %30’a kadar yükselir. Erkek çocuklarda kasık fıtığı riski, kız çocuklarına göre daha yüksektir. Aynı zamanda, erken doğan bebeklerde, düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde, inmemiş testis, kalça çıkığı, bağ doku hastalıkları ve aile geçmişi olan çocuklarda kasık fıtığı daha sık görülme eğilimindedir.
Çocuklarda Kasık Fıtığı Ameliyatı Kısırlığa Yol Açar Mı?
Kasık fıtığı tedavisinde gecikme, testislere zarar verebilir. İlk olarak, fıtığın sıkışıp boğulması, testislere ait damarlara baskı yaparak, yumurtanın normal gelişimini bozabilir veya kanlanmasını bozarak gangrene yol açabilir, bu da testis kaybına neden olabilir. Daha da önemlisi, bu tür operasyonların deneyimsiz ellerde, yetişkin fıtık ameliyatlarında kullanılan yöntemlerle gerçekleştirilmesi, testislere zarar veren bir kısırlık nedenine yol açabilir. Bu nedenle bu tür ameliyatlar, kesinlikle deneyimli çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilmelidir.
Çocuklarda görülen kasık fıtığı, yetişkinlerden farklı mıdır?
Çocuklardaki kasık fıtığı, yetişkinlerinkinden hem oluşum hem de ameliyat teknikleri bakımından farklılık gösterir. Çocuklardaki fıtıklar genellikle doğumsal sebeplerle meydana gelir. Doğum sonrasında normalde kapanması gereken kasık kanalının açık kalması sonucu ortaya çıkar. Ancak yetişkinlerde, kasık kanalını oluşturan yapılarında bir zayıflık olması durumu söz konusudur. Yetişkinlerde, fıtık oluşumu, ıkınma, aşırı kilo, kronik kabızlık veya tekrarlayan gebelik gibi karın içi basıncı artırıcı faktörlerle ilişkilendirilebilir. Bu nedenle, yetişkinlerdeki fıtıklar sonradan kazanılan sorunlar olabilir.
Çocuklarda kasık fıtığı onarımı, yetişkinlere göre daha basit ve kolaydır. Yetişkinlerde, kanal duvarını desteklemek amacıyla dikiş veya greft (yama) gibi yöntemlere başvurulabilir. Ancak çocuklarda böyle işlemlere genellikle ihtiyaç duyulmaz. Çocukluk dönemi fıtıklarının tekrarlama olasılığı oldukça düşüktür. Oysa yetişkinlerde, eğer kasık kanalında zayıflık devam ediyorsa, tekrarlama riski daha yüksektir.
Çocuklarda kasık fıtığı neden hemen ameliyat edilmelidir?
Kasık fıtığı, tanı konulduğunda ameliyat edilmesi gereken bir durumdur. Tedavi için belirli bir yaş sınırı yoktur ve uygun bir zamanda ameliyat edilmelidir. İlaç tedavisi veya kendiliğinden iyileşme beklenmez. Ameliyat edilmeyen kasık fıtıkları boğulma riski taşır. Bu risk, özellikle bebeklik döneminde yüksektir ve altı aylıktan küçük bebeklerde %60’a kadar çıkabilir. Yeniden düzeltilmeyen (redükte edilemeyen) boğulmuş fıtıklar acil bir ameliyat gerektirir. Bu tür durumlar müdahale edilmediğinde, bağırsak tıkanıklığı belirtileri (kusma, karın şişliği, dışkı yapamama, halsizlik ve ağrı) meydana gelebilir. Ayrıca, etkilenen bağırsak bölgesinde veya testisin damarlarında ve spermatik yolunda beslenme bozukluğu nedeniyle organ veya testis kaybı meydana gelebilir. Aynı prensip, fıtık kesesinde yumurtalık bulunan kız çocukları için de geçerlidir.
Çocuklarda kasık fıtığı tekrarlar mı?
Fıtığın tekrarlama olasılığı, deneyimli çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilen bir ameliyat sonrasında oldukça düşüktür. Uzun süreli izlem sırasında ne görsel ne de işlevsel sorunlar genellikle ortaya çıkmaz. Ancak, insan bedeninde sağ ve sol olmak üzere iki ayrı kasık kanalı bulunur ve her ikisi de bağımsız olarak fıtığa yol açabilir. Bu nedenle, tek taraflı bir kasık fıtığı ameliyatı sonrasında diğer tarafta fıtık gelişme riski vardır. Özellikle sol tarafta kasık fıtığı olduğunda, sağ tarafta fıtık gelişme olasılığı oldukça yüksektir. Bu, tekrarlama değil, diğer kasıkta yeni bir fıtık gelişimidir. Bu olasılık erkek çocuklarında daha düşükken, kız çocuklarında daha yüksektir. Bu tür durumlarda, tekrar ameliyat gerekliliği olduğundan önce dikkatli bir değerlendirme yapılmalı ve aileyi iyi bilgilendirmek önemlidir.
Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatından sonra nelere dikkat edilmelidir?
Ameliyat sonrası üç gün içinde hastalar, poliklinik kontrolü için çağrılırlar. Pansuman açılır ve açık bırakılır. İlk bir hafta boyunca, ameliyat sonrası büyük çocuklara fazla aktif olmamaları tavsiye edilir. Bir hafta sonunda banyo yapmalarına izin verilir. Dikiş yerlerinde hafif şişmeler olabilir, ancak bu şişlikler genellikle bir ay içinde kaybolur.
Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı hangi anestezi yöntemi ile uygulanır?
Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı genel anestezi uygulanarak yapılır.