EMDR Nedir? Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), Dr. Francine Shapiro tarafından geliştirilmiş etkili bir terapi yöntemidir. EMDR, “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” anlamına gelir. Günümüzde farklı tanılar için standartlaştırılmış protokolleri olan, birçok terapi ekolünden öğeleri içeren bütüncül bir yaklaşımı benimser.

EMDR’nin Çalışma Mekanizması: Adaptif Bilgi İşleme Modeli

Bir olayın veya anının içerisinde duygularımız, inançlarımız, beden duyumlarımız ve beş duyuya ait bilgiler saklanmaktadır. EMDR terapisi, Adaptif Bilgi İşleme Modeli’ne dayanmaktadır. Bu modele göre, zihnimizde rahatsız edici anılar, doğal bir işlemleme sürecinden geçerek sağlıklı bir şekilde diğer anılarla bağlantı kurar. Bu sayede, olumsuz anılar hatırlandığında duygusal ve bedensel olarak daha az rahatsız edici hale gelir.

İşlenmemiş Anıların Etkisi ve Bugünkü Sorunlarla İlişkisi

EMDR’ye göre, bugünkü birçok sorunun kaynağı, geçmişte işlenmemiş travmatik anılardır. Bu anılar, olumsuz inançlar, duygular ve bedensel belirtilerle tetiklenerek günümüzde çeşitli sorunlara yol açar. Örneğin, sınav kaygısı yaşayan bir bireyin “başarısızım” inancı, kaygı duygusu veya karın ağrısı geçmişte yaşadığı olumsuz deneyimlerle bağlantılı olabilir.

EMDR Terapisinde Kullanılan Teknikler ve Uygulama Yöntemleri

EMDR terapisi sırasında danışana iki yönlü uyaranlar verilerek işlenmemiş anılar işlenir. Bu uyaranlar, göz hareketleri, dokunsal uyaranlar ve işitsel uyaranlar şeklinde uygulanır. Bu süreç, beynin iki yarım küresi arasında bağlantı kurulmasına yardımcı olur ve bu süreçte danışanların bilinci açıktır. EMDR, beyin üzerinde yeni olumlu inançlar oluşturarak doğal iyileşme sürecini harekete geçirir.

EMDR Hangi Durumlarda Etkilidir?

EMDR terapisi, aşağıdaki durumlarda etkili bir tedavi yöntemi olarak kullanılır:

• Travma ve Kısa Süreli Travmalar
• Depresyon
• Fobiler
• Panik Bozukluk
• Kaygı Bozuklukları
• Yeme Bozuklukları
• Migren ve Kronik Ağrılar
• Bağımlılıklar
• Cinsel ve Fiziksel Taciz
• Öfke Kontrol Problemleri
• Okul ve İş Yaşamında Zorlayıcı Olaylar
• Aile Çatışmaları ve Yas
• Cinsel İşlev Bozuklukları
• Kişilik Bozuklukları

EMDR Terapisinin Süresi ve Etkinliği

EMDR terapisi kısa süreli terapiler arasında yer alır. Ancak, terapi süreci kişiye göre değişiklik gösterebilir. Danışanın olayları işleme süreci ve travmanın boyutu, terapinin ne kadar süreceğini belirler.

2019 yılında yapılan bir araştırmaya göre, 30’un üzerinde randomize kontrollü çalışma sonucunda, EMDR’nin danışanların çoğunluğunda travma sonrası stres belirtilerini etkili bir şekilde azalttığı veya yok ettiği görülmüştür (de Jongh et al., 2019). Aynı zamanda, EMDR’nin endişe gibi psikolojik sorunlarla bağlantılı semptomlarda da azalma sağladığı kanıtlanmıştır.

EMDR’nin Uluslararası Onayları

EMDR terapisi, birçok uluslararası sağlık ve devlet kurumu tarafından etkili bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
• Amerikan Psikiyatri Birliği (APA)
• Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği (ISTSS)
• Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı
• Amerika Savunma Bakanlığı
• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı
• İsrail Ulusal Akıl Sağlığı Kurulu

Sonuç olarak, EMDR, travma ve çeşitli psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde etkili ve güvenilir bir terapi yöntemi olarak öne çıkmaktadır. Göz hareketleri ve iki yönlü uyaranlarla beyin üzerinde doğal iyileşme sürecini başlatan EMDR, dünya çapında kabul görmüş bir yaklaşımdır. EMDR ile travmatik anılar işlenip, danışanların günlük yaşamlarında daha sağlıklı ve dengeli bir ruh haline kavuşmaları sağlanır.