Gırtlak kanseri nedir? nasıl tedavi edilir?
Gırtlak kanseri, baş ve boyun alanında sıklıkla rastlanan tümör hastalıklarından biridir. Araştırmalara göre bu hastalığın erkeklerde ortalama olarak 66, kadınlarda ise 63 yaşlarında başladığı görülmektedir. En yaygın belirtileri arasında sürekli ses kısıklığı, boğaz ağrısı ve yutkunma zorlukları bulunmaktadır. Sigara ve alkol kullanımı, bu hastalığın başlıca sebepleri arasında yer almakta olduğu kabul edilmektedir.
Gırtlak kanseri nedir?
Gırtlak kanseri nedenleri
Gırtlak kanseri belirtileri
Gırtlak kanseri tanısı
Gırtlak kanseri tedavisi
Gırtlak kanseri nedir?
Gırtlak, boğazda yer alan ve nefes ile yemek borusunu birbirinden ayıran bir organdır. Bu bölge, sesin üretildiği yer olup aynı zamanda solunum sisteminin önemli bir bileşenidir. Yutkunma esnasında yiyeceklerin soluk borusuna kaçmasını engeller. Gırtlak bölgesinde oluşan kötü huylu tümörlere gırtlak kanseri adı verilir.
Tıp alanında gırtlak, larenks olarak da adlandırılır. Bu yüzden gırtlak kanseri, larenks kanseri olarak da tanınır. Gırtlak kanserlerinin çoğunluğu, gırtlak içindeki glottis adı verilen bölgede meydana gelir. Glottis, soluk borusu ve ses tellerinin bulunduğu bölgenin başlangıç kısmıdır.
Gırtlak kanseri nedenleri
Gırtlak kanserinin tam olarak neden ortaya çıktığı günümüzde net bir şekilde bilinmemektedir. Ancak, uzmanlar bu kanser türünün gelişiminde birçok etkenin rol oynadığını düşünmektedirler.
Özellikle, sigara kullanımı ve aşırı alkol tüketimi gibi faktörler, gırtlak kanseri riskini ciddi anlamda yükseltmektedir. Ayrıca, erkeklerin bu kansere yakalanma ihtimali kadınlara göre yedi kat daha yüksektir.
Gırtlak kanseri belirtileri
Gırtlak kanseri, erken aşamalarda her zaman belirgin semptomlara yol açmaz. Kanserin gırtlağın hangi bölümünü etkilediğine bağlı olarak, bazen herhangi bir belirti göstermeden uzun süre ilerleyebilir. Ancak, kanser genellikle en sık rastlanan şekliyle glottis bölgesinde başladığında, erken evrede bazı belirtiler verebilir. Bu tür gırtlak kanseri, ses tellerini etkilediğinde genelde ses kısıklığı gibi tipik belirtiler gösterir.
Boğaz ağrısı veya boğazda yabancı cisim hissi, ses tellerinin üzerindeki bölgede ortaya çıkan gırtlak kanserinin yaygın belirtilerindendir. Yutma zorluğu ve solunum problemleri ise genellikle kanserin ileri evrelerinde görülür.
Bu belirtiler ve şikayetler çoğu zaman boğaz veya gırtlak bölgesindeki basit bir enfeksiyonun işaretleri olabilir. Ancak, belirtiler iki haftadan uzun sürüyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir. Özellikle yoğun sigara ve alkol tüketen bireylerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Kısacası, gırtlak veya boğaz kanserinin belirtileri arasında uzun süreli öksürük, ses kısıklığı, nefes darlığı, yutma zorluğu ve boğazda yabancı cisim hissi sayılabilir.
Gırtlak kanseri tanısı
Hasta ilk olarak doktor tarafından dikkatle dinlenir ve şikayetleri detaylı bir şekilde değerlendirilir. Ardından doktor, gırtlak bölgesi ve boyun lenf düğümlerinin fiziksel muayenesini gerçekleştirir. Bu aşamadan sonra, ucunda bir kamera bulunan özel bir alet (kanül) kullanılarak laringoskopi adı verilen bir işlem yapılır ve bu sayede gırtlak bölgesi incelenir. Eğer kötü huylu bir kitle şüphesi varsa, hastanın genel anestezi altında daha detaylı bir inceleme ve biyopsi için mikrolaringoskopi işlemi uygulanır. Bu işlem sayesinde doktorlar, daha kesin bir tanı koymak için gerekli olan doku örneklerini alabilirler.
Gırtlak kanseri tedavisi
Gırtlak kanseri tedavisinin planlanması için, ilk adım genellikle mikrolaringoskopi adı verilen bir cihazla, genel anestezi altında kanser dokusunun incelenmesidir. Bu incelemenin ardından, hastanın durumuna göre cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi gibi tedavi yöntemleri belirlenir. Erken evredeki hastalarda, organı korumaya yönelik cerrahi işlemler veya radyasyon tedavisi uygulanabilir. Bazı durumlarda, larenjektomi adı verilen ve larinksin kısmen çıkarılmasını içeren cerrahi yöntemle hastalık tamamen iyileştirilebilir. Bu cerrahi işlem, dışarıdan kesi yapılmadan ağız yoluyla gerçekleştirilen mikrocerrahi teknikleri, mikroskop ve lazer kullanılarak yapılır.
İleri evre vakalarda, ağızdan operasyon mümkün değilse, boyundan yapılan küçük bir kesiden kanserli dokular çıkarılır. Kalan kanser hücrelerinin tedavisi için ek radyoterapi uygulanabilir. Bu tür ameliyatlar sonrasında bazı hastalara trakeostomi adı verilen yapay bir solunum yolu açılır. Bu, bazı hastalarda geçici olarak kullanılırken, bazılarında ömür boyu kalabilir.
Cerrahi müdahale mümkün olmayan ya da genel anesteziye uygun olmayan hastalarda, tedavi kemoterapi, radyoterapi veya her ikisinin kombinasyonu ile yapılabilir. Son yıllarda, gırtlak kanserlerinin tedavisinde daha etkili ve hedefe yönelik kemoterapi ilaçları kullanılmaya başlanmıştır.