Hepatit A nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Hepatit A, hijyen koşullarının kötü olduğu durumlarla kolayca bulaşabilen bir hastalıktır ve aşı ile önlenebilir. Genellikle “sarılık” olarak bilinen Hepatit A, oldukça bulaşıcıdır. Bu hastalığın belirli bir tedavisi yoktur. Hastalıktan korunmanın başlıca yolu aşıdır ve diğer bir önlem, ellerin düzgün bir şekilde yıkanması, taze sebzelerin ve meyvelerin temiz su ile iyice yıkanarak tüketilmesini içerir. Hepatit A, genellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde daha yaygın olarak görülür.

Hepatit A nedir?
Hepatit A belirtileri nelerdir?
Hepatit A neden olur?
Hepatit A nasıl teşhis edilir?
Hepatit A tedavisi nasıldır?
Hepatit A hakkında sık sorulan sorular 

Hepatit A nedir?

Hepatit A, Hepatit A virüsü (HAV) tarafından kaynaklanan, kişiden kişiye bulaşabilen ciddi bir karaciğer hastalığıdır. Bu hastalık, kişinin enfekte olmuş kişinin dışkısına temas etmesi yoluyla yayılır. Hepatit A’nın bulaşmasının en yaygın yolu el hijyeninin ihmal edilmesidir. Hepatit A, Hepatit B veya Hepatit C’den farklıdır. Hepatit A, kronik karaciğer hastalığına yol açmaz, ancak karaciğeri zayıflatabilir ve akut karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 2016 yılında dünya genelinde 7.134 kişi, Hepatit A’ya bağlı akut karaciğer yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu ölümler, viral hepatite bağlı ölümlerin yüzde 0.5’ini oluşturmaktadır. Hepatit A, dünya genelinde sporadik olarak ve salgınlar şeklinde görülen döngüsel nüks eğilimine sahiptir. Örneğin, 1988 yılında Şangay’da yaklaşık 300.000 kişi Hepatit A’dan etkilenmiştir. Bu hastalık genellikle sağlık koşullarının ve hijyenin yetersiz olduğu düşük ve orta gelirli ülkelerde yaygındır. Bu tür ülkelerde çoğu çocuk, semptom göstermeden önce 10 yaşından önce HAV ile enfekte olur. Ayrıca, ABD’de evsiz kişiler arasında salgınlar görülmüştür.

Hepatit A belirtileri nelerdir?

Hepatit A, belirtiler gösteren bir hastalıktır. Bu belirtiler şunlar olabilir:

Ateş
Bitkinlik
İştahsızlık
Mide bulantısı
Kusma
Eklem ağrıları
Şiddetli mide ağrısı ve ishal (özellikle çocuklarda)
Sarı renkli cilt ve gözler
Koyu renk idrar
Kil rengi dışkı

Bu belirtiler genellikle Hepatit A virüsüne maruz kalındıktan sonra 2-6 hafta içinde ortaya çıkar. Hastalık genellikle iki aydan kısa sürer, ancak bazı kişilerde iyileşme süreci altı ayı bulabilir. Hepatit A, bazı insanları o kadar ciddi şekilde etkileyebilir ki çalışamayacak veya okula gidemeyecek kadar hasta edebilir. Genellikle çocuklarda belirtiler pek görülmez, ancak yetişkinlerde belirtiler daha yaygın görülür.

Hepatit A neden olur?

Hepatit A, genellikle dışkıyla kirlenmiş su veya gıda tüketimi yoluyla bulaşır. Doğru el hijyeni uygulanmaması, hastalığın önde gelen nedenlerindendir. Ayrıca, kanalizasyon sularıyla temas eden ve çiğ veya yetersiz pişmiş olan gıdalar da Hepatit A’nın bulaşma yolları arasında yer alır. Hijyen koşullarının kötü olduğu ülkelerde Hepatit A daha yaygın görülür. Enfekte olmayan bir kişiye, enfekte olan kişilerden bulaşır. Ayrıca, yetersiz şekilde arıtılmış sular da hastalığın yayılmasına katkıda bulunabilir. Günlük temaslar genellikle bulaşma nedeni değildir.

Hepatit A nasıl teşhis edilir?

Doktor, öncelikle detaylı bir hasta öyküsü alır ve ardından fiziksel muayene yapar. Hepatit A teşhisi için en yaygın yöntem kan testidir. Kan içinde HAV’a karşı üretilen antikorlar (Anti-HAV IgM) incelenerek teşhis konur. Aynı zamanda virüsün karaciğere verdiği hasarı belirlemek için karaciğer fonksiyon testlerine de bakılır. Anti-HAV IgM antikorları, Hepatit A’ya ilk maruz kalındığında üretilir ve akut enfeksiyonun varlığını teşhis eder. Hepatit A IgG ise daha sonra üretilen bir antikordur. Yıllarca vücutta kalır ve önceden Hepatit A’ya maruz kalınıp kalınmadığını gösterir. Ayrıca, bir kişiye Hepatit A aşısı yapılmışsa test Hepatit A IgG antikorunu pozitif gösterecektir. Genellikle karaciğer ultrasonu da istenir.

Hepatit A tedavisi nasıldır?

Hepatit A tedavisinde özel bir yöntem bulunmamaktadır. Genellikle hastalara evde dinlenmeleri ve sağlıklı bir şekilde beslenmeleri önerilir. Ayrıca hastaların düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Karaciğer yetmezliği ve nakli gerektiren durumlar Hepatit A hastalarında nadir görülür. Kullanılan tedavi yöntemleri, hastalığa karşı etkili olmayı amaçlamak yerine karaciğere destek sağlamayı hedefler. Hastalara aç kalmamaları ve karaciğeri fazla yormayacak şekilde az yağlı yiyeceklerle beslenmeleri önerilir. Yiyecekler sindirimi kolay olanlar arasından seçilmelidir. Ayrıca hastaların alkolden uzak durmaları çok önemlidir. Doktorlarından habersiz ilaç kullanmamaları ve evdeki diğer aile bireylerinden izole olmaları da gereklidir.

Hepatit A hakkında sık sorulan sorular 

Hepatit A nasıl bulaşır?

Hepatit A’nın bulaşma yollarından biri hijyen eksikliğidir. Bu hastalık fekal-oral yolla bulaşır, yani dışkı, su ve gıdalar aracılığıyla yayılır. Fekal-oral yolla bulaşma, doğrudan fiziksel temas yoluyla veya dolaylı yollarla gerçekleşebilir. Dolaylı yol, enfekte olmuş eller veya kontamine olmuş nesneler aracılığıyla bulaşabilir. Doğrudan temas yoluyla ise kirli eller veya kirli suyla hazırlanan yiyecekler bulaşma sebebi olabilir.

Hepatit A aşısı nedir?

Hepatit A virüsüne karşı geliştirilen aşıya Hepatit A aşısı adı verilir.

Hepatit A aşısı ne zaman yapılır?

Hepatit A aşısı, 2012 yılının sonlarına doğru çocukluk dönemi aşı programına dahil edilmiştir. 1 Mart 2011 tarihinden sonra doğan çocuklara, 18 ve 24 aylıkken iki ayrı doz halinde uygulanır. Daha önce aşılanmamış olan kişiler, sağlık kuruluşlarından bu aşının yapılmasını isteyebilirler. Yetişkinler için de, çocuklar gibi altı aylık aralıklarla iki doz Hepatit A aşısı önerilmektedir. Yetişkinlerde Hepatit A aşısı uygulamadan önce, bağışıklık seviyelerini belirlemek için bir kan testi yapılması tavsiye edilir.

Hepatit A aşısı yan etkileri nelerdir?

Hepatit A aşısı gibi, tüm aşılar ve ilaçlar, bazı yan etkilere neden olabilir. Ancak, bu yan etkiler genellikle hafif düzeydedir. Hepatit A aşısı sonrasında ciddi sorunlar nadiren ortaya çıkar. Aşının yapıldığı bölgede hafif ağrı veya kızarıklık, hafif ateş düşüklüğü ve genel halsizlik gibi yan etkiler görülebilir. Doktor, bu yan etkiler hakkında size yeterli bilgi sağlayacaktır.

Hepatit A aşısı ateş yapar mı?

Hepatit A aşısı gibi diğer aşılar da bazen düşük ateşe neden olabilir. Doktorunuz bu konuda sizi bilgilendirecek ve bu tür durumlar için önlemler önerecektir.

Hepatit A aşısı nerede yapılır?

Hepatit A aşısı, özel sağlık kuruluşları ve aile sağlığı merkezlerinde uygulanabilir.

Hepatit A aşısı nerede bulunur?

Hepatit A aşısı özel sağlık kuruluşlarında ve aile sağlığı merkezlerinde uygulanabilir. Eğer yetişkinlere önerilmişse, aşı eczanelerden temin edilip sağlık kuruluşlarında yaptırılabilir.

Hepatit A aşı takviminde yer almakta mı?

Hepatit A aşısı da aşı takviminde yer almaktadır.

Hepatit A aşısı en erken ne zaman uygulanabilir?

En erken bebeklerde 12. Ayda uygulanabilir.

Kimler Hepatit A aşısı olmalıdır?

Hepatit A sık görülen bir hastalık olduğu ve hijyen ve sağlık koşullarının iyi olmadığı ülkelere seyahat edenler, kronik karaciğer hastalıkları olanlar (örneğin Hepatit B veya Hepatit C), birden fazla cinsel partneri olanlar, Hepatit A virüsü ile temas riski yüksek gruplarda çalışanlar (örneğin, enfekte hayvanlarla çalışanlar), sağlık çalışanları ve yasadışı ilaç kullananlar dahil olmak üzere, bu risk faktörlerine maruz kalan kişiler mutlaka Hepatit A aşısını olmalıdır. Ayrıca bebekler de bu aşıyı olmalıdır.

Bebeklerde Hepatit A aşısı nerden yapılır?

Bebeklerde Hepatit A aşısı sol bacak üzerinden uygulanır.

Hepatit A geçiren bir daha geçirir mi?

Hayır, Hepatit A geçiren kişi daha sonra tekrar bu hastalığı geçirmez. Vücut bağışıklık kazanır.

Hepatit A’dan korunma yöntemleri nelerdir?

Hepatit A’yı önlemenin birincil yolu Hepatit A aşısı yaptırmaktır. Bulaşmayı önlemek için tuvaleti kullanıldıktan ve banyo yapıldıktan sonra, bebeklerin altı değiştirildikten sonra, yiyecek hazırlamadan ve yemek yemeden önce ellerin doğru ve düzgün bir şekilde yıkanması gerekmektedir. Temizliği garanti altına alınmayan yerlerde yemek yenmemelidir.

Hepatit A geçiren kişi kan verebilir mi?

Hepatit A kronik bir hastalık olmadığı için hastalık tamamen iyileştikten sonra kan bağışında bulunulabilir.

Hepatit A aşısı fiyatı nedir?

Devletin aşı takviminde yer alan aşılar, sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Bu aşılar hakkında detaylı bilgi sağlık kuruluşlarından alınabilir.

Hepatit A aşısı kaç yıl korur?

Aşı ömür boyu koruyucu olmaktadır.

Hepatit A aşısı sağlık ocağında yapılıyor mu?

Hepatit A aşısı sağlık ocağında yani aile sağlığı merkezlerinde yapılabilmektedir.

Hepatit a aşısı canlı aşı mıdır?

Hepatit A aşısı, tam hücre aşıları kategorisine aittir. Bu, bir mikroorganizmanın tamamının inaktive edilerek aşıda bulunduğu anlamına gelir.

Gebelikte Hepatit A aşısı yapılır mı?

Yüksek hastalanma riski olmadıkça bu aşı gebelerde uygulanmamalıdır.

Hepatit A aşısı türleri nelerdir?

Hepatit A aşısı ile birlikte Hepatit B aşısı ile kombine aşı ve Hepatit A ile tifo ateşi için kombine aşı olmak üzere üç farklı aşı türü bulunmaktadır. Hangi aşının sizin için uygun olduğu konusunda doktorunuzla görüşmek önemlidir. Doktorunuz size en uygun aşıyı önerip yönlendirecektir.

Hepatit A aşısından sonra koruyuculuk ne zaman başlar?

Aşıdan yaklaşık dört hafta sonra koruyuculuk başlamaktadır.

Hepatit A aşısı Hepatit B ve Hepatit C’den de korur mu?

Her virüs türü benzersizdir ve Hepatit A virüsü diğer hepatit virüslerinden farklıdır. Bu nedenle, Hepatit A aşısı diğer viral hepatit virüslerine karşı koruma sağlamaz.

Hepatit A için ne zaman doktora gidilmeli?

Yakın zamanda yurt dışına seyahat edildiyse, bir aile üyesinde Hepatit A teşhisi konulduysa, yakın zamanda Hepatit A teşhisi konulan biriyle cinsel temas yaşandıysa veya Hepatit A belirtileri mevcutsa, kesinlikle bir doktora başvurmak önemlidir.

Sık seyahat edenler Hepatit A’dan nasıl korunmalı?

Tüm taze sebzeler ve meyveler yemeden önce soyulmalı ve iyice yıkanmalıdır. Et veya balık gibi gıdalar pişirilmeden yenmemelidir. Buzlu içeceklerden ve içeceklerden uzak durulmalıdır, özellikle içeceklerin temizliğinden emin olunmadığı durumlarda. Şişelenmiş su tercih edilmelidir. Ayrıca kişisel hijyen konusunda dikkatli olunmalı, kendi diş fırçanız dışında başkalarının kişisel eşyalarını kullanmamalısınız.

Hepatit A testi nasıl yorumlanır?

HAV IgM pozitif olduğunda, bu akut hepatit A enfeksiyonunu gösterir. Eğer HAV IgM negatif ve total HAV antikorları pozitifse, bu aktif bir enfeksiyonun olmadığını ancak daha önce HAV ile temas sonucu bağışıklık kazanıldığını gösterir. Eğer total HAV antikorları pozitif ve HAV IgM pozitifse, bu durumda Hepatit A virüsüne son zamanlarda maruz kalındığını ve akut bir enfeksiyonun varlığını gösterir. Eğer total HAV antikorları negatifse ve kişi şu anda enfekte değilse, ancak risk altındaysa aşı önerilebilir.

Hepatit A tahlili aç karnına mı yapılır?

Farklı değerlerin de ölçülebileceği için hepatit A testinin aç karnına yapılması daha uygundur. Hepatit A ne zaman tehlikeli hale gelir? Hepatit A, kronik Hepatit B ve C hastalığı olan bireylere bulaşırsa tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Kronik hepatit B hastalığına sahip olanlar, daha önce Hepatit A aşısı yaptırmamışlarsa Hepatit A aşısı olmalıdır.