Kolesterol nedir?

Kan kolesterol seviyelerinin yükselmesi, kalp-damar hastalıklarının riskini artırabilir. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için kolesterol seviyelerinin önerilen aralıklarda tutulması son derece önemlidir.

Kolesterol nedir?
Kolesterol çeşitleri nelerdir?
Kolesterol ne işe yarar? Görevleri nelerdir?
LDL neden kötü?
HDL neden iyidir?
Kolesterol değerleri neden çıkar?
Kolesterol belirtileri nelerdir?
Kolesterol değerleri kaç olmalı?
Trigliserid nedir? Normal değerler kaç olmalıdır?
Çocuklarda kolesterol değerleri kaç olmalı?
Yüksek kolesterol belirtileri nedir?
Kolesterol hakkında sık sorulan sorular 

Kolesterol nedir?

Kolesterol, vücutta birçok hücrenin ve hücre içi yapıların bileşiminde yer alan, hormon üretiminde ve vücut fonksiyonlarında önemli bir rol oynayan bir tür yağdır. Kolesterolün görevleri arasında cilt altındaki mikroplara karşı koruma, alyuvarlar ve sinir dokularını güçlendirme, vücuttaki su dengesini düzenleme bulunmaktadır. Sağlıklı bir yaşam için kolesterol düzeyinin belirli sınırlar içinde tutulması oldukça önemlidir.

Kolesterol, insan vücudundaki tüm hücrelerde bulunan mum benzeri bir yapıdır. Vücut, günlük yaklaşık 1 gram kolesterol ihtiyacının büyük bir kısmını kendisi üretir. Kolesterolün büyük bir kısmı karaciğerde üretilir ve vücuttaki toplam kolesterolün yaklaşık %70’ini oluşturur. Geri kalan kolesterol kısmı böbreküstü bezlerinde, ince bağırsakta ve üreme organlarında sentezlenir. Ayrıca, vücuda dışarıdan yumurta sarısı, peynir, et gibi hayvansal gıdalardan alınan kolesterolle de katkı sağlanır.

Kolesterol, hücrelerin dayanıklılığı için gereklidir ve sadece sağlık açısından değil, aynı zamanda yaşamın devamı için hayati bir öneme sahiptir. Ayrıca, üreme ve çoğalma süreçleri dahi kolesterolün katkısı olmadan gerçekleşemez. Cinsiyet hormonları olan testosteron ve östrojenin üretimi için kolesterol gerekir. Bu nedenle kolesterol, vücut için vazgeçilmez bir bileşendir.

Kolesterol çeşitleri nelerdir?

Hücre zarlarının oluşumu ve bakımı için gereken kolesterol, temel olarak iki türe ayrılır: iyi ve kötü kolesterol. Kolesterol, doğası gereği suda çözünmeyen bir yağ türüdür. Bu nedenle, kan içinde taşınabilmesi ve çözünmesi için karaciğer tarafından bir proteinle birleştirilir (paketlenir). Bu kolesterol-protein birlikteliğine lipoprotein denir. İki temel türü vardır: LDL-kolesterol (düşük yoğunluklu lipoprotein), kötü huylu kolesterol olarak bilinir. HDL-kolesterol (yüksek yoğunluklu lipoprotein) ise iyi huylu kolesteroldür. İyi kolesterol (HDL), vücuttaki fazla kolesterolü toplar ve atılmasına yardımcı olurken, kötü kolesterol (LDL) kolesterolü vücut dokularına taşır ve arter duvarlarında birikmesine yol açabilir.

Sadece kötü kolesterol seviyelerini düzeltmek yeterli değildir, aynı zamanda iyi kolesterol seviyelerini artırmak da önemlidir. İyi ve kötü kolesterol düzeylerinin her ikisi de bilinmelidir. Kan içinde ölçülen başka bir yağ türü de trigliserittir. Trigliserid, kolesterol gibi kan içinde çözünen bir yağdır, ancak ateroskleroz (damar sertliği) ile ilişkisi kolesterol kadar belirgin değildir.

Kolesterol ne işe yarar? Görevleri nelerdir?

Kolesterolün vücut içindeki işlevleri şunlar şekilde özetlenebilir:

Hücre zarlarının yapısına katkı sağlar.
Bağırsakta sindirim için safra asitlerinin üretilmesine yardımcı olur.
Vücudun D vitamini sentezlemesine izin verir.
Belirli hormonların, özellikle üreme ve kortizol gibi, üretilmesini destekler.

LDL neden kötü?

Kolesterolün bir türü olan LDL, “kötü” kolesterol olarak bilinir çünkü yüksek LDL seviyeleri arterlerin sertleşmesine yol açabilir. Bu durumun iki temel etkisi vardır. İlk olarak, vücuttaki oksijen bakımından zengin kan akışını sıkıştırarak kan damarlarını daraltabilir. İkincisi, kan pıhtılarını tetikleyebilir ve bu da kalp krizi veya felce yol açabilecek şekilde kan akışını tıkayabilir.

HDL neden iyidir?

Kolesterol türlerinden biri olan HDL, kardiyovasküler sisteminizin sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Aslında, LDL’nin arterlerden uzaklaştırılmasına yardımcı olur. HDL, kötü kolesterolü (LDL) karaciğere geri taşıyarak burada parçalanmasına yardımcı olur. Yüksek HDL kolesterol seviyeleri kalp krizi ve felce karşı koruyucu olabilirken, düşük HDL seviyeleri bu riskleri artırabilir.

Kolesterol değerleri neden çıkar?

Karaciğer, vücutta kolesterol üreten bir organdır. Ancak kolesterol, çoğunlukla besinler yoluyla alınır. Yüksek yağ içeriğine sahip gıdaları aşırı tüketmek, kolesterol seviyelerini yükseltebilir. Aşırı kilo ve hareketsiz bir yaşam tarzı da yüksek kolesterol riskini artırabilir. Genellikle kilolu insanlar yüksek trigliserit seviyelerine sahiptirler. Egzersiz yapmamanın yanı sıra hareketsiz bir yaşam tarzı, aynı zamanda iyi kolesterol olarak bilinen HDL seviyelerini de düşürebilir.

Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için gerekli olan kolesterolün büyük bir kısmı vücut tarafından üretilir. Bununla birlikte, dışarıdan alınan birçok gıda da kolesterol içerir. Ne kadar çok hayvansal gıda ve kızartılmış yiyecek tüketilirse, kolesterol alımı da o kadar artar. Ancak yüksek kolesterol sadece besinlere bağlı değildir. Hareketsiz yaşam tarzı, obezite, aile öyküsü gibi faktörler de kolesterol yüksekliğine katkıda bulunabilir.

Bazı hastalıklar da kolesterol yüksekliğine yol açabilir. Tiroid bezi sorunları, karaciğer hastalıkları, böbrek iltihapları, diyabet, obezite ve bazı ilaçlar kolesterol seviyelerini artırabilir. Gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sırayı alırken, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, obezite gibi sorunların düzeltilmesi bu ölümleri önleyebilir veya geciktirebilir. Yüksek kolesterol, LDL-kolesterol seviyelerinin yükselmesi, kişinin kalp-damar hastalığı riskini artırır. Aynı zamanda HDL-kolesterolün (iyi kolesterol) düşük olması da bir risk faktörüdür. Bu risk faktörüne sahip kişilerde kalp krizi, felç, damar tıkanıklığı gibi hastalıkların gelişme riski daha yüksektir.

Kolesterol belirtileri nelerdir?

Kötü kolesterol genellikle sessiz seyreden bir durumdur. Hemen hemen hiçbir hastada kolesterolün yüksek olduğu sıradan bir muayeneyle tespit edilemez. Bazı aşırı yüksek kötü kolesterol durumlarında göz kapaklarında yağ birikimi, ellerde, tendonlarda yağ ve kolesterol birikimi bazen gözle görülebilir. Ancak bu nadir bir durumdur. Çoğu hastanın kolesterolü yüksek olabilir, ancak basit bir muayeneyle bunu anlamak mümkün değildir. Yüksek tansiyona “sessiz katil” deniliyorsa, yüksek kötü kolesterole de yine “sessiz katil” denilebilir.

Kolesterol değerleri kaç olmalı?

Kanda kolesterol ve LDL-kolesterol seviyelerinin yüksek olması hastalar için risk taşır. Ayrıca HDL-kolesterol seviyesinin düşük olması bir risk faktörüdür, ancak yüksek seviyeler olumlu bir durumu gösterir.

20 yaş ve üzeri kişilerde kan kolesterol düzeyi değerlendirilir. İdeal düzey, 200 mg/dl’nin altında olan bir değerdir. 200-239 mg/dl arası sınırlı, 240 mg/dl ve üzeri ise yüksek olarak kabul edilir. LDL-kolesterol düzeyi 130 mg/dl’nin altında ise istenen bir düzeyken, 130-159 mg/dl arası yüksek olarak kabul edilir. Kan HDL-kolesterol düzeyi ise 35 mg/dl’nin altında ise düşük olarak değerlendirilir.

Toplam kolesterolün 200 mg/dl’nin üzerinde olması, LDL-kolesterolün 130 mg/dl’nin üzerinde olması veya HDL-kolesterolün 35 mg/dl’nin altında olması, damar sertliği riskini artırır. HDL-kolesterol seviyesi arttıkça bu risk azalır. Ortalama HDL-kolesterol düzeyi kadınlarda 55 mg/dl ve erkeklerde 45 mg/dl civarındadır.

Her 10 mg/dl’lik artış, LDL-K (kötü kolesterol) değerlerinde kalp krizi riskini yaklaşık %20 artırırken, HDL-K (iyi kolesterol) değerlerinde yükselme, kalp damar hastalığı gelişme riskini %2 oranında azaltır.

Uzmanlar, 20 yaş ve sonrasında her beş yılda bir kolesterol testi yapmanızı önerir. Kalp hastalığı riski yüksek olanlar için doktorlar yıllık kolesterol kontrolü tavsiye edebilir. Bu “lipit profili” adı verilen test, kişinin en az 9 ila 12 saat aç kaldıktan sonra gerçekleştirilir. Bu test, toplam kolesterol, LDL (kötü) kolesterol, HDL (iyi) kolesterol ve trigliseritlerin (kanınızdaki bir tür yağ) anlık görüntüsünü sağlar.

Trigliserid nedir? Normal değerler kaç olmalıdır?

Kan incelen diğer bir yağ türü trigliseriddir. Trigliserid, kolesterol gibi kan içinde çözünen bir yağdır ve hem vücut tarafından üretilir hem de besinler aracılığıyla alınabilir.

Yapılan araştırmalar, trigliserid düzeyi yüksek olan kişilerde kalp hastalığının daha sık görüldüğünü göstermektedir. Normal bir trigliserid seviyesi 150 mg/dl’nin altında olmalıdır. 150 ile 199 mg/dl arasındaki değerler sınırda kabul edilir. Eğer trigliserid düzeyiniz 200-499 mg/dl arasındaysa yüksektir, 500 mg/dl’nin üzerinde bir değere sahipseniz, bu çok yüksek bir trigliserid seviyesini ifade eder.

Çocuklarda kolesterol değerleri kaç olmalı?

Kolesterol seviyeleri genellikle çocuklarda önemsenmese de son yıllarda yüksek kolesterol, çocuklar arasında en yaygın sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Yüksek kolesterolün potansiyel sağlık sorunları genellikle uzun bir zaman diliminde ortaya çıktığından, çocukluk döneminde yüksek kolesterol belirgin bir semptoma yol açmaz.

Eğer anne ve babada yüksek kolesterol sorunu varsa, çocuklarında da yüksek kolesterol olma olasılığı artar. Ailesel yatkınlık, yüksek kolesterolün gelişiminde etkili bir faktördür. 2-19 yaş arası çocuklar için belirli kolesterol sınırları vardır. Çocuklar için 170 mg/dl normal bir değerken, 170-199 arasındaki değerler sınırda olarak kabul edilir. 200’den yüksek değerler ise yüksek kolesterol olarak kabul edilir. Çocukluk döneminde yüksek kolesterolün kontrol altına alınması oldukça önemlidir çünkü yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıklarına yol açabilen bir risk faktörüdür. Yüksek kolesterolün erken dönemde kontrol altına alınması, gelecekte oluşabilecek kalp-damar sorunlarının riskini azaltabilir.

Yüksek kolesterol belirtileri nedir?

‘Yüksek kolesterol belirtileri nedir?’ sorusu oldukça yaygın bir sorudur. Çoğu insan yüksek kolesterol seviyelerine sahip olabilir, ancak bu durum belirgin belirtilerle kendini göstermeyebilir. Yüksek kolesterolün belirgin bir semptoma yol açmadığı durumlar sık görülür.

Ancak bazı kişilerin kolesterol seviyeleri çok yüksek olduğunda, göz çevresinde sarı yağ birikintileri (ksantelazmalar) veya tendonlar üzerinde (ksantomlar) belirgin sarı lekeler görülebilir. Özellikle genç bireylerde, korneanın üstünde ve altında gri veya beyaz bir şekilde ortaya çıkan yağ birikintileri, şiddetli ailesel hiperkolesterolemi vakalarının bir göstergesi olabilir.

Yüksek kolesterolün belirtilerinden biri de bacaklardaki arterlerin tıkanması sonucu oluşan ağrıdır. Bu ağrı, bacaklara yeterince kan gitmemesi nedeniyle ortaya çıkar ve genellikle egzersiz sırasında veya yürürken hissedilir.

Kolesterol hakkında sık sorulan sorular 

Kolesterol zararlı mıdır?

Kanda aşırı miktarda bulunan kolesterol yavaşça (yıllar içinde) damar duvarlarında birikir. Bu birikim sonucunda, damarda daralma veya tıkanma meydana gelebilir. Kolesterol hangi damarda birikmişse, o damarla ilişkili sorunlar ve hastalıklar ortaya çıkar. Kolesterol yüksekliğine bağlı belirtiler ve bulgular genellikle ani bir kolesterol artışı ile ilişkilendirilmez. Bunun yerine, uzun süreli kolesterol yüksekliği damar duvarlarında kolesterol birikmesine yol açar.

Kalbi besleyen damarlarda (koroner arterler) kolesterol birikimi, bu damarlardaki tıkanma ve daralma nedeniyle göğüs ağrısı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi sorunlara neden olabilir. Bu tür durumlar, hastanın koroner baypas cerrahisi (darlıkların cerrahi olarak ortadan kaldırılması) veya anjiyoplasti (balonla daralmış koroner arterin genişletilmesi) gibi işlemlere ihtiyaç duymasına yol açabilir.

Beyni besleyen boyun damarlarındaki kolesterol birikimi ise felçlere, konuşma bozukluklarına, dengesiz yürümeye ve bilinç kaybına yol açabilir. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi, yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Ana atardamarda (aort) meydana gelen kolesterol birikimi de son derece tehlikelidir. Buradan kopan kolesterol birikintileri, daha küçük damarları tıkayarak farklı sorunlara yol açabilir. Bağırsağı besleyen damarları tıkayarak bağırsak ölümüne, göz damarlarını tıkayarak körlüğe, bacak damarlarını tıkayarak kangrene neden olabilirler.

Kolesterol yüksekliğiyle ilgili sorunlar ortaya çıktığında, hasta genellikle gecikmiş olur, bu nedenle kolesterol yüksekliğini önlemek ve yükselmişse düşürmek son derece önemlidir.

Kolesterol nasıl düşürülür?

Kolesterol seviyesini dengelemek için beslenmeye özen göstermek önemlidir. Hayvansal gıdalarda bulunan doymuş yağlara dikkat edilmelidir. Bu tür yağları içeren gıdalar arasında kırmızı et, tereyağı ve şarküteri ürünleri bulunur ve bu gıdaların tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Yağ kullanımında ise zeytinyağı, fındık yağı, ayçiçek yağı ve soya yağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. Aynı zamanda omega-6 içeren fındık, badem ve omega-3 içeren yağlı balıklar ile ceviz ve keten tohumu gibi gıdalar, faydalı yağlar içeren besinlerdir.

Kırmızı et yerine tavuk, hindi veya balık tercih edilmelidir. Pişirme yöntemleri olarak ızgara, haşlama ve buğulama gibi daha sağlıklı seçenekler tercih edilmelidir. Tahıl, sebze ve meyveler aşırıya kaçmadan tüketilmelidir. Süt ürünleri tercih edilirken tam yağlı yerine az yağlı veya yağsız süt ürünleri tercih edilmelidir. Haftada 3 veya 4’ten fazla yumurta tüketilmemelidir. Kepekli gıdalar, diyetlerde sıkça önerilir, ancak kolesterol üzerinde çok fazla etkisi olmayan erimeyen posa içerirler. Bir dönem oldukça popüler olan antioksidan vitaminlerin kalp hastalıklarını önlemede etkili olmadığı artık bilinmektedir. Ayrıca, yüksek dozlarda kullanılan E vitamini ve beta karotenin bazı olumsuz etkileri olduğu da rapor edilmiştir.

Kolesterolü düşüren ve yükselten besinler nelerdir?

Kolesterol seviyelerini düşürmek için, kolesterol açısından zengin yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. Bu tür yiyeceklere örnek olarak yumurtanın sarısı, hayvansal yağlar, sakatatlar, işlenmiş şarküteri ürünleri, margarin, trans yağlı yiyecekler, mayonez, kırmızı et gibi gıdalar verilebilir.

Kolesterolü düşürmek ve kalori alımını azaltmak için kepekli ekmek tüketmek iyi bir beslenme alışkanlığıdır. Fındık ve ceviz gibi gıdaların aşırı tüketilmesi kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olmayabilir. Ancak bu kuruyemişlerin belirli miktarlarda tüketilmesi önerilir. Özellikle günde 2-3 cevizin kolesterol üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir.

Meyve ve sebzelerin yeterli miktarlarda tüketilmesi önemlidir. Normal bir beslenme düzeninde meyve ve sebzelerin rolü büyüktür. Beyaz et, balık, hindi eti gibi gıdalar da kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak için tercih edilebilir.

Tuzun doğrudan kolesterolü yükseltmediği bilinmekle birlikte, aşırı tuz tüketimi tansiyon yükselmesine neden olabilir. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterolle birleştiğinde kalp ve damar hastalıkları riskini artırabilir.

Harvard Health’in bir raporunda kolesterol seviyelerini etkin bir şekilde azalttığı düşünülen 11 kolesterol düşürücü gıda şunlardır:

Yulaf
Arpa ve kepekli tahıllar
Fasulyeler
Patlıcan ve bamya
Fındık
Bitkisel yağlar
Meyveler (özellikle narenciye, çilek, elma, üzüm)
Soya ve soya bazlı gıdalar
Yağlı balıklar (somon, ton balığı, sardalya vb.)
Lif bakımından zengin gıdalar

Yüksek oranda kötü kolesterol (LDL) içeren gıdalar ise aynı raporda şöyle sıralanmıştır:

Kırmızı et
Tam yağlı süt
Margarin
Hidrojenize yağlar
Pişmiş ürünler

Yüksek kolesterol nelere yol açar?

Yüksek kolesterol, arterlerin duvarlarında tehlikeli kolesterol ve diğer birikintilere (plaklar) neden olarak ateroskleroz (arterlerde plak birikimi) meydana getirebilir. Bu birikintiler atardamarlardaki kan akışını azaltabilir ve şu komplikasyonlara yol açabilir:

Göğüs ağrısı
Kalp krizi
İnme

Yüksek kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı, inme ve periferik arter hastalığı için risk faktörlerinden biridir. Bu üç hastalıkta da temel mekanizma aynıdır. Arterlerdeki plak birikimi, bu kan damarlarının hücreleri ve organları için gerekli olan kan akışını etkileyerek sorunlara yol açabilir.

Aterosklerotik kalp hastalığı veya koroner arterlerin daralması, kalp kasının yeterli oksijen alamadığı durumlarda anjina benzer semptomlara neden olabilir.

Kolesterol nasıl düşürülür? Kolesterol yüksekliği tedavisi nasıldır?

Kolesterol yüksekliği tedavisi için yaşam tarzı değişikliklerine mutlaka öncelik verilmelidir. Bu değişiklikler olmadan ilaç tedavisi tek başına yeterli bir çözüm değildir. Yaş ilerledikçe, metabolizma yavaşlar ve bu nedenle alınan gıdalar vücutta yağ olarak depolanır. Hatta genetik yatkınlık gibi faktörlerle sağlıklı beslenmeye rağmen kötü kolesterol düzeyleri düşmeyebilir. Bu nedenle düzenli ve yeterli fiziksel aktivite, yağların yakılması ve kötü kolesterol seviyelerinin azaltılması konusunda kurtarıcı olabilir.

Kolesterolü düşürmek için özellikle 3 ana faktör önemlidir: egzersiz, diyet ve kilo kaybı.

Egzersiz: Haftanın çoğu gününde, en azından 30 dakika süren düzenli fiziksel aktivite hedeflenmelidir. Bu egzersiz programı, iyi kolesterolü (HDL) artırırken kötü kolesterolü (LDL) azaltır. Ayrıca bu, yüksek bel çevresine sahip, aşırı kilolu (erkekler için bel çevresi 102 cm’den fazla, kadınlar için ise 88 cm’den fazla) ve yüksek trigliseritlerle ve/veya düşük HDL seviyeleri ile birlikte olan kişiler için özellikle önemlidir.

Diyet: Kolesterol düşürme diyetinde, yağlı yiyecekler ve doymuş yağlardan uzak durulmalıdır. Zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. Hazır ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır. Örnek bir kolesterol düşürme diyeti şu şekilde olabilir:

Sabah:

30 gram yarı yağlı beyaz peynir
2 dilim tam buğday ekmeği
Domates, salatalık
Şekersiz çay
2 adet ceviz veya 6-8 adet fındık

Ara:

2-3 adet kepekli grisini
Şekersiz çay veya bitki çayı
1 porsiyon meyve

Öğle:

150 gram beyaz et (tavuk, balık, hindi)
Haşlama, ızgara veya fırında pişirilmiş olmalı.
1 kase çorba
2 dilim tam buğday ekmeği
Bol salata (yağsız)

Ara:

Probiyotik yoğurt

Akşam:

1 porsiyon sebze yemeği (etsiz, az yağlı)
1 kase light yoğurt
2 dilim tam buğday ekmeği
Dilerseniz salata veya çiğ sebzeler (yağsız)

Ara:

1 bardak light süt
1 porsiyon meyve

Not: Haftada 1-2 kez, 1 dilim beyaz peynir yerine 1 adet haşlanmış yumurta tüketebilirsiniz. Ayrıca şekerli gıdalardan uzak durmalısınız ve haftada en az 2 kez baklagil yemelisiniz.

Kilo verme: Fazla kiloları vermek, kötü kolesterolü (LDL) düşürmeye yardımcı olabilir ve özellikle yüksek trigliseritlerle ve/veya düşük HDL seviyeleri olan aşırı kilolu kişiler için risk faktörlerini azaltır.

Yaşam tarzı değişikliği sonucunda beklenen kolesterol düşüşü sağlanamazsa, doktor ilaç tedavisini önermektedir. İlaçlar, kötü kolesterolde %50’ye kadar bir azalma sağlayabilir. Son yıllarda kullanılan PCSK-9 inhibitörleri gibi enjekte edilebilir ilaçlar, kötü kolesterolde %60’lık bir düşüş sağlayabilmektedir. Ancak başlangıçta, ağızdan alınan statin türü ilaçlar verilmektedir ve hedefe ulaşılamazsa PCSK-9 inhibitörleri gibi enjekte edilebilir ilaçlar devreye girebilir. Kötü kolesterol düzeyleri ne kadar yüksek olursa olsun, ilaçlarla bunları düşürmek mümkün olabilir. Statinler kötü kolesterolü azaltırken, az da olsa iyi kolesterolü yükseltmektedir.

Kolesterol yüksekliği tedavisi mutlaka yaşam tarzı değişiklikleri ile birlikte yapılmalıdır.

Kolesterol ilaçlarının yan etkisi var mı?

Her etkili ilacın istenmeyen yan etkileri olabilir. Kolesterol ilaçlarının da nadiren görülen bazı yan etkileri bilinmektedir. Ancak bu tür sorunlar genellikle ilaç kesildiğinde ortadan kalkar ve kalıcı zarara neden olmaz.

Kolesterol ilaçlarının karaciğere olumsuz etkileri olabilir, ancak ilacın kullanımı, karaciğer fonksiyon testleri dört katına çıktığında kesilmesi gerektiği anlamına gelmez. Kolesterol ilacı kullanan kişiler arasında nadiren kas ağrıları ve yorgunluk gibi yan etkiler de görülebilir. Çok nadir durumlarda, kas erimesini işaret eden kreatin kinaz (CK) değeri 10 katına çıksa bile, ilacın kesilmesiyle normale döner. Bunlar dışındaki yan etkiler genellikle basit sorunlar olup tolere edilebilir.

Stres kolesterolü yükseltir mi?

Stres ile kolesterol arasında bir ilişki bulunmaktadır. Çünkü stres anlarında adrenalin ve noradrenalin gibi stres hormonlarında bir artış gözlenir. Bu maddelerin kandaki seviyelerinin yükselmesi, kolesterolün yükselmesine neden olabilir ve aynı zamanda obezite veya diyabet hastalarında kan şekerinin yükselmesine yol açabilir.

Sigara içmek kolesterolü yükseltir mi?

Sigara içen kişilerde özellikle iyi kolesterol düşer, kötü kolesterol ise yükselmeye başlayabilir; ancak sigara ile kolesterol arasında doğrudan bir bağlantı söz konusu değildir. Sigara kendi başına damar hastalıkları için bir risk faktörüdür. Kolesterolün de damar sertliği için risk faktörü olduğunu düşünülürse, iki risk faktörü bir araya geldiğinde risk çok daha fazla olur.

Yumurta kolesterol yapar mı?

Yumurta, en faydalı ve besleyici gıdalardan biridir. Öyle ki, bütün bir yumurta, bir tavuğun oluşması için gereken tüm besinleri içeren tek bir hücreyi barındırır. Ancak, yumurta sarısı yüksek kolesterol içerdiği için yumurtalar, kötü bir üne sahiptir. Günlük birkaç yumurta tüketimi, kolesterol seviyelerinde ciddi bir artışa neden olmaz. Yapılan araştırmalar, günde 3 yumurtaya kadar tüketmenin sağlıklı insanlar için tamamen güvenli olduğunu göstermektedir.

Yumurtanın vücut sağlığına birçok faydası vardır. Yumurtanın etkileyici faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Yumurta, lutein ve zeaksantin bakımından zengindir. Bu yüksek değerler, yumurtanın göz hastalıkları riskini azaltan antioksidanları içerdiği anlamına gelir, özellikle makula dejenerasyonu ve katarakt gibi hastalıklar için faydalıdır.

Yumurtalar, kolin maddesini içinde bolca bulundurur. Kolin, tüm hücrelerde önemli bir rol oynar ve beyin sağlığına katkıda bulunur.

Yumurtalar, kemik ve kas sağlığı açısından önemlidir. İçerdikleri yüksek kaliteli hayvansal proteinler, bu alanlarda destekleyici etkilere sahiptir.

Yapılan araştırmalar, yumurta tüketiminin doygunluk hissini artırabileceğini göstermektedir.

Sonuç olarak, yumurtalar sağlıklı bir besin kaynağıdır ve günlük olarak tüketildiğinde birçok fayda sağlayabilir. Yüksek kolesterol endişesi taşıyanlar, doktorlarına danışarak uygun bir diyet planı oluşturmalıdır. Ancak sağlıklı bireyler için, yumurtaların güvenli ve besleyici bir seçenek olduğu unutulmamalıdır.