Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Kolon kanserleri, kolonun iç astarındaki poliplerle başlar. Uzman doktorlar, kanserin gelişmesini önlemek amacıyla bu polipleri tespit edip ortadan kaldırmak için bir tedavi planı uygulayabilirler. Kolon kanseri, her yaşta görülme riski taşısa da en sık olarak 50 yaşından sonra ortaya çıkar. Tedavi edilmeyen kolon kanseri, yayılma eğilimi gösterebilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir?

Kolon kanseri, kalın bağırsakta yer alan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. Kolon kanseri aynı zamanda kalın bağırsak kanseri olarak da adlandırılır. Kalın bağırsak, sindirim sisteminin son kısmını oluşturan bir organdır ve kolon ile rektumu içerir. Bu kanser türü, genellikle yaşlı yetişkinlerde görülse de her yaşta ortaya çıkabilir.

Kolon kanseri genellikle, kolon içinde polip adı verilen küçük hücre kümelerinin oluşmasıyla başlar. Bu polipler genellikle kanserli değildir, ancak bazı durumlarda zaman içinde kansere dönüşebilirler. Polipler vücutta belirtiler göstermediğinden, düzenli tarama testleri yapmak büyük önem taşır. Poliplerin erken teşhis edilip çıkarılması, kanserin önlenmesine yardımcı olabilir.

Kolon kanseri aynı zamanda “kolorektal kanser” olarak da adlandırılır. Bu terim, kolon kanseri ile rektum kanserini bir araya getirir, çünkü her ikisi de kalın bağırsakta gelişebilir ve benzer tedavi yaklaşımlarını gerektirebilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Neden Olur?

Kolon kanserinin gelişiminde aşırı yağlı ve kırmızı et içeren beslenme alışkanlıkları, şişmanlık, sigara içme, alkol tüketimi ve polipler gibi faktörler etkili olabilir. Kolonoskopi gibi tarama yöntemleri sırasında kalın bağırsakta polipler tespit edildiğinde, bu polipler kansere dönüşmeden alınarak hastalığın önlenmesi mümkün olabilir.

Ayrıca, meme veya yumurtalık kanseri öyküsü bulunan kadınlar, kolon kanseri riski taşıyabilirler. Bu nedenle meme veya yumurtalık kanseri öyküsü bulunan kişilere, 50 yaşına gelmeden kolon kanseri taraması yapılması önerilebilir. Bu sayede kolon kanseri erken teşhis edilip tedavi edilebilir.

Kolon (Bağırsak) Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Kolon kanserinin başlıca üç belirtisi, dışkıda kan görülmesi, bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler (kabızlık veya ishal) ve karın ağrısıdır. Dışkının incelmesi, dışkıda veya makatta kanama, siyah dışkılama, kilo kaybı, bağırsakların tamamen boşalmadığı hissi ve dışkılama sırasında yumurta akına benzer bir salgı gibi belirtiler de kolon kanserinin işaretleri arasında sayılır. Kolon kanserine ait belirtiler şunlar olabilir: – Dışkılama alışkanlığında sık değişiklikler (daha sık kabızlık veya ishal) – Anüste kanama veya dışkıda kan görülmesi – Karın bölgesinde sürekli kramp, gaz ve ağrı hissi – Dışkının ince kalem şeklinde olması – Yorgunluk hissi – Dışkının renginin siyah olması – İstenmeyen kilo kaybı – Dışkıda yumurta akı benzeri bir salgı görülmesi – Bağırsakların yeterince boşalmadığı hissi – Demir eksikliği anemisi – Ciltte ve göz akında sararmaKolon kanseri sağ veya sol kolon bölgesinde farklı belirtilere neden olabilir. Sol kolon kanseri daha dar bir bölgeyi etkilediğinden dışkıda incelme, kanama ve dışkılama düzeninde değişiklik gibi belirtilere yol açabilirken, sağ kolon kanseri daha geniş bir alanı etkilediğinden belirtiler daha geç fark edilebilir. Bu belirtileri yaşıyorsanız, bir uzman doktora başvurarak erken teşhis için önemli bir adım atabilirsiniz.

Kolon (Bağırsak) Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Kolon kanseri, beş ana evre ve bu evrelerin alt aşamaları dahil olmak üzere farklı aşamalarda incelenir. Bu aşamalar, kolon kanseri gelişimini daha ayrıntılı bir şekilde tanımlar. İşte kolon kanseri evreleri:

• Evre 0: Bu aşama, in situ karsinoma olarak adlandırılır ve kolonun iç yüzeyinde mukoza tabakasında anormal veya kanser öncesi hücrelerin oluştuğu aşamadır.
• Evre I: Kolon kanseri bu aşamada bağırsak duvarına doğru büyümüş, kas tabakasının ötesine veya yakın lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre II: Kanser bağırsak duvarına doğru büyümüş, ancak yakındaki lenf düğümlerine yayılmamıştır. Evre II, üç alt aşamaya ayrılır:

• Evre IIA: Kanser, kolon duvarının çoğunu kaplamış ancak dış tabakaya ulaşmamıştır.
• Evre IIB: Kanser, kolon duvarının dış tabakasına veya iç kısmına doğru yayılmıştır.
• Evre IIC: Kanser, yakındaki bir organa yayılmıştır.

• Evre III: Bu aşamada kolon kanseri lenf düğümlerine yayılmıştır. Evre III, üç alt aşamaya ayrılır:

• Evre IIIA: Kanser, kolon duvarının ilk veya ikinci tabakalarında ve genellikle bir ila dört lenf düğümüne yayılmıştır.
• Evre IIIB: Kanser, kolon duvarının neredeyse tamamını kaplamıştır.
• Evre IIIC: Kanser, kolonun dış katmanında veya lenf düğümlerinde bulunur ve yakındaki bir organda veya lenf düğümünde yayılmıştır.

• Evre IV: Bu aşamada kolon kanseri metastaz yapmış ve vücudun diğer bölgelerine, genellikle karaciğer, akciğerler veya yumurtalıklar gibi uzak organlara yayılmıştır. Evre IV, üç alt aşamaya ayrılır:

• Evre IVA: Kanser, bir organa veya lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre IVB: Kanser, birden fazla uzak organa ve daha fazla lenf düğümüne yayılmıştır.
• Evre IVC: Kanser, uzak organlara, lenf düğümlerine ve karın dokusuna yayılmıştır.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Risk Faktörleri:

Kolon (kalın bağırsak) kanseri, yaşam tarzı, çevresel değişkenler ve kalıtsal genetik faktörler nedeniyle gelişebilir. Kolon kanseri risk faktörleri şunlar olabilir:

• Genetik Faktörler: Ailesinde daha önce kolorektal kanser öyküsü bulunan kişilerde kanser riski daha yüksektir. Kalıtsal genetik faktörler, hastalığın riskini artırabilir. Genetik kolorektal kanserler genellikle hastalığın sadece %5-10’unu oluştursa da, bu genetik faktörleri taşıyan kişilerin hastalanma yaşları diğer kolon kanseri hastalarına göre daha gençtir ve daha fazla yaşamsal risk taşırlar.
• Yaş: Kolon kanseri riski yaşla birlikte artar ve çoğunlukla 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. 60 yaşın üzerindeki hastaların kolon ve rektum kanserlerine yakalanma olasılığı, 40 yaşın altındaki kişilere göre 10 kat daha fazladır.
• Bağırsak İltihapları: Kolon kanseri riskini artırabilen iki tür bağırsak iltihapı vardır: ülseratif kolit (kolon mukozasında ülserlere neden olan) ve Crohn hastalığı (sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinde aralıklı iltihaplar oluşturan).
• Beslenme: Yetersiz posa alımı, kabızlığa yol açarak bağırsak içinde dışkının uzun süre kalmasına ve kolon kanseri riskinin artmasına neden olabilir. Şarküteri ürünleri, tuzlu gıdalar, tütsülenmiş etler, mangal türü yiyecekler ve kızartmalar gibi bazı besinler de kolon kanseri riskini artırabilir.
• Obezite: Fazla kilolu olmak, hem kadınlarda hem de erkeklerde kolon kanseri riskini artırır.
• Sigara: Birçok araştırma, sigara içmenin kolon kanseri ile ilişkili olduğunu göstermektedir.

Bu risk faktörleri göz önünde bulundurulmalı ve düzenli tıbbi kontrollerle kolon kanserinin erken teşhisi ve tedavisi için önlem alınmalıdır.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Kalın bağırsak kanserini erken aşamada tespit etmenin en etkili yolu, düzenli olarak yapılan endoskopik incelemelerdir. Bu incelemeler arasında en önde gelen yöntem, kolonoskopidir. Kolonoskopi, mevcut bir tümörü erken aşamada tespit etmenin yanı sıra kansere yol açabilen polip ve benzeri problemleri kanserleşmeden önce teşhis edebilme yeteneğine sahiptir ve bu sayede kişiyi kanser gelişiminden koruma potansiyeline sahiptir. Genellikle 50 yaş ve üstü bireyler, kişisel sağlık geçmişlerine, aile öykülerine ve risk durumlarına göre değerlendirilir ve bu değerlendirmeye dayanarak 2-5 yıllık aralıklarla kolonoskopi yapmaları önerilir.

Kolon kanseri teşhisi, uzman hekimler tarafından çeşitli testlerle konur. Bir hastanın doktora başvurması ve fiziksel muayenesinin ardından aşağıdaki testler yapılabilir:

• Dışkıda gizli kan testi: Bu basit bir testtir ve küçük miktarda dışkı örneği laboratuvarda incelenir.
• Radyolojik incelemeler: Çift kontrastlı kolon grafisi ve bilgisayarlı tomografi bu aşamada kullanılabilir.
• Laboratuvar testleri: Tam kan sayımı ve biyokimyasal testler gibi laboratuvar testleri yapılır. Bu testler arasında CEA (Karsinoembriyonik Antijen) testi de bulunur, çünkü bu test kalın bağırsak kanseri belirlemeye yardımcı olan ve kanda yükselebilen bir işarettir.
• Endoskopik incelemeler: Rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi ve biyopsi gibi endoskopik incelemeler yapılır. Bu incelemeler sırasında lezyonlardan parçalar alınarak patologlar tarafından incelenir.

Eğer kişinin ailesinde 50 yaşından önce kalın bağırsak kanseri vakası bulunuyorsa, o kişinin 40 yaşından itibaren kolonoskopi yaptırması gereklidir. Kolonoskopinin 5 yılda bir tekrarlanması önemlidir. Ayrıca yılda bir kez dışkıda gizli kan testi yapılması, kanserin belirlenmesi ve erken teşhisi açısından büyük bir öneme sahiptir. Eğer kişinin ailesinde kalın bağırsak kanseri vakası bulunmuyorsa, 50 yaşından itibaren her 5 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilir. Bu önlemler, kolon kanserini erken teşhis etmek ve tedavi etmek için kritik bir rol oynar.

Kolon (Bağırsak) Kanserinden Nasıl Korunulur?

Kolon kanserine karşı sağlığınızı koruyan 6 yolu şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kanser Taramalarına Katılın: Kanser taramaları, belirtiler ortaya çıkmadan önce kanseri araştıran testlerdir. Kolon veya rektum kanserini erken teşhis etmenizi sağlar ve bu da tedavi şansını artırır.
• Sebze, Meyve ve Tam Tahıl Tüketimini Artırın: Sebzeler, meyveler ve tam tahıl içeren besinler, kolon veya rektum kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur. Bu besinleri bol miktarda tüketmeye özen gösterin.
• Düzenli Egzersiz Yapın: Düzenli fiziksel aktivite, kolon kanseri riskinizi azaltmanıza yardımcı olur. Hareket etmek, diğer kanser türlerinde olduğu gibi bu kansere karşı koruyucu etki sağlar.
• Kilo Kontrolü Sağlayın: Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve fiziksel aktiviteyi artırmak, kilo kontrolünü sağlar ve kolon kanserine karşı korur.
• Sigara İçmeyin: Sigara içmek, kolon veya rektum kanserine yakalanma riskini artırır. Sigara içen kişiler, sigara içmeyenlere göre daha yüksek bir kanser riski taşırlar.
• Alkolden Kaçının: Alkol tüketimi, kolon kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle mümkünse alkolden uzak durmaya çalışın.
• Yeterli Vitamin ve Mineral Alımına Dikkat Edin: Kalsiyum ve D vitamini gibi önemli vitamin ve mineralleri yeterli miktarda almak, kolon kanserine karşı korunmanıza yardımcı olabilir. Sağlıklı bir diyetle bu besin maddelerini alımınızı artırın.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Kolon kanseri tedavisi, kanserin hangi evrede olduğuna bağlı olarak farklı yöntemler içerebilir. Genellikle kolon kanserinin tedavisinde ilk adım cerrahi müdahaledir, bu işlem kanserli dokunun çıkarılmasını içerir. Cerrahi müdahaleden sonra patolojik sonuçlara göre kemoterapi de gerekebilir.

Kolon kanseri tedavi yöntemleri şunlar olabilir:

Kolon kanseri tedavisi, hastanın tıbbi geçmişi, kanserin evresi ve diğer faktörlere bağlı olarak kişiye özgü bir yaklaşım gerektirir. Tedavi planı, uzman doktorlar tarafından belirlenir ve hastanın ihtiyaçlarına göre uyarlanır.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kolon kanseri evreleri nelerdir?

Kolon kanseri dört evreden oluşur. İlk evrede kanser, bağırsak duvarına yayılmıştır. İkinci evrede ise kanser, bağırsak duvarının tüm katlarına yayılmıştır. Üçüncü evrede kanser, lenf bezlerine yayılmıştır. Dördüncü evrede ise kanser, karaciğer, karın zarı, akciğer gibi bölgelere sıçramıştır.

Kolon kanseri 1. evre belirtileri nelerdir?

Kolon kanserinin 1. evre belirtileri, şunlar içerebilir: kabızlık, ishal, dışkı renginde ve şeklinde değişiklik, dışkıda kan, anüste kanama, aşırı gaz ile birlikte karın krampları.

Kolon kanseri hangi yaşlarda görülür?

Kolon kanseri yaşamın farklı evrelerinde ortaya çıkabilse de genellikle ileri yaşlarda görülür. Temel olarak kolon kanserinin ana risk faktörü yaşlılıkken, genetik yatkınlık, fiziksel aktivitenin yetersiz olması, obezite, alkol kullanımı, sigara içme alışkanlığı ve fazla miktarda işlenmiş et tüketimi gibi etkenler de başlıca risk oluşturur.

Kolon kanserinin en önemli belirtisi nedir?

Kolon kanserinin belirtileri arasında en önemlilerden biri, kalın bağırsağın makat bölgesine yakın olan son 15 cm’lik kısmından gelen kanamadır. Ancak kalın bağırsağın ince bağırsağa daha yakın başlangıç kısmından kaynaklanan kolon kanserleri, genellikle makattan daha çok gizli kanamaya ve kan kaybına yol açar, bu da kansızlıkla kendini gösterir.

Kolon kanseri kanaması nasıl olur?

Kolon kanseri belirtileri arasında yer alan makattaki kanama genellikle taze, parlak kırmızı renkte olabilir.

Kolon kanseri tamamen iyileşir mi?

Birçok kanser türünde, hastalığın farklı organlara yayılma veya sıçrama durumu görülebilir. Kolon kanseri de genellikle karaciğere metastaz yapabilir. Bu durumu önlemek veya tedavi etmek için ameliyat sonrası kemoterapi uygulanabilir.

Kolon kanseri ameliyatla geçer mi?

Yapılan araştırmalar, onkoloji prensiplerine uygun olarak gerçekleştirilen ve deneyimli cerrahlar tarafından uygulanan ameliyatların hastanın geleceği için en kritik faktör olduğunu göstermektedir.

Kolon kanseri ameliyat sonrası tekrarlar mı?

Kolon kanseri tedavisinde, ameliyat sonrası hastalığın evresine bağlı olarak tekrarlamanın önlenmesi amacıyla kemoterapi kullanılabilir.

Kolon kanseri ölüm riski nedir?

Kolon kanseri, en yaygın kanser türlerinden biridir ve hem erkeklerde hem de kadınlarda kansere bağlı ölümler arasında üçüncü sırada yer almaktadır. Neyse ki, erken teşhis ve etkili tedavi ile kolon kanseri ölüm riski önemli ölçüde azaltılabilir.

Kolon kanseri ağrısı nerede olur?

Kolon kanserinin belirtilerinden biri olarak ishal ve kabızlık yaygın olarak görülür. Bu durum lavaboya sık sık gitme isteği ve şiddetli karın ağrıları ile birlikte yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu belirtiler kişinin özgüvenini etkileyebilir ve psikolojik olarak zor bir döneme yol açabilir. Depresyon ve kaygı bozuklukları bu aşamada ortaya çıkabilir, bu nedenle psikolojik destek almak önemli olabilir. Ailesinde kolon kanseri veya polip öyküsü bulunmayan kişiler de bu tür belirtileri ciddiye almalı ve bir doktora danışmalıdır.

Kolon kanseri için test yaptırmaya başlamalı mıyım?

Genetik yolla hastalıkların bir sonraki nesle geçişi mümkün olabilir. Bununla birlikte, aile öyküsünün olmaması, kolon kanserinin gelişmeyeceği anlamına gelmez. Bu nedenle, herhangi bir aile öyküsü olmasa bile, kolon kanseri riskini değerlendirmek amacıyla erken dönemde test yaptırılması önemlidir.

Polipler kolon kanseri olacağım anlamına mı gelir?

Polipler genellikle iyi huylu olurlar. Ancak, poliplerin kansere yol açıp açmayacağı, uzman bir doktor tarafından mutlaka değerlendirilmelidir.

Kolon kanseri genetik midir?

Çevresel faktörlerin önemli bir rol oynadığı kolon kanserinde, bazı genetik bozuklukların ebeveynlerden bir sonraki kuşağa aktarılma olasılığı bulunmaktadır. Bu genetik bozukluklar, çevresel faktörlerle birlikte gelişebilirler.

Kadınlar kolon kanseri olabilir mi?

Ciddi bir sağlık tehdidi oluşturan kanserler arasında bulunan kolon kanseri, kadın ve erkekler arasında cinsiyet ayrımı gözetmeksizin görülebilir.

Kolon kanserini önlemek için ne tür bir diyet takip etmeliyim?

Uzmanlar, Akdeniz tipi beslenme tarzının kolon kanserini önlemede önemli bir rol oynadığını düşünmektedirler. Yapılan araştırmalar, aşırı miktarda kırmızı et tüketiminin kolon kanserini tetikleyebileceğini göstermektedir. Akdeniz tipi beslenme tarzı ise kırmızı et tüketimini minimum düzeye indirerek daha çok sebze ağırlıklı bir beslenme şeklini benimsemeyi içermektedir. Günlük yaşamda taze meyveler ve sebzelerin pişirilerek tüketilmesi de bu beslenme tarzının bir parçasıdır.

Kolon kanseri kimlerde görülür?  

Kolon kanserinin ileri yaşta, hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olanlarda, aşırı kilolu bireylerde, alkol veya tütün kullananlarda ve işlenmiş et ürünleri tüketenlerde daha yaygın olduğu belirtilmektedir.

Kolon kanserinin en sık görüldüğü yer neresidir?

Araştırmalar, kolon kanserinin Afrikalı ve Amerikalı ırklarda daha sık görüldüğünü göstermektedir. Bu kanser türü aynı zamanda ülkemizde de sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Kolon kanseri kan tahlilinde belli olur mu? 

Kolon kanseri tanısı koymak için yalnızca kan tahlili yeterli değildir; ek tetkikler gereklidir.

Kolon kanseri neden meydana gelir? 

Kolorektal kanserin nedenleri; yaşam tarzı, yanlış beslenme, aşırı kilo, çevresel etkenlerdeki değişiklikler ve kalıtsal genetik faktörler olarak sıralanabilir.

4 evre kolon kanseri iyileşir mi?  

Evre 4’te ameliyat yapılması tercih edilmez. Kemoterapi ve radyoterapi ile kanserli hücrelerin küçültülmesi amaçlanmaktadır. Her 4 evre hastanın tedavisi ve seyri aynı değildir. Hastalığın yayılımına ve tedavilere verdiği yanıta göre değişir.

Kolon kanseri iyi huylu olur mu?

Kolon kanseri, kalın bağırsağın kötü huylu tümörüdür. Bazen iyi huylu polipler kansere dönebilir.