Orta kulak iltihabı nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Kulak; dış, iç ve orta kısımlardan oluşur. Orta kulak, işitme işlevini yerine getiren çekiç, örs ve üzengi adındaki küçük kemiklerin bulunduğu hava dolu bir bölgedir ve östaki borusu olarak adlandırılan bir kanal ile burun ve boğaza açılır. Yutkunduğumuzda, bu boru aracılığıyla orta kulağa hava girer.

Orta kulak iltihabı nedir?

Alerjiler, soğuk algınlığı, boğaz ağrısı veya solunum yolu enfeksiyonu gibi nedenlerle orta kulak enfekte olabilir. Östaki borusu olarak adlandırılan bağlantıyı sağlayan yolun tıkanması, orta kulak iltihabının gelişmesine zemin hazırlar. Otitis media olarak da bilinen orta kulak iltihabı, yetişkinlerde de görülebilen ancak genellikle çocuklarda daha sık rastlanan ve genellikle ağrılı bir durumdur.

Orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir?

Orta kulak iltihabı, özellikle çocuklarda daha sık görülür. Orta kulak iltihabının yetişkinlerdeki belirtileri çocuklardan farklı olabilir. Bu tür iltihaplar genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkar ve kendiliğinden iyileşebilir veya kötüleşebilir.

Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Belirtileri

Orta kulak iltihabının belirtileri çocuklarda genellikle soğuk algınlığını takiben aniden başlayan kulak ağrısı ve ateş şeklinde ortaya çıkar. Bebeklerde belirtiler daha çok huzursuzluk, ateş, kulağını yastığa sürtme veya elini kulağına götürme şeklinde görülür.

Genel olarak çocuklarda orta kulak iltihabı belirtileri şunlar olabilir:

• Kulak ağrısı
• Uyku sorunları
• Halsizlik
• Huzursuzluk ve ağlama
• İşitme sorunları
• Denge kaybı
• Yüksek ateş
• Kulaktan akıntı
• İştah kaybı
• Kulak içinde ve çevresinde kaşıntı ve tahriş

Yetişkinlerde Orta Kulak İltihabı Belirtileri

Orta kulak iltihabı belirtileri yetişkinlerde farklılık gösterebilir. Genellikle ilk belirtisi kulak ağrısı ve tıkalı kulak hissidir.

Genel olarak yetişkinlerde orta kulak iltihabı belirtileri şunlar olabilir:

• Kulak ağrısı
• Tıkalı kulak hissi
• Kulak akıntısı
• İşitme sorunları
• Kulak çınlaması
• Ateş

Orta kulak iltihabı nedenleri nelerdir?

Orta kulak enfeksiyonu, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenler şunlar olabilir:

• Östaki Borusu Kaynaklı: Orta kulak iltihabı, yani otitis media, büyük ölçüde çocuklarda görülür. Orta kulak iltihabı yetişkinlerde daha az yaygın olmasına rağmen daha ciddi sorunlara yol açabilir. Orta kulak iltihabının çocuklarda daha sık görülmesinin en önemli nedenlerinden biri östaki tüpüne dayanır. Östaki kanalı, orta kulaktaki hava basıncını düzenler, kulaktaki havayı tazelemeye yardımcı olur ve orta kulaktan normal salgıların boşaltılmasına yardımcı olur. Ancak bu kanal çocuklarda daha kısa, daha yatay ve daha geniştir. Bu durum içeride biriken sıvının dışarı çıkmasını zorlaştırarak tıkanıklık riskini artırır.
• Geniz Eti Kaynaklı: Geniz eti, östaki kanalının yakınındaki bir bölgede bulunur. Çocuklarda, yetişkinlere göre daha büyük olan geniz etinin çeşitli nedenlerle şişmesi, kulak enfeksiyonu riskini artırabilir.
• Yaş: Orta kulak enfeksiyonu, genellikle 6 ay ile 2 yaş arasında daha sık görülür.
• Prematürite veya Düşük Doğum Ağırlığı: Prematürite veya düşük doğum ağırlığı gibi durumlar, çocuklarda orta kulak enfeksiyonu riskini artırabilir.
• Kişisel Risk Faktörleri: Yarık damak, yüz ve baş anomalileri veya Down sendromu gibi kişisel risk faktörleri, orta kulak enfeksiyonu riskini artırabilir.
• Mevsimsel Etkiler: Orta kulak enfeksiyonları sonbahar ve kış aylarında daha sık görülür.
• Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Sık sık üst solunum yolu enfeksiyonları geçirilmesi, orta kulak enfeksiyonu riskini artırabilir.
• Kreş Ortamı: Kreşler gibi yoğun insan etkileşimine sahip ortamlarda bulunmak, enfeksiyon riskini artırabilir.
• Sigara Dumanına Maruziyet: Anne veya bebek, sigara dumanına maruz kalıyorsa, orta kulak enfeksiyonu riski artabilir.
• Beslenme Faktörleri: Anne sütünün yetersiz alınması veya biberonla beslenme gibi çevresel faktörler de orta kulak enfeksiyonuna neden olabilecektir.

Orta kulak enfeksiyonunun nedenleri çeşitlilik gösterir ve birçok faktör etkili olabilir. Bu nedenle, çocuklarda veya yetişkinlerde orta kulak enfeksiyonu belirtileri görülürse, bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Orta kulak iltihabı nasıl anlaşılır? Teşhisi nedir?

Kulak Burun Boğaz doktoru, hastalığın belirtileri ve muayene sonuçlarına dayanarak orta kulak enfeksiyonu teşhisi koyabilir. Muayene sırasında doktor, kulaklara, boğaza ve buruna ışıklı bir aletle bakarak geçiş yollarında herhangi bir sorun olup olmadığını kontrol eder. Akut orta kulak iltihabında, kulak zarı genellikle kızarık ve bombeli bir görünüme sahiptir. Kronik orta kulak iltihabı durumunda, kulak zarında delinme, çökme veya orta kulağa yapışma gibi değişiklikler yaşanabilir. Kulak zarının delinmesi durumunda, akıntıdan örnek alınarak hangi bakterinin orta kulak iltihabına yol açtığı belirlenebilir.

Orta kulak iltihabı teşhisini kesinleştirmek için bazı ek testler ve tetkikler yapılabilir. Bu testler şunları içerebilir:

• Pnömatik Otoskop: Orta kulak iltihabı teşhisi koymak için kullanılan bir cihazdır. Pnömatik otoskop ile doktor, kulak zarının arkasında sıvı birikimi olup olmadığını incelemek için kulak zarına hafifçe hava üfler.
• Timpanometre: Bu test, kulak zarının hareketini ölçerek orta kulağın basıncı hakkında bilgi sağlar.
• Akustik Reflektometri: Bu test, kulak zarından yansıyan ses miktarını ölçer. Sesin normalde emilmesi gereken kulak zarı, orta katta sıvı varsa sesi geri yansıtabilir.

Orta kulak iltihabı tedavisi genellikle kendiliğinden iyileşebilir. Ancak şikayetlerin arttığı veya devam ettiği durumlarda bir doktora başvurmak önemlidir. Orta kulak iltihabının yaygın olması, olası komplikasyonlar ve etkileri nedeniyle dünya genelinde bir sağlık sorunudur. Akut orta kulak iltihabı durumunda, sık sık antibiyotik tedavisi uygulanır ve bu tedavi ekonomik olarak yüksek maliyetlere yol açabilir. Orta kulak iltihabına ilaç tedavisi yetersiz geldiğinde, kulak tüpü kullanılabilir. Orta kulak iltihabı ameliyatı, hastalığın durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Orta kulak iltihabı hakkında sık sorulan sorular 

Orta Kulak iltihabı Nasıl Olur?

Orta kulak, boğaza bağlanan bir kanalla olan östaki borusu ile ilişkilidir. Alerji, soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu veya solunum yolu enfeksiyonu, östaki tüpünün çevresindeki bölgenin şişmesine neden olabilir. Bu durum, sıvının orta kulaktan boğaza akmasını engelleyebilir. Boğaza akamayan sıvı, kulak zarının arkasında birikir. Bu sıvıdaki bakteri ve virüsler, orta kulak enfeksiyonuna zemin hazırlayabilir.

Orta Kulak İltihabında Hangi Doktora Gidilmelidir?

Orta kulak iltihabı teşhisi ve tedavisi genellikle Kulak Burun Boğaz doktorları tarafından yapılır. Belirtilerin bir günden uzun sürdüğü, 6 aydan küçük bir çocukta orta kulak iltihabı belirtilerinin görüldüğü, şiddetli kulak ağrısı yaşandığı, bebek veya çocuğun üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra huzursuz olduğu, kulaktan sıvı veya irin akıttığı durumlarda vakit kaybetmeden bir Kulak Burun Boğaz doktoruna başvurmak önemlidir. Orta kulak iltihabının tedavisi bazen cerrahi müdahale gerektirebilir, bu nedenle bu konuda deneyimli bir doktorun ve gerekli altyapıya sahip bir hastanenin seçilmesi, gelecekte daha ciddi sorunların önlenmesine yardımcı olabilir.

Orta Kulak İltihabı Çeşitleri Nelerdir?

• Akut Orta Kulak İltihabı: Bu tür, birdenbire ortaya çıkar. Kulakta şişmeye ve kızarıklığa neden olabilir ve genellikle ateş ve kulak ağrısı ile kendini gösterir.
• Sıvı Dolu Orta Kulak İltihabı: Orta kulak boşluğunda sıvı birikmesi durumudur. Genellikle daha önce geçirilmiş akut orta kulak iltihapları sonrasında görülür. Bu durum genellikle okul öncesi dönemdeki çocuklarda görülür. Belirtileri oldukça sinsi olduğundan hastalık fark edilmeyebilir ve bu nedenle en sık işitme kaybına yol açar. Sıvı dolu orta kulağı olan çocuklar, işitme kaybı yaşarlar ve bu nedenle sesleri tam olarak duyamayabilirler. Bu çocuklar televizyonun sesini yüksek tutabilir, daha yakından izleyebilir, konuşmaları tekrarlatmak zorunda kalabilir, davranış sorunları gösterebilir, içe kapanık olabilir veya okulda başarısız olabilirler. Hastalardaki temel risk faktörlerini düzeltmek ve östaki tüpünün işlevini normale döndürmek önemlidir. Bu sayede orta kulak boşluğundaki sıvı azalır ve işitme normale dönebilir. Bu çocuklarda genellikle üç ay içinde kendiliğinden iyileşme görülür. Ancak üç ay sonra düzelme olmayan ve işitme kaybı devam eden hastalarda cerrahi seçenekler düşünülebilir. Bu durumda geniz eti değerlendirilir ve gerektiğinde kulak tüpü takılabilir. Yarık damak, otizm, konuşma bozuklukları, zihinsel engel veya okul sorunları gibi durumlarda ise beklenmedik cerrahi tedaviler düşünülebilir. Cerrahi tedavi olarak hastalara kulak zarına ventilasyon tüpü, geniz eti ameliyatı veya bademcik ameliyatı yapılabilir.
• Kronik Orta Kulak İltihabı: Kronik orta kulak iltihabı, kulakta kalıcı bir deliğin olduğu bir durumdur ve patolojik seyri değişebilir. Bu tür, orta kulak boşluğunu, östaki tüpünü ve mastoid hücre boşluklarını etkileyen mukozanın kronik iltihaplanmasıdır. Kronik orta kulak iltihabının belirtileri şunlar olabilir: kulak akıntısı, kulak zarında delik ve genellikle iletim tipi işitme kaybı. Kulak akıntısı bazen düzelir ve tekrar başlayabilir. Bu belirtiler üç aydan uzun sürerse, hastalık kronik kabul edilir. Hastalık ilerleyerek komşu dokularda hasara ve daha ciddi sorunlara neden olabilir. Bu genellikle kulak ağrısı ve ateşle kendini gösterir, bu nedenle dikkatle takip edilmelidir. Kronik orta kulak iltihabı, kulak zarının çökmesi, orta kulağa yapışma, kolesteatomsuz ve kolesteatomlu olarak sınıflandırılır.

Orta Kulak İltihabı Nasıl Geçer?

Orta kulak enfeksiyonlarının belirtileri genellikle ilk birkaç gün içinde düzelmeye başlar. Çoğu orta kulak iltihabı herhangi bir tedavi olmadan 1-2 hafta içinde tamamen geçebilir. Orta kulak iltihabının tedavisinde antibiyotikler sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak bakterilerin ilaçlara karşı direncini artırabileceğinden, doktora danışmadan antibiyotik kullanmamak önemlidir. Doktorun önerdiği basit ağrı kesiciler kullanılabilir. Ağrıyı hafifletmek için kulağa sıcak kompres uygulanabilir. Pamukla kulak akıntıları temizlenmelidir, ancak kulak temizleme çubuğu veya parmak kesinlikle kulak içine sokulmamalıdır. Kulak içine su veya şampuan girmemesine özen gösterilmelidir.

Orta Kulak İltihabı Tedavisinde Hangi İlaçlar Kullanılır?

Orta kulak iltihabı ilaçları ağrıyı hafifletmek ve enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılır. Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan asetaminofen veya ibuprofen içeren ilaçlar alınabilir. Orta kulak iltihabı sonucu kulak zarında delik veya yırtılma yoksa ağrıyı hafifletmek için anestezik damlalar kullanılabilir. Orta kulak iltihabı damlaları eczanelerde bulunabileceği gibi bazen doktorlar tarafından da hazırlanabilir. Ağızdan veya kulak damlası olarak kullanılan antibiyotikler, orta kulak iltihabı tedavisinde kullanılan diğer ilaçlardır. Ancak burun tıkanıklığında kullanılan dekonjestanlar ve alerji tedavisinde kullanılan antihistaminiklerin orta kulak iltihabı tedavisinde faydası tartışmalıdır.

Tüp Takılması Ameliyatı

Orta kulakta biriken sıvı, kullanılan ilaçlara rağmen düzelmediğinde veya sürekli tekrarlayan orta kulak iltihapları durumunda kulak zarına tüp takılması ameliyatı düşünülebilir. Orta kulak tüpü, orta kulağın havalandırılmasına yardımcı olmak ve daha fazla sıvı birikmesini önlemek için kulak zarına yerleştirilen küçük bir tüptür (timpanostomi tüpü). Bazı tüpler altı ay boyunca yerinde kalır ve sonra kendi kendine düşer. Diğer tüpler daha uzun süreli kullanım için tasarlanmıştır ve cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Kulak zarı genellikle tüp çıkarıldıktan sonra kendi kendine iyileşir.

Orta Kulak İltihabı Ameliyatı
Kronik orta kulak iltihabı tedavisinde kullanılan ilaçlara yanıt alınamadığında cerrahi tedavi önerilebilir. Ameliyat türü hastalığın şiddetine göre değişir. Kulak zarında delik olup başka patoloji olmayan hastalarda kulak zarı tamiri ameliyatları (Timpanoplasti) yapılabilir. Bu ameliyatlar genellikle kulak mikroskopu kullanılarak yapılır. Bu işlem için hastaların çoğunda kulak arkasından veya kulak kepçesinin ön-üst kısmından bir kesik yapılır. Daha ileri evrelerdeki hastalıklarda ise kulağın arkasındaki kemik tedavi edilmelidir. Kolesteatom, kulak hastalıkları içinde tedavi edilmesi gereken en önemli durumlardan biri olup, tedaviye zamanında başlanması önemlidir. Kolesteatom, normalde bulunmaması gereken bir derinin orta kulak içinde bulunması durumudur. Bu durumda kolesteatom, etrafındaki dokulara zarar vererek büyüyebilir. Bu, yüz felci gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Kolesteatomlu kronik orta kulak iltihabı tedavisinde cerrahi müdahale hızlı bir şekilde yapılmalı ve hastalıklı dokular çıkarılmalıdır.

Orta Kulak İltihabı Endoskopik Ameliyatları

Son zamanlarda uygun hastalarda kulak mikroskopu yerine endoskopik aletlerle yapılan ameliyatlar da mevcuttur. Bu yöntem sayesinde hastalığa daha kolay erişim sağlanır. Endoskopik ameliyatlar, kulak arkasından yapılan kesiyi gerektirmez ve hastaların kulak kanalından girilerek daha az sağlıklı doku çıkarılan bir işlem yapılmasına olanak tanır. Endoskopik kulak ameliyatlarının avantajları, daha kısa ameliyat süresi, daha az sağlıklı dokunun çıkarılması ve kesinin olmamasıdır. Bu nedenle hastalar için ameliyat sonrası dönem daha az ağrılı ve rahattır, ayrıca iyileşme süreci daha hızlı olur.

Orta Kulak İltihabı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Orta kulak enfeksiyonlarının birçoğu genellikle soruna neden olmaz. Ancak sık sık tekrarlayan ve tedavi edilmeyen orta kulak enfeksiyonları daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar şunları içerebilir:

• Başka bölgelere yayılan enfeksiyonlar
• Kulak zarının yırtılması
• İşitme bozukluğu veya kalıcı işitme kaybı
• Bebekler ve çocuklarda işitme sorunları, konuşma ve sosyal gelişim becerilerinde gecikmelere neden olabilir.
• Yüz sinir felci veya menenjit gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Orta Kulak İltihabı Olmamak İçin Yapılması Gerekenler?

Orta kulak iltihabı genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkar. Bu nedenle üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı alınan önlemler, orta kulak iltihabından kaçınmak için önemlidir. Özellikle sigara dumanından uzak durmak gereklidir. Ayrıca, bebekler mümkün olduğunca anne sütü ile beslenmelidir. Anne sütü, kulak enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayan antikorlar içerir. Eğer bebeğinizi biberonla besliyorsanız, onu mümkün olduğunca dik bir pozisyonda beslemeye çalışmalısınız.

Akut Orta Kulak İltihabı Sık Görülür mü?

Orta kulak iltihabı özellikle çocuklar arasında oldukça yaygın bir rahatsızlıktır. Bilinen bir gerçek, 3 yaşından önceki çocukların %80’inden fazlasının en az bir kez orta kulak iltihabı geçirdiğidir.

Orta Kulak İltihabı Bulaşıcı mıdır?

Orta kulak iltihabı bulaşıcı değildir. Çocuklar veya yetişkinler arasında orta kulak iltihabının bulaşması mümkün değildir. Ancak, orta kulak iltihabı genellikle öncesinde geçirilen viral bir enfeksiyonun sonucu olarak ortaya çıkar. Bu viral enfeksiyonlar bulaşıcıdır.

Neden Bebekler ve Küçük Çocuklar Kulak enfeksiyonu Geçirir?

Orta kulaktan burun ve boğazın arkasına uzanan bir kanal olan östaki borusu, bebeklerde ve küçük çocuklarda daha kısadır ve yatay bir şekilde yer almaktadır. Bu durum, östaki kanalının daha kolay tıkanmasına yol açabilir. Ayrıca, küçük çocuklar düşük bağışıklık sistemlerine sahip olma eğilimindedirler.

Orta Kulak İltihabı Bitkisel Tedavisi Var mıdır?

Orta kulak iltihabının bitkisel tedavisi mevcut değildir. “Orta kulak iltihabının bitkisel tedavisi” adı altında tuz, sarımsak, soğan, çay ağacı yağı, zeytinyağı, elma sirkesi, fesleğen, güzelavrat otu, kirpi otu, kurtboğan, sarıpapatya gibi birçok bitki ve çiçeğin kullanıldığı yöntemler gündeme gelmiş olabilir. Ancak, orta kulak iltihabının tedavisinde bitkisel veya doğal yöntemlerin yeri olmadığını belirtmek önemlidir.