Prepatellar bursit nedir?

Sürekli veya sert bir yüzeye dizlerin temas etmesi sonucunda, o bölgede travmatik bir etki oluşabilir ve bu durumda prepatellar bursit gelişebilir. Prepatellar bursit, diz kapağının önündeki bursa kesesinin iltihaplanmasıyla meydana gelir. Bu rahatsızlık, genellikle dizleri yere temas eden işlerde çalışan kişilerde daha sık görülür. Bu nedenle prepatellar bursit, “hizmetçi dizi” veya “marangoz dizi” olarak da adlandırılır. Prepatellar bursit, diz önünde şişmeye ve ağrıya neden olabilir.

Prepatellar bursit nedir?
Prepatellar bursit neden olur?
Prepatellar bursitte risk faktörleri nelerdir?
Prepatellar bursit belirtileri nelerdir?
Prepatellar bursit tanısı nasıl konulur?
Prepatellar bursit tedavisi nasıl yapılır?
Prepatellar bursit hakkında sık sorulan sorular 

Prepatellar bursit nedir?

Vücuttaki eklem bölgeleri çevresindeki kasları, tendonları ve diğer çevresel yumuşak dokuları çevresel sert darbelere veya çevreleyen kemik dokularına karşı koruyan, içi sıvı dolu küçük keseler, tıbbi terimlerle bursa olarak adlandırılır. Bursalar, kemik dokularını çevresel travmalardan korumak amacıyla görev yaparlar. Bu bursa dokuları vücutta en sık olarak diz, omuz ve kalça eklemlerinde bulunur.

Bursalar, ani bir travmaya veya düşük düzeyde ancak sürekli ve uzun süreli baskılara maruz kaldıklarında, tıpkı elin sert bir yüzeye çarpması sonucu olduğu gibi sıvı toplarlar ve şişerler. Bursa dokularının bu şekilde sıvı veya kan toplamasına bursit adı verilir. Bursitler, kısa sürede ortaya çıkıp (genellikle 3 haftadan kısa süreli) tedavi edilirse akut bursit olarak kabul edilir. Uygulanan tedaviye yanıt alınamadığında veya sık sık tekrarlayan bursitler ise kronik bursit olarak sınıflandırılır.

Vücutta birçok eklem bölgesinde bir dizi bursa bulunmaktadır. Bunlardan biri diz kapağı kemiğinin hemen önünde bulunan prepatellar bursadır. Prepatellar bursanın normal görevi, dizin yere konduğu zaman diz kapağı kemiğinin fazla baskıya ve sürtünmeye maruz kalmasını önlemektir. Bu bursanın sıvı toplayarak şişmesine veya iltihaplanmasına prepatellar bursit adı verilir.

Prepatellar bursit neden olur?

Akut prepatellar bursitin en yaygın nedeni, dizin bir travmaya maruz kalmasıdır, genellikle kişi düşerken dizine doğrudan bir darbe alır. Bu sırada bursa içindeki kan damarları zarar görür ve içine kanama meydana gelir. Özellikle kanama problemleri olan kişilerde (kanın pıhtılaşmasını bozan problemleri olan) ve kan sulandırıcı ilaç tedavisi alan yaşlı bireylerde, bu kanama daha yoğun olabilir. Eğer doğru ve dikkatli bir şekilde tedavi edilmezse, bursa duvarları kalınlaşabilir, içerisindeki kan dokusu ve sıvı yoğunlaşarak tedavisi daha zor olan kronik bir duruma dönüşebilir.

Akut prepatellar bursitin doğrudan travma ile oluşmasının yanı sıra, dizlerini sürekli yere koymak zorunda olan kişilerde de sıkça görülebilir. Bu durumda travma daha hafif olabilir, ancak sürekli maruziyet nedeniyle bursanın yapısında patolojik değişiklikler meydana gelir ve sıvı birikimine bağlı olarak ağrı ve şişlik gelişebilir.

Prepatellar bursit, patellanın doğrudan bir darbeye maruz kalması, akut travma, tekrarlanan darbeler veya dizde sürtünme gibi nedenlerle meydana gelebilir. Diğer nedenler arasında enfeksiyonlar veya gut, sifiliz, tüberküloz veya romatoid artrit gibi düşük dereceli enflamatuar (iltihabi) durumlar yer almaktadır. Prepatellar bursit genellikle madenciler, bahçıvanlar, halıcılar ve tamirciler gibi uzun süre dizlerinin üzerinde çalıştıkları işlerde ortaya çıkar.

Prepatellar bursitte risk faktörleri nelerdir?

Prepatellar bursitte, dizlerin uzun süre boyunca yere temas etmesi veya travmaya maruz kalması risk oluşturabilir. Bu nedenle riskli gruplar arasında temizlik işleriyle uğraşanlar, ev hanımları ve dizini zemine koymak zorunda olan fayans ve zemin işçileri bulunabilir.

Prepatellar bursit belirtileri nelerdir?

Prepatellar bursit, diz bölgesinde şişlik ve ağrı ile kendini gösterir. Bu ağrı, diz bölgesine dokunulduğunda bile hassasiyetle belirti verir. Ayrıca, bu bölgede kızarıklık, şişlik, ısı hissi ve dokunulduğu zaman hassasiyet gibi belirtiler görülebilir.

Prepatellar bursit tanısı nasıl konulur?

Diz kapağının üstünde görülen şişlik ve dokunulduğunda hassasiyet, prepatellar bursit tanısının ana belirtileridir. Bu şişlik genellikle düzgün sınırlı ve yumuşak bir yapıdadır. Ayrıca şişliğin olduğu bölgede ısı artışı ve kızarıklık da görülebilir. İleri vakalarda ağrı, dokunulmadığı zamanlarda bile ortaya çıkabilir. Prepatellar bursit hastalarının hemen hemen tamamında, diz düşmeleri veya dizlerini yere koyarak çalışma öyküsü bulunmaktadır. Genellikle, sadece hastanın hikayesi ve klinik muayene ile tanı koymak mümkün olabilir.

Ancak nadiren, romatizma hastalarında bu durum kendiliğinden ortaya çıkabilir. Travma öyküsünde, diz kapağı kemiğinin kırılma riski nedeniyle, diz grafileri veya diz tomografisi gerekebilir. Travma öyküsü olmayan hastalarda, hekim gerekli görürse dokusal ultrason isteyebilir. Ancak eğer şişlik uzun süredir varsa ve giderek büyüyorsa, ayırıcı tanı yapmak ve olası tümöral doku oluşumunu dışlamak amacıyla diz MRG’si gerekebilir.

Prepatellar bursit tedavisi nasıl yapılır?

Prepatellar bursit tanısı konmuş bir hastada tedaviye başlandığında ilk adım, istirahat, ağrı kesici ve ödem giderici ilaçların verilmesi, bacağı yüksekte tutma ve buz kompres uygulaması gibi önlemlerin alınmasıdır. Bu tedavi yöntemleri birçok hastada işe yarayabilir ve hızlı bir iyileşmeye yol açabilir. Ancak, eğer şişlik uzun bir süredir devam ediyorsa, büyükse ve enfeksiyon belirtileri (örneğin, kızarıklık ve ısı artışı) varsa, bursa içinde biriken sıvının boşaltılması için bir iğne ile müdahale gerekebilir. Ardından yine istirahat, elastik bandaj uygulaması ve buz kompresi devam ettirilebilir. Bu tedavilere rağmen iyileşme sağlanamıyorsa veya sorun sürekli tekrarlıyorsa, özellikle yaşlı hastalarda bursanın cerrahi olarak çıkarılması düşünülebilir.
Prepatellar bursit hakkında sık sorulan sorular 

Prepatellar bursit kimlerde görülür?

Prepatellar bursit, erkeklerde kadınlara göre daha yaygın bir şekilde görülür ve her yaşta meydana gelebilir. Prepatellar bursitli hastaların yaklaşık %80’i 40 ila 60 yaşları arasındaki erkeklerdir. Enfeksiyöz bir prepatellar bursit ise, çocuklarda yetişkinlere göre daha sık görülür.

Prepatellar bursiti önlemek için neler yapılabilir?

Prepatellar bursit riski taşıyan meslek gruplarında çalışan insanlar için, mümkünse dizlerini yere temas ettirmemeleri tavsiye edilir. Eğer dizlerin zorunlu olarak yere konması gerekiyorsa, diz altına teması azaltan ince bir yastık veya yumuşak bir diz desteği kullanmak, prepatellar bursit olasılığını azaltabilir.

Prepatellar bursiti önlemek için yaralanmalardan veya kasların aşırı yüklenmesinden kaçınılmalıdır. Spor yaparken uygun ısınma ve soğuma hareketlerinin ihmal edilmemesi önemlidir. Örneğin, voleybol gibi sporlarda dizlik kullanılması tavsiye edilir, çünkü bu, diz kapağının üzerine düşmeyi engelleyebilir. Ayrıca, dizlerinizi uzun süreyle üzerinde tutmanız gerekiyorsa, dizlik kullanmanız önerilir.

Prepatellar bursit riskini azaltmak için önemli bir diğer faktör, dizin esnekliğinin ve bacak kaslarının optimal düzeyde olmasını sağlamaktır. Bu amaçla gerekli fiziksel aktivitelerin yapılması önemlidir.

Prepatellar bursit tedavi edilmezse ne olur?

Prepatellar bursit belirtileri hemen tanınır ve dinlenme ile birlikte buz kompresi gibi basit önlemlerle tedavi edilebilir. Ancak, tedavi edilmezse kronikleşme riski vardır. Enfeksiyonlu prepatellar bursitler tedavi edilmezse enfeksiyon bölgesi genişleyebilir ve daha fazla ağrıya yol açabilir. Bu nedenle belirtiler ortaya çıktığında tedaviye başlamak önemlidir.