RSV nedir? RSV hastalığı nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Solunum sinsityal virüsü (RSV), kış aylarında genellikle çocuklarda görülen ve salgınlara neden olan bir virüstür. Yetişkinlerde de bulaşabilen bu hastalık, yakın temas, göz ve burun akıntısı, havada asılı damlacıklar aracılığıyla yayılır. Solunum yolları olan boğaz, burun ve akciğeri etkileyen RSV, geçirildikten sonra bile tekrarlanabilir. İnfluenza ve Covid-19’a benzer semptomlar gösteren RSV, burun akıntısı, öksürük, hapşırma, ateş ve hırıltı gibi belirtilere sebep olur. Hastalık, özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir. RSV’nin belirli bir tedavisi olmamakla birlikte, hastalığın seyri genellikle bir veya iki hafta içerisinde iyileşme gösterir.

RSV nedir? RSV hastalığı nedir?
RSV neden olur?
RSV enfeksiyonun belirtileri nelerdir?
RSV virüsünün tanısı nasıl konulur?
RSV virüsünün tedavisi nasıl uygulanır?
RSV virüsü ile ilgili sık sorulan sorular

RSV nedir? RSV hastalığı nedir?

RSV, kış mevsiminde dünya genelinde yaygın olarak salgınlara neden olan bir RNA virüsüdür. Bu virüs, bir yaşından küçük çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonlarının (ASYE) en sık rastlanan nedenidir ve çoğu çocuk iki yaşına kadar bu hastalığı geçirmektedir. Hastalığın geçirilmesi sonrasında oluşan bağışıklığa rağmen, enfeksiyonun tekrarlama ihtimali yüksektir. Yaşlılar ve bağışıklığı baskılanmış bireylerde RSV, alt solunum yolları enfeksiyonlarının önemli ve sık tanı konulmayan bir sebebidir.

RSV neden olur?

RSV’nin bulaşma yolları arasında özellikle virüs içeren salgılarla olan doğrudan temas önemli bir rol oynar. Bu salgılar, boğaz veya gözün mukoz membranlarına temas ettiğinde bulaş gerçekleşir. Doğrudan temas, RSV’nin en yaygın bulaşma şekli olmakla birlikte, havada asılı damlacıklar yoluyla da bulaşma olabilmektedir.

RSV enfeksiyonun belirtileri nelerdir?

RSV enfeksiyonunun klinik belirtileri, kişinin yaşına ve bağışıklık sisteminin durumuna göre farklılık gösterebilir. İnfluenza ve COVID-19 gibi diğer solunum virüslerine benzer şekilde, RSV enfeksiyonu genellikle burun akıntısı, öksürük, hapşırma, ateş, iştah kaybı ve hırıltı gibi semptomlarla kendini gösterir. Semptomlar genellikle belirli aşamalar halinde ortaya çıkar ve çok küçük bebeklerde huzursuzluk, aktivitede düşüş, beslenme zorluğu ve solunum güçlüğü gibi semptomlar gözlenebilir. Büyük çocuklar ve yetişkinlerde genellikle tipik üst solunum yolu enfeksiyonu semptomları görülürken, yaşlılarda veya bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha ciddi akciğer enfeksiyonları gelişebilir.

RSV virüsünün tanısı nasıl konulur?

RSV tanısı koymada en önemli adım, RSV enfeksiyonundan şüphelenmektir. Uygun klinik bulgular ve epidemiyolojik özellikler gösteren bebeklerde RSV enfeksiyonu düşünülmelidir.

RSV için spesifik bir tedavi mevcut değildir. Hastalık, virüsün yol açtığı klinik duruma bağlı olarak genellikle semptomları hafifletmeye yönelik tedavilerle yönetilir. Bu tedaviler, hastanın gösterdiği belirtilere göre uygulanır ve genellikle hastanın rahatlamasına yardımcı olmak amacı taşır.

RSV enfeksiyonu kaç günde geçer?

RSV’ye maruz kalan kişilerde, virüsle temas ettikten yaklaşık 4 ila 6 gün sonra genellikle burun akıntısı, öksürük, hapşırık ve ateş gibi semptomlar gelişir. Bu belirtiler tipik olarak aşamalı olarak ortaya çıkar. Hastalığın süresi kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterse de, çoğu RSV enfeksiyonu genellikle bir veya iki hafta içerisinde kendiliğinden iyileşmektedir.

RSV enfeksiyonu geçirenler hastalığa tekrar yakalanabilir mi? RSV virüsü tekrarlar mı?

Neredeyse iki yaşına kadar olan tüm çocukların RSV ile enfekte olduğu görülmekle birlikte, enfeksiyon sonrası oluşan bağışıklık, yeniden enfeksiyonu engellemekte yeterli olmayabilir. Bu yüzden, tekrarlayan enfeksiyonlar görülse de, genellikle bu enfeksiyonlar daha hafif semptomlarla atlatılmaktadır.

RSV virüsünün bitkisel tedavi yöntemleri var mıdır?

Geleneksel Çin tıbbında kullanılan bazı bitkisel tedavi yöntemleri, virüsün vücuttaki çoğalmasını engelleyebileceği ve hastalığa karşı bağışıklığı artırabileceği düşünülerek son yıllarda araştırılmakta olup, bu yöntemlerin etkinliği henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

RSV virüsü en sık hangi yaş grubunda görülür?

RSV, her yaş grubunda solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilse de, özellikle 2 yaş altı çocuklarda en sık görülen yaş grubunu oluşturmaktadır.

RSV bulaşıcı mıdır?

RSV, enfekte olmuş bir kişinin öksürme, hapşırma veya öpme gibi eylemleriyle havaya saçılan damlacıklar yoluyla bulaşır. Ayrıca, virüsle kontamine olmuş yüzeylere dokunulduktan sonra gözlere, buruna veya ağıza temas etmek de enfeksiyonun yayılmasına yol açabilir. RSV, masalar ve beşik korkulukları gibi sert yüzeyler üzerinde saatler boyunca canlı kalabilirken, dokular ve eller gibi yumuşak yüzeylerde daha kısa süre yaşayabilmektedir. Çocuklar, genellikle okul veya kreş gibi ev dışı ortamlarda RSV’ye maruz kalır ve virüsü evdeki diğer aile üyelerine bulaştırabilirler. Bu durum, RSV’nin yayılımını kolaylaştıran önemli bir faktördür.

RSV enfeksiyonu tehlikeli midir?

RSV, özellikle bazı riskli hasta gruplarında ciddi ve hatta ölümcül enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Altı aydan küçük bebekler, kronik akciğer hastalıkları olan bireyler (bronkopulmoner displazi, kistik fibroz), 35. haftadan önce doğan prematüre bebekler, doğuştan kalp hastalığı bulunan bebekler ve çocuklar, lösemi ve ciddi immün yetmezliği olan hastalar ile bakımevlerinde yaşayan yaşlılar, RSV’nin neden olduğu hastalığın daha ağır seyrettiği gruplardır.

RSV enfeksiyonu yetişkinlerde görülür mü?

RSV, elli yaşın altındaki erişkinlerde genellikle hafif üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açarken, elli yaş üstü ve kronik hastalığı bulunan bireylerde hem üst hem de alt solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olabilir.

RSV enfeksiyonuna yakalanmamak için neler yapılabilir? 

Eller, virüsün yayılmasını önlemek için sık sık en az 20 saniye süreyle sabun ve suyla yıkanmalıdır. Sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanları tercih edilmelidir. Göz, burun ve ağza yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçınılmalıdır. Soğuk algınlığı benzeri belirtileri olan kişilerle öpüşmek, aynı kapları kullanmak veya beraber yemek yemekten kaçınılmalıdır. Öksürme veya hapşırma sırasında ağız ve burun mendille veya kol içiyle kapatılmalı ve kullanılan mendil hemen çöpe atılmalıdır. Oyuncaklar, kapı kolları ve mobil cihazlar gibi sık dokunulan yüzeyler ve nesneler düzenli olarak temizlenip dezenfekte edilmelidir. Hastalık sırasında, diğer insanları da enfekte etmeme adına mümkünse iş, okul ve halka açık yerlerden uzak durulmalıdır.

RSV aşısı var mıdır? RSV aşısı nedir?

RSV için kullanılan “Synagis” isimli bir preparat bulunmaktadır. Bu, geleneksel anlamda bir aşı olmayıp, RSV’nin yüzeyinde bulunan bir yapıya karşı geliştirilmiş antikorları içeren bir tedavi şeklidir. Sağlık Bakanlığı tarafından, gebelik haftası 29’dan küçük ve yaşı bir yaşından küçük olan bebekler, gebelik haftası 32’den küçük ve yaşı üç aydan küçük olan bebekler ve kronik akciğer veya kalp hastalığı olan bazı bebekler bu preparat ile ücretsiz aşılanmaktadır. Aşılama, RSV sezonu olan ekim-mart ayları arasında, bir ay aralıklarla, bir hastaya en fazla beş doz olacak şekilde yapılmalıdır.

RSV ve Covid-19 bağlantısı var mıdır? Birbirinden nasıl ayırt edilir?

COVID-19 ve RSV’nin birçok ortak semptomu olduğundan, klinik bulgularla bu iki hastalığı ayırt etmek zor olabilir. Tat ve koku kaybı daha çok COVID-19 ile ilişkilendirilirken, hışıltı, özellikle çocuklarda ve yaşlı yetişkinlerde ciddi bir RSV enfeksiyonunun işareti olabilir. RSV enfeksiyonu geçirmek, çocuklar ve yetişkinlerde bağışıklığı azaltarak COVID-19’a yakalanma riskini artırabilir ve bu enfeksiyonlar bir arada olduğunda COVID-19’un şiddetini artırabilir. Kesin tanı için bu etkenlere yönelik testler yapılmalıdır.

RSV hastaları için evde neler yapılabilir?

RSV hastaları için evde uygulanabilecek bazı yöntemler, hastalığın süresini kısaltmasa da semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Bunlar arasında ortamın nemlendirilmesi, sıvı takviyesi, burun açıklığını korumak için sprey veya damlaların kullanılması, ağrı kesicilerin kullanımı ve sigara dumanından uzak durulması yer almaktadır. Özellikle çocukların ve bebeklerin sigara dumanından uzak tutulması gerekmektedir.

RSV profilaksisi nedir?

RSV aşılamasında, risk altındaki bebeklerin palivizumab adlı ilaçla RSV tarafından oluşturulabilecek enfeksiyonlara karşı korunması amaçlanmaktadır.

RSV antijeni pozitif nedir?

RSV tanısında en yaygın kullanılan testler, hızlı RSV antijen testleridir. Bu testler, RSV virüsünün belirli protein parçaları olan antijenlerin, alınan örnekte bulunup bulunmadığını tespit etmeye çalışır. Hızlı antijen testleri, genellikle bir saat veya daha kısa sürede sonuç verebilir. RSV testi için örnekler, semptomların başlamasından sonraki ilk birkaç gün içinde alınmalıdır çünkü burundaki virüs miktarı zamanla azalabilir. Negatif test sonucu, örnekte RSV virüsüne ait herhangi bir belirtinin bulunmadığını gösterir, ancak bu başka bir etkenin semptomlara neden olduğu anlamına gelebilir. Negatif sonuç her zaman RSV’nin yokluğunu kanıtlamaya yetmez, çünkü yanlış teknikle alınan örnekte yeterli virüs bulunmayabilir. Pozitif sonuç ise, büyük olasılıkla RSV enfeksiyonunun varlığını gösterir.