Beyin Tümörü Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Günümüzde, beyin tümörünün kendine özgü şikayet ve bulguları, hastaları nörolojik branşlardaki hekimlere başvurmaya itmektedir. Bu hekimler, detaylı bir hasta öyküsü almak, kapsamlı bir nörolojik muayene yapmak ve ilgili görüntüleme yöntemlerini (BT, MRG) kullanarak beyin tümörü tanısını hızlı ve etkin bir şekilde koyabilmektedirler. Tedavi sürecinde, beyin tümörü ameliyatı yapan hekim, hastanın tüm bilgilerini onkoloji alanındaki diğer uzmanlara (radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, patolog, radyolog) aktararak, konsey konsültasyonu sonucunda hastanın hangi tedaviye (ameliyat, radyoterapi, kemoterapi) uygun olduğuna karar verirler. İyi huylu tümörlerde, tecrübeli ellerde yapılan cerrahi müdahale ile tümör tamamen alındığında, ameliyat sonuçları mükemmel olabilmektedir. Yavaş büyüyen tümörlerde de cerrahi sonuçlar genellikle iyi ya da mükemmeldir. Hızlı büyüyen kötü huylu tümörlerde ise, cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi dahil tüm tedavi yöntemlerinin amacı, yaşam süresini uzatmaktır. Cerrahi müdahaleler, günümüzde yüksek teknoloji altyapısına sahip merkezlerde ve tecrübeli hekimler tarafından yapıldığında sonuçlar mükemmel olabilmektedir. Beyin tümörü tedavisi konusunda korkulacak bir durum olmamakla birlikte, tanının geç konulmasından endişe edilmelidir. Tecrübeli bir beyin cerrahi hekimine başvurulması hem beyin tümörü ameliyat süresini kısaltmakta hem de hastanın daha erken işine dönmesini sağlamaktadır.

Beyin Tümörü Nedir?
Beyin Tümörü Nasıl Oluşur?
Kaç Tip Beyin Tümörü Vardır?
Primer (Birincil) Beyin Tümörü
Sekonder (İkincil) Beyin Tümörü
Kötü Huylu Beyin Tümörleri
Başka Bir Organda Oluşan Kanser Beyine Yayılabilir mi?
Beyin Tümörü Neden Olur? Kimlerde Daha Çok Görülür?
Beyin Tümörlerinin En Sık Görülen Belirtileri Nelerdir?
Beyin Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?
Beyin Tümörlerinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Hangi Beyin Tümörlerinde Cerrahi Girişim Yapılır?
Beyin Tümörü Ameliyatlarında Başarı Oranı Nedir? Beyin Tümörlerinde Radyasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Beyin Tümörü Nedir?

Beyin tümörleri; beyin dokusu, beyin içerisindeki sinirler, beyin zarları, beyini çevreleyen kafa tası kemiği veya kafa tası çevresindeki kas dokusundan kaynaklanabilir. Primer beyin tümörleri, beynin kendisinden kaynaklanırken, sekonder beyin tümörleri vücudun diğer organlarından (akciğer, meme, prostat vb.) beyine metastaz yapan kanserlerden kaynaklanır.

Beyin Tümörü Nasıl Oluşur?

Beyinde, diğer organlardaki hücreler gibi, tümör oluşumu görülebilir. Normal şartlarda hücreler gelişir, büyür ve yaşlanarak yerlerini yeni hücrelere bırakır. Ancak anormal durumlarda, bu döngü bozulur ve gereksiz hücrelerin üretilmesi veya zamanında ölmemesi sonucu fazla hücre birikimi başlar. Bu birikim, organlarda tümör olarak adlandırılan oluşumlara yol açar. Beyin tümörleri, her tümör gibi kanser olarak adlandırılmaz.

Beyin tümörlerinin iki temel tipi vardır:

1 – Primer (Birincil) Beyin Tümörü:

İyi huylu beyin tümörleri: Menengiom, schwanom, dermoid ve epidermoid kistler gibi beyin zarlarından veya beyin içindeki sinirlerden kaynaklanan tümörlerdir. Cerrahi tedavi sonuçları genellikle mükemmeldir.
Kötü huylu beyin tümörleri: Glial tümörler, anaplastik ve glioblastoma multiforme gibi hızla büyüyen, sağlıklı beyin hücrelerine yayılan tümörlerdir. Tedavi sonuçları, tümörün yerleşimi, genişliği ve eşlik eden risk faktörlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir, ancak genellikle yaşam süresinin uzatılmasına odaklanılır.

2- Sekonder (İkincil) Beyin Tümörü:

Metastaz olarak adlandırılan bu tümörler, vücudun diğer organlarından beyine yayılan kanserlerdir.

İyi huylu beyin tümörleri, beyin zarlarından (menengiom) veya beyin içindeki sinirlerden (schwanom) kaynaklanabilir veya doğuştan gelen kalıntı tümörler (dermoid, epidermoid kist) olabilir. Kötü huylu beyin tümörleri ise, anormal ve hızlı büyüyen tümörler olup, sağlıklı beyin hücrelerine yayılabilmektedir. Bu tümörlerin tedavi sonuçları, tümörün yerleşimine ve genişliğine bağlı olarak değişir ve genellikle yaşam süresinin uzatılmasına yöneliktir.

Başka Bir Organda Oluşan Kanser Beyine Yayılabilir mi?

Metastatik beyin tümörleri, vücudun diğer organlarındaki kanserli dokuların (akciğer, meme, prostat, mide ve bağırsak gibi) beyine sıçraması sonucu oluşur. Tüm kanser vakalarının yaklaşık %25’inde beyin metastazı görülmektedir.

Beyin Tümörü Neden Olur? Kimlerde Daha Çok Görülür?

Beyin tümörlerinin kesin nedenleri genellikle bilinmese de, bazı türlerinin (örneğin Von-Hippel Lindau hastalığı) genetik geçişli olduğu bilinir. Beyin tümörleri oluşumunda belirleyici risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörleri arasında cinsiyet (erkeklerde daha sık görülse de menengiomlar kadınlarda daha yaygındır), ırk (beyaz ırkta daha sık rastlanır), yaş (70 yaş üstünde daha yaygın, çocuklarda ise 10 yaş altında beyincik tümörleri daha sık görülür) ve aile öyküsü (ailesinde beyin glioması olan bireylerde daha yüksek risk) yer alır. Diğer risk faktörleri arasında kafa travması, radyasyona maruz kalmak, bazı virüsler, bazı kimyasal azo boyaları ve bazı hormonlar sayılabilir.

Beyin Tümörlerinin En Sık Görülen Belirtileri Nelerdir?

Beyin tümörlerinin bazı tipik belirtileri şunlardır:

Özellikle geceleri artan baş ağrıları,
bulantı ve kusma,
çift görme,
bulanık görme,
bayılma veya sara nöbetleri
denge ve yürüme bozuklukları
kollarda ve bacaklarda hissizlik,
karıncalanma veya güç kaybı
unutkanlık,
kişilik değişiklikleri,
konuşma bozuklukları

Bu belirtiler beyin tümörünün varlığını işaret edebilir ve erken teşhis için dikkate alınmalıdır.

Beyin Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?

Günümüzde beyin tümörü teşhisi, modern tıbbi yöntemler sayesinde hızlı ve kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Beyin tümörü şüphesi olan kişilerde ilk olarak detaylı bir hasta öyküsü alınması ve nörolojik muayenenin yapılması büyük önem taşır. Teşhis sürecinde beyin tomografisi (BT) ve beyin manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri sıklıkla kullanılır. Bu testlerle beyin tümörünün yerleşimi, türü ve boyutu hakkında hızlı ve detaylı bilgi edinilir. Bazı durumlarda beyin tümörlerinin kesin teşhisi için beyin biyopsisi gerekebilir.

Beyin Tümörlerinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Beyin tümörlerinin tedavisinde uygulanan yöntemler, tümörün türüne, bulunduğu yere ve boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak, bu tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi olmak üzere üç temel yöntem bulunmaktadır.

Hangi Beyin Tümörlerinde Cerrahi Girişim Yapılır?

Beyin tümörünün tipine, konumuna ve boyutuna göre farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Genel olarak iyi huylu tümörlerin tedavisinde, tümörün yerleşimine bağlı olarak cerrahi girişim öncelikli tedavi yöntemidir. Kötü huylu tümörlerde ise cerrahi tedavi sonrasında radyoterapi ve kemoterapi gibi ilave tedaviler uygulanabilir.

Beyin Tümörü Ameliyatlarında Başarı Oranı Nedir? Beyin Tümörlerinde Radyasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Radyoterapi, tüm beyne veya tümörün türü ve konumuna göre stereotaktik radyoterapi yöntemleriyle uygulanabilir. Bu tedavi, yüksek enerjili ışınlar (X ışını, gamma ışını, proton) kullanılarak tümör hücrelerini öldürmek veya büyümelerini engellemek amacıyla gerçekleştirilir. Genellikle ameliyattan bir ay sonra başlanan radyoterapi, tümörün tipi, çapı ve hastanın yaşı, nörolojik bulgularına göre uygulanır. Radyoterapi sırasında, tümörün çevresindeki sağlıklı beyin dokusunun korunması önemlidir. Cerrahi müdahale yapılamayan durumlarda nadiren de olsa radyoterapi tek başına tedavi yöntemi olarak tercih edilebilir.