Fistül neden oluşur? tedavisi nasıl yapılır? 

Fistüllerin Tanımı ve Oluşum Nedenleri: Fistül, vücudun iç organları arasında ya da iç organlar ile vücut yüzeyi arasında anormal bir bağlantı olarak tanımlanır. Genellikle bir organın iltihaplanması veya yaralanması sonucu oluşabilir. Özellikle doğum sırasında perinede oluşan yırtıklar, kronik inflamatuar bağırsak hastalıkları veya apseler fistül oluşumuna yol açabilir.

Fistül Belirtileri ve Tanısı: Fistülün belirtileri arasında ağrı, kanama, idrar, dışkı ve diğer vücut sıvılarının normal olmayan yerlerden sızıntı yapması yer alır. Tanı, etkilenen bölgenin fiziksel muayenesi ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleri ile konulur.

Fistül Tedavisi: Fistülün tedavisi genellikle cerrahi müdahale ile gerçekleştirilir. Bu işlem, fistülün kapatılmasını içerir ve böylece anormal bağlantının tedavi edilmesi amaçlanır. Tedavi süreci, fistülün konumuna ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

Fistül nedir? 
Fistül çeşitleri nelerdir?
Anal fistül İdrar yolu fistülleri 
Diğer fistüller 
Fistül neden oluşur? 
Fistül belirtileri nelerdir? 
Anal fistül belirtileri 
İdrar yolu fistülü belirtileri 
Fistül tanısı nasıl konur? 
Fistül tedavisi nasıl yapılır? 

Fistül nedir? 

Fistülün Tanımı ve Çeşitleri: Fistül, bir organ ile başka bir yapı arasında oluşan, tüp şeklindeki anormal bir bağlantı olarak tanımlanır. Bu bağlantılar, mesane ile vajina gibi iki vücut boşluğu arasında ya da bir vücut boşluğu ile cildin arasında meydana gelebilir. “Fistül” terimi, Latince’de “tüp” anlamına gelen “fistula” kelimesinden türemiştir. En sık rastlanan fistül türleri arasında anal fistül bulunur ve bu durum, anüs ve çevresinde görülür. İkinci en yaygın görülen türü ise enteroenterik fistüldür ve iki bağırsak bölümü arasında oluşur. Ayrıca, rektum ve vajina, bağırsak ve cilt, bağırsak ve mesane arasında da fistüller oluşabilir. Bu çeşitler, fistülün yerleşim yerine ve etkilediği organlara göre sınıflandırılır.

Fistül çeşitleri nelerdir?

Fistüller ve Çeşitleri: Fistüller, vücudun farklı organları veya organlar ile vücut yüzeyi arasında oluşan anormal tüp şeklindeki bağlantılardır. Bu bağlantılar genellikle bağırsak ve anüs bölgesinde oluşur, ancak idrar yollarında da çeşitli fistül türleri görülebilir.

Anal Fistül: Anüsün etrafında veya yakınında bulunan cilt ile bağırsağın son kısmı arasında oluşan küçük tünel şeklindeki yapılardır. Çoğunlukla anüs çevresinde gelişen apseler nedeniyle oluşur ve genellikle kendi kendine iyileşmez, cerrahi müdahale gerektirir.

İdrar Yolu Fistülleri: İdrar yollarını oluşturan organlar ile cilt veya yakın organlar arasında oluşan anormal bağlantılardır. En sık olarak histerektomi veya sezaryen gibi ameliyatlar sonucunda ortaya çıkar ve cerrahi müdahale ile tedavi edilir.

Vezikovajinal Fistül: Vajina ile mesane arasında oluşur ve en sık görülen idrar yolu fistülü türüdür.

Enterovezikal Fistül: Mesane ile bağırsak arasındadır.

Vezikouterin Fistül: Mesane ile uterus (rahim) arasında bulunur.

Üreterovajinal Fistül: Vajina ile üreter (idrar taşıyan tüp) arasında oluşur.

Üretrovajinal Fistül: Vajina ile üretra (idrarın vücuttan atıldığı bölüm) arasındadır.

Kolovezikal Fistül: Kalın bağırsak ile mesane arasındadır.

Rektovajinal Fistül: Vajina ile rektum (kalın bağırsağın son kısmı) arasında bulunur.

Diğer Fistüller:

Enteroenterik Fistül: Bağırsakların iki farklı bölümü arasında oluşur.
Enterokolik Fistül: İnce bağırsak ile kalın bağırsak arasında anormal bir bağlantı vardır.
Enterokutan Fistül: Bağırsak ile cilt arasında bulunur.
Enterovaginal: Vajina ile bağırsaklar arasında oluşur.
Bu fistüller, vücudun farklı bölgelerinde meydana gelerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Fistül neden oluşur? 

Fistül Oluşum Nedenleri: Fistüller, çeşitli sebeplerle oluşabilir ve en yaygın nedenler aşağıda sıralanmıştır:

İyileşmeyen Apseler: Uzun süre iyileşmeyen ve vücut sıvılarıyla sürekli dolan apseler, cilde, bir vücut boşluğuna veya bir organa doğru uzanarak fistül oluşumuna sebep olabilir.

Doğum Sırasında Oluşan Yırtıklar: Doğum sırasında meydana gelen ciddi vajinal yırtıklar veya epizyotomi kesiklerinde enfeksiyon gelişmesi, vajina ve rektum arasında rektovajinal fistül oluşumuna yol açabilir.

Sindirim Sistemi Ameliyatları: Bu tür ameliyatlar sonrasında bağırsaklarda fistül oluşumu gözlemlenebilir. Aynı zamanda, kanser tedavisinde uygulanan radyasyon terapisi sonrası da fistül oluşabilir.

Kronik İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi hastalıklar, cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonlar, HIV ve tüberküloz gibi durumlar fistül oluşumuna neden olabilir.

Kanser: Kanser dokusunun neden olduğu tahribat fistül oluşumunu tetikleyebilir. Kanser tedavisinde uygulanan radyoterapi de fistül oluşumuna neden olabilir.

Tıbbi Cihazlar: Kateter veya endoskopi gibi tıbbi cihazların yanlış kullanımı sonucu oluşan yaraların iltihaplanması fistül oluşumuna yol açabilir.

Divertikülit: Kalın bağırsakta bulunan küçük keseciklerin enfeksiyonu fistül oluşumuna sebep olabilir.

Hidradenitis Suppurativa: Bu kronik cilt hastalığı, apselere ve yara izlerine neden olabilir ve fistül oluşumunu beraberinde getirebilir.

Cerrahi İşlemler: Anüs yakınındaki rektal veya hemoroid ameliyatları, rahmin alınması, sezaryen gibi ameliyatlar ve vajinanın arka duvarına uygulanan operasyonlar fistül oluşumuna neden olabilir.

Bu çeşitli sebepler, vücuttaki farklı bölgelerde fistüllerin oluşumuna yol açabilir ve çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir.

Fistül belirtileri nelerdir? 

Fistül Belirtileri ve Çeşitleri: Fistül belirtileri, oluşan anormal bağlantının yeri ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. İşte çeşitli fistül türlerine göre belirtiler:

Perianal Fistül Belirtileri:

Anüs çevresinde sürekli ağrı veya şişlik oluşumu
Oturma, hareket etme, dışkılama veya öksürme sırasında artan ağrı
Makat çevresinde kötü kokulu akıntı
Dışkılama sırasında irin veya kan görülmesi
Apse varsa makat etrafında şişme, kızarıklık ve ısı artışı
Bağırsak hareketlerinde kontrol zorluğu
Makat yakınında deride küçük bir delik olarak görülebilir fakat hasta tarafından fark edilmesi zor olabilir
İdrar Yolu Fistülü Belirtileri:

Vajinadan sıvı sızması
Vajinadan sürekli idrar kaçağı ve kötü koku
Vajinadan dışkı sızması
Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
İdrar yaparken gaz çıkışı
Genital bölgede tahriş ve karın ağrısı
Bağırsak ve Mesane Arasındaki Fistül Belirtileri:

Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları
Bağırsağın İki Bölümü Arasındaki Fistüller:

Herhangi bir belirtiye neden olmayabilir veya çok hafif belirtiler gösterebilir
Genel Fistül Belirtileri:

Ağrı, ateş, hassasiyet, kaşıntı
İrin veya kötü kokulu akıntı
Fistül belirtileri, fistülün konumuna ve ciddiyetine göre değişiklik gösterebilir ve zamanında tedavi için doğru teşhis önemlidir.

Fistül tanısı nasıl konur? 

Fistül Tanısı ve Görüntüleme Yöntemleri: Fistüllerin teşhisi genellikle hastanın şikayetlerine ve fizik muayenesine dayanarak yapılır. Gerekli durumlarda çeşitli görüntüleme teknikleri kullanılabilir. İşte bu yöntemlerden bazıları:

Bilgisayarlı Tomografi (BT): BT taraması, fistülün yerini ve yayılımını tespit etmek için kullanılabilir.

Baryum Lavmanı: Kolonun röntgen filmi çekilirken baryum solüsyonu kullanılır. Bu yöntem, bağırsaklardaki fistüllerin belirlenmesinde etkilidir.

Kolonoskopi: Bağırsakların iç yüzeyinin incelenmesi için kullanılan bir yöntemdir ve bağırsak fistüllerinin teşhisinde önemli olabilir.

Sigmoidoskopi: Rektum ve sigmoid kolonun iç yüzeyinin incelenmesi için kullanılır ve bu bölgelerdeki fistüllerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.

Üst Endoskopi: Mide ve onikiparmak bağırsağı gibi üst sindirim sistemi organlarının incelenmesinde kullanılır.

Fistulogram: Fistül içine kontrast boya enjekte edilerek röntgen filmi çekilir. Bu yöntem, fistülün yapısını ve yönünü belirlemeye yardımcı olur. Rektumdaki fistüller için lavman benzeri bir uygulama yapılırken, cilde açılan fistüllerde küçük bir tüp aracılığıyla boya enjekte edilir. Çekilen grafiler, hastanın pozisyonu değiştirilerek farklı açılardan elde edilir.

Bu çeşitli tanı yöntemleri, fistülün konumu, boyutu ve etkilediği organlar hakkında detaylı bilgi sağlar ve tedavi planlamasında önemli rol oynar.

Fistül tedavisi nasıl yapılır? 

Fistül Tedavi Yöntemleri: Fistül tedavileri, fistülün yerleşim yerine ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. İşte fistül tedavisinde kullanılan çeşitli yöntemler:

Antibiyotik ve Diğer İlaçlar: Fistül ile ilişkili enfeksiyonların tedavisinde antibiyotikler ve diğer ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar enfeksiyonun kontrol altına alınmasına ve yayılmasının önlenmesine yardımcı olur.

Enteral Diyet Tedavisi: Enterovajinal, enterokutanöz ve enterovesiküler gibi bazı fistüller için enteral diyet tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi, ağız yoluyla veya besleme tüpü aracılığıyla sıvı beslenme formüllerinin verilmesini içerir. Sıvı beslenme, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri sağlarken katı gıdanın yerini alır ve daha az dışkı oluşumuna katkıda bulunarak fistülün iyileşmesine yardımcı olabilir.

Kateter Kullanımı: Bazı küçük fistüller, kateter yardımıyla tedavi edilebilir. Bu yöntemle fistül boşaltılır ve enfeksiyon kontrol altına alınmaya çalışılır.

Fibrin Yapıştırıcılar: Fistüllerin tedavisinde, içlerini doldurarak fibrin yapıştırıcıların kullanılması da bir yöntemdir.

Cerrahi Müdahale: Diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen fistüllerde cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi işlem, fistülün kapatılmasını veya çıkarılmasını içerebilir ve genellikle daha ciddi vakalarda tercih edilir.

Fistül tedavisi, hastanın genel sağlık durumu, fistülün konumu ve ciddiyeti gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir ve genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.