Kordon kisti ve hidrosel nedir?

Erkek çocuklarında sıkça görülen kordon kisti ve hidrosel rahatsızlıkları, bebeklerin anne karnında bulundukları döneme dayanmaktadır. Hamilelik sürecinde, bebeklerin karnındaki yumurtalıklar doğum anına kadar skrotum adı verilen torbalara inerler. Bu yolculuk sırasında, kasık kanalının bazen çeşitli nedenlerle tam olarak kapanamadığı durumlar meydana gelebilir ve bu durum yumurtalık çevresinin sıvıyla dolmasına yol açar. Toplumda “Su fıtığı” olarak bilinen bu duruma “hidrosel” adı verilir. Bazı durumlarda ise kanal açık kaldığı için karın zarı sonradan bazı durumlarda hem karın hem de testis kesesi tarafından kapanıp, kasık bölgesinde iki taraflı kapalı bir kist oluşmasına neden olabilir. Bu oluşuma ise “kordon kisti” adı verilir. Bu rahatsızlıklar genellikle ağrı ve şikayetlere yol açmaz, ancak skrotumda yani torbada şişliğe neden olur. Bazı durumlarda bu rahatsızlıklar kendiliğinden geçebilirken, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Hidrosel ve kordon kisti cerrahileri genellikle 30-60 dakika sürer ve aynı gün taburcu edilen çocuklar fiziksel aktivitelerine devam edebilirler.

Kordon kisti ve hidrosel nedir?
Hidrosel çeşitleri nelerdir?
Kordon kisti belirtileri nelerdir? Hidrosel belirtileri nelerdir?
Kordon kisti ve hidroselin tanısı nasıl konulur?
Kordon kisti ve hidrosel tedavisi nasıl uygulanır?

Kordon kisti ve hidrosel nedir?

Kordon kisti: Erkek çocuklarının anne karnında gelişen yumurtalıkları, skrotum adı verilen torbalara ulaşır. Bu yolculuk sırasında, bebek karın içinde ilerlerken yanında karın içi organların üzerini kaplayan periton adı verilen karın zarını da sürükler. Bebeğin karın bölgesinden torbalarına doğru uzanan bu periton uzantısı kanalında açık kalan karın zarı sonradan bazı durumlarda hem karın hem de testis kesesi tarafından kapanıp, kasık bölgesinde iki taraflı kapalı bir kist oluşmasına yol açabilir. Bu kiste “kordon kisti” veya “kord hidroseli” adı verilir.

Hidrosel: Erkek bebeklerin testisleri, hamileliğin son iki ayında prosessus vajinalis adı verilen bir kanaldan geçerek torbalara ulaşırlar. Testisler torbalara geldikten sonra bu kanal normalde doğumdan birkaç gün önce kapanır ve karın ile olan bağlantısı kesilir. Ancak bazı durumlarda bu kanal kapanmaz ve dar olan bu açıklıktan karın içindeki sıvı torbaya kadar ulaşarak testis çevresinde şişliğe neden olabilir. Halk arasında “Su fıtığı” olarak da bilinen bu hastalığa “hidrosel” adı verilir. Hidrosel yani su fıtığı, yeni doğmuş bebeklerde sıkça görülür.

Hidrosel çeşitleri nelerdir?

Testis hidroseli, testisi saran iç ve dış zarlarla sınırlı kalmışsa bu duruma “testis hidroseli” denir. Prosessus vajinalis adı verilen kasık kanalının iç delik ağzı ile torbalar arasında kısmen kapanması sonucu oluşan kistik bir yapı ise “kordon kisti” olarak adlandırılır.

Kommünikan hidrosel (komünikan hidrosel): Skrotuma inen karın zarının tamamen açık olması ve periton boşluğu ile ilişkili olması durumuna “kommünikan hidrosel” denir. Bu tür hidrosel varlığında şişlik çocuk ayakta ve hareket ettiğinde artar, ancak çocuk uyuduğunda veya sakin olduğunda azalır veya kaybolur. Genellikle sağ tarafta daha sık görülür ve sıklıkla iki taraflıdır.

Nonkommünikan hidrosel: Skrotuma inen karın zarının periton boşluğu ile bağlantısı olmadığı duruma “nonkommünikan hidrosel” denir. Bu tür hidroselde ise gün içinde veya aktiviteyle herhangi bir değişiklik olmaz.

Abdominoskrotal hidrosel: Hidroselin daha nadir görülen bir şekli, skrotumdan karın boşluğuna kadar uzanır ve karın içi organlara ve böbreklere baskı yapabilir.

Kordon kisti belirtileri nelerdir? Hidrosel belirtileri nelerdir?

Hidrosel genellikle ağrıya neden olmaz, ancak şişliğin büyüklüğüne bağlı olarak ağrı veya rahatsızlık hissi olabilir. Kordon kisti, karın içi basınç arttıkça, karın boşluğundaki sıvının açıklıktan geçerek kanal artığının son bölümünde toplanmasıyla oluşur. Ayrıca, muayene sırasında kasık kanalında bir kitle hissedilebilir. Ultrasonografide de fark edilen bu kitle, dışı zarla kaplı bir sıvı kesesi gibi görünür.

Hidrosel ve kordon kisti, genellikle bebeklerde ağrı hissi vermeden yavaş bir şekilde büyürler. Ancak bazı durumlarda, kordon kisti yapısının ağırlığı nedeniyle huzursuzluk hissi olabilir veya enfeksiyon kapması durumunda bebekler ağrı hissedebilir.

Kordon kisti ve hidroselin tanısı nasıl konulur?

Hidrosel tanısı genellikle fizik muayene ve transilluminasyon yöntemi ile konur. Transilluminasyon, skrotumuna ışık kaynağı tutulmasıyla sıvının ışığı geçirdiği ve parlak bir refleks elde edildiği bir yöntemdir. Skrotal ultrasonografi ise sıvı miktarını ve yapıdaki diğer oluşumları değerlendirmek için kullanılır. Bu tanı yöntemleri radyasyon içermez ve doktorları doğru tanıya yönlendirebilir.

Kordon kisti ve hidrosel tedavisi nasıl uygulanır?

Komünike hidrosel genellikle bir yaşına kadar kendi kendine düzelme eğilimindedir, bu nedenle operasyon planlaması, bir yaşına kadar takip edilip kanalın kapanmadığı durumlarda yapılmalıdır. Kordon kisti ise kendiliğinden geçme eğilimine sahip değildir ve çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir. Ancak kasık kanalındaki oluşumların basınca maruz kalması sonucu enfekte olma riski nedeniyle cerrahi müdahale gerekli olabilir. Bebeğin ameliyat için uygun olabilmesi için genellikle ilk 6 ay beklenir, ancak ameliyatın bir yaşını geçmesi de önerilir.

Kordon kisti ve hidrosel için cerrahi ameliyat, genellikle kasığın üstünde ve karın altında bulunan çizgiler üzerinden yaklaşık 1-2 cm’lik bir kesiden başlar. Bu keseden açık olan hidrosel kanalı bulunur ve etrafındaki dokular serbestleştirilir. Testise giden sperm kanalı ve damarların yerini belirlemek için fıtık kesesi kontrol edilir. Ardından kasık kanalı, içine girdiği bölgeden emilebilen dikişlerle bağlanarak kese çıkarılır. Eğer kesenin içinde yerleşik bir organ varsa ve zarar görmemişse, üzerinden bağlandıktan sonra karın içine geri itilir ve kasık kanalının karın içine girdiği bölge yine emilebilen dikişlerle kapatılır. Bu işlemden sonra kanal bağlanarak kasık ile karın içi sıvı akışı engellenir. Ameliyat yaklaşık 30-60 dakika sürer. Günübirlik ameliyat olan bu prosedür sonrasında çocuklar aynı gün taburcu edilebilir ve günlük aktivitelerine devam edebilirler. Koşullar uygunsa, sünnet işlemi de aynı ameliyat sırasında gerçekleştirilebilir.

Komünike olmayan ve testis etrafında gergin bir şekilde yer alan hidrosel için ameliyat daha erken yaşlarda yapılabilir. Abdominoskrotal hidrosel tanısı konulduğunda ameliyat gereklidir. Tedavide, konjenital hidrosellerin iğne aspirasyonuyla sıvı boşaltılması riskli bir yaklaşım olup, enfeksiyona yol açarak bebeğin testisini kaybetmesine neden olabilir. Bu nedenle cerrahi müdahale genellikle daha güvenli bir seçenektir.

Hidrosel ve kordon kisti cerrahisi ne zaman yapılmalıdır?

Komünike olmayan hidrosel ve testis hidroseli cerrahisi genellikle bir yaşına kadar beklenir. Bu tür vakaların %90’ı genellikle kendiliğinden düzelme eğilimindedir. Ancak bir yaşından sonra hidrosel düzelmemişse, hidroselektomi adı verilen cerrahi bir işlem yapılması gerekebilir.

Hidrosel ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Ameliyat sonrası ilk günlerde kasık ve torbada şişlik ile hafif morluklar görülebilir. Bu şişlikler ve morluklar genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Ancak aşırı şişlik, kızarıklık, ağrı, yara bölgesinden kanama veya iltihap gibi belirtiler mevcutsa veya ateş, bulantı, kusma gibi semptomlar ortaya çıkarsa, enfeksiyon riski bulunabilir. Bu tür durumlarda derhal uzman bir hekim ile iletişime geçilmelidir.

Kordon kisti tehlikeli midir?

Kord hidroseli “Abdominoskrotal hidrosel” olarak meydana gelirse, boyutu büyük olduğundan böbreğe baskı yaparak bebeğin üriner sistemini genişletebilir. Eğer kordon kistine cerrahi müdahale yapılmazsa, bebeğin üriner sistemlerinde genişlemeler olabilir ve bu durum bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle kordon kisti durumunda cerrahi müdahale önemlidir.

Kordon kisti ameliyatı komplikasyonları nelerdir?

Kordon kisti ameliyatının ardından görülen komplikasyonlar genellikle nadir ve düşük sıklıkta görülür. Bu komplikasyonlar şu şekilde özetlenebilir:

Spermatik korda cerrahi müdahale sırasında hasar veya kopma: Ameliyat esnasında spermatik kord denen yapıya zarar gelmesi veya koptuğu nadir durumlar.

Ameliyat bölgesinde hematom oluşumu: Skrotumda (torbada) kan birikmesi sonucu oluşan hematoma bağlı olarak meydana gelen şişlik ve morarma.

Testise giden kan damarlarının zarar görmesi veya kopması: Testisin beslenmesi ve kan dolaşımı ile ilgili damarların ameliyat sırasında zarar görmesi veya kopması.

Cerrahi sırasında kasık kanallarının yanlış bağlanması veya kanalın bağlanamaması: Cerrahi müdahale sırasında kasık kanallarının yanlışlıkla yeniden açılması veya kanalın bağlanamaması.

Kordon kistinin ameliyat sonrası tekrarlaması: Cerrahi müdahaleye rağmen kordon kistinin tekrar oluşması.

Bu nedenle kordon kisti ameliyatının deneyimli cerrahi ekipler ve tam donanımlı hastanelerde yapılması çok önemlidir.