Bebeklerde kalça çıkığı nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Gelişimsel kalça displazisi veya gelişimsel kalça çıkığı, bebeklerin kalça ekleminin oluşması sırasında bir sorun oluşturan bir durumdur ve her bebekte görülebilir. Ancak, bazı risk faktörleri bu durumun ortaya çıkma olasılığını artırabilir. Özellikle kız bebeklerde, aile öyküsünün bulunması ve makat geliş gibi nedenler, kalça çıkığı riskini artırabilir. Kalça çıkığının belirtileri ağrısızdır ve bu nedenle tanısı genellikle gecikebilir.

Kalça çıkığının teşhisi için uzman bir doktor muayenesi gereklidir ve genellikle ultrason ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Tedavi yöntemi, bebeğin veya çocuğun yaşına bağlı olarak belirlenir. Erken teşhis edilip tedavi edilmezse, ilerleyen dönemlerde kişinin hayatında ciddi sorunlara ve ağrılara neden olabilir. Bu nedenle, kalça çıkığı şüphesi durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak önemlidir.

Bebeklerde kalça çıkığı nedir?
Kalça çıkığının sebepleri nelerdir?
Kalça çıkığının belirtileri nelerdir?
Kalça çıkığı kimlerde görülür?
Kalça çıkığının tanısı nasıl konulur?
Kalça çıkığının tedavisi nasıl uygulanır?
Kalça Çıkığı İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Bebeklerde kalça çıkığı nedir?

Bebeklerde doğuştan kalça çıkığı veya gelişimsel kalça displazisi, bebeklerin kalça ekleminin, yani asetabulum denilen kalça soketinin uyluk kemiği başını yeterince kaplayamadığı bir durumdur. Bebeğin uyluk kemiği başı, pelviste bulunan yuvarlak bir yuvada normalde düzgün bir şekilde oturur ve kaslar tarafından tutulur. Ancak doğuştan kalça çıkığında, uyluk kemiği başı uygun konumda değildir ve bu, bebeğin kalça eklemi gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Bu durum, bebekler büyüdükçe gelişimsel sorunlara yol açabilir. Doğuştan kalça çıkığı genellikle bebekler yürümeyi öğrenmeye başladıklarında fark edilir, eğer öncesinde gerekli tetkikler yapılmamışsa.

Kalça çıkığının sebepleri nelerdir?

Doğuştan kalça çıkığının tam nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, kalça displazisi genellikle doğum sırasında ortaya çıktığı düşünülen yaygın bir inanıştır. Ancak bu duruma yol açabilen etmenler arasında şunlar sayılabilir: bebeğin anne karnındayken amniyotik sıvısının az olması, doğum sırasında makat geliş, aile öyküsü, cinsiyet ve bacakların sıkı şekilde kundaklanması. Aile geçmişinin bu durumu içermesi, bebekte doğuştan kalça çıkığı riskini artırırken, kız cinsiyet ise riski 2 ila 4 kat artırabilir.

Kalça çıkığının belirtileri nelerdir?

Doğuştan kalça çıkığı bebeklerde genellikle ağrıya neden olmaz ve erken dönemde tespit edilmesi zor olabilir. Bu nedenle uzman hekimler, rutin çocuk muayeneleri sırasında tüm yeni doğan bebeklerin ve bebeklerin kalça çıkığı belirtilerini aramak için kalçalarını kontrol eder. Doğuştan kalça çıkığının belirtileri arasında şunlar bulunabilir: bacakların dışa doğru dönmesi, bacak uzunluklarının farklı olması, bebek kalçasında işitilen veya hissedilen tıklama veya patlama sesleri, sınırlı hareket kabiliyeti, uylukta düzensiz cilt kıvrımları, yürürken topallama, parmak ucunda veya paytak yürüme. Gelişimsel kalça çıkığının erken dönemde tespit edilmesi ve erken tedavi uygulanması, bebeğin kalçalarının normal şekilde gelişme şansını artırır.

Kalça çıkığı kimlerde görülür?

Doğuştan kalça çıkığı herhangi bir bebekte görülebilir. Ancak risk faktörleri, kalça çıkığının görülme olasılığını etkileyebilir. Kalça çıkığı, kız çocuklarda, ilk doğan çocuklarda, makat gelen bebeklerde ve aile öyküsü olanlarda daha sık görülme eğilimindedir. Doğuştan olmayan bebeklerde, yanlış kundaklama sonucu kalça çıkığı gelişebilir.

Kalça çıkığının tanısı nasıl konulur?

Gelişimsel kalça çıkığı muayenesi, doğumdan sonraki ilk bir yıl içinde uzman bir hekim tarafından yapılır. Uzman hekim, fiziksel muayene sırasında bebeğin kalça ve bacaklarına hafif manevralar uygular. Özellikle 3 aydan küçük bebeklerde Ortolani testi ve Barlow testi gibi muayene teknikleri kullanarak durumu değerlendirir. Fiziksel muayenenin yanı sıra, tanıyı doğrulamak için bazı görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri şunlar arasında yer alır:

Ultrason: Özellikle 6 aylıktan küçük bebeklerde kullanılan ultrason, bebeklerin kalça ekleminde bulunan yumuşak kıkırdak dokuları görüntülemek için etkilidir. Bu nedenle küçük bebeklerde tanı için tercih edilebilir.

Röntgen: Röntgen görüntüleme yöntemi 4-6 aylıktan büyük bebeklerde kullanılabilir ve kemikleşme süreci tamamlanmışsa en etkili sonuçları verir. Özellikle 6 aylıktan büyük bebeklerde, kıkırdak dokular kemikleşerek röntgen görüntülerinde rahatlıkla görülebilir.

Kalça çıkığının tedavisi nasıl uygulanır?

Gelişimsel kalça çıkığının tedavi amaçlarından biri, femur başını pelviste bulunan yuvaya yerleştirerek eklem normal bir şekilde büyümesine olanak tanımaktır. Kalça çıkığı tedavisi, bebeğin veya çocuğun yaşına göre değişiklik gösterebilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Destek Tedavisi: Özellikle 6 aylıktan küçük bebekler için uygundur. Bu tedavi seçeneğinde genellikle Pavlik emniyet kemerine başvurulur. Pavlik emniyet kemeri, bebeğin bacaklarını kurbağa benzeri bir pozisyona getirip bu pozisyonda sabitler. Bu şekilde, kalçayı kaçırarak bebeğin bacaklarının kalça eklemiyle uygun şekilde birleşmesini sağlar. Tedavi süresi hastalığın şiddetine ve durumuna bağlı olarak 6-12 hafta sürebilir. Bu süre zarfında bebek düzenli olarak kalça ultrasonu ile izlenir.

Kapalı Redüksiyon (Kapalı Ameliyat): Nadiren Pavlik emniyet kemeri başarılı olamayabilir ve femur başını yuvada tutamayabilir. Bu durumda özellikle 6 aylıktan büyük bebeklerde ve çocuklarda kapalı redüksiyon adı verilen bir tedavi yöntemi uygulanabilir. Bu işlem sırasında bebek genel anestezi altında uyuşturulur. Cerrah, eklem içine kontrast madde enjekte ederek kıkırdak yapısını gözlemleyebilir ve uyluk kemiğini hareket ettirerek femur başını yuvaya yerleştirir. İşlemin ardından, işlemin sabitlenmesi için bebeye 2-4 ay boyunca kalça alçısı takılır.

Açık Redüksiyon (Açık Ameliyat): Önceki tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu veya çocuğun 18 aydan büyük olduğu durumlarda açık ameliyat düşünülebilir. Bu işlem sırasında genel anestezi ile uyutulan hastaya cerrahi bir kesi yapılarak kalça yeniden konumlandırılır ve femur başı yuvaya yerleştirilir. Kesinin kapatılmasının ardından, kalça ve bacaklar en az 12 hafta boyunca alçıda tutulur.

Osteotomi Ameliyatı: 18 aydan büyük ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda bazen cerrahlar femoral veya pelvik osteotomiler gerçekleştirebilir. Bu operasyonlar sırasında pelvik kemik üzerinde işlemler yapılarak çok sığ olan kalça çukurlarını derinleştirmeye çalışılır.

Doğuştan kalça çıkığının risk faktörleri nelerdir?

Gelişimsel kalça çıkığı kız çocuklarında, erkek çocuklarına göre 2-4 kat daha sık görülmektedir. Bu durum, kalça displazisinin genetik yatkınlık taşıdığını göstermektedir. Ayrıca, ilk doğan çocuklar, bebeklerin doğum sırasında makat pozisyonunda gelmeleri ve bebeklerin kalça ile dizlerinin düz ve sıkı bir şekilde kundaklanmaları, kalça displazisinin risk faktörleri arasında yer alır. Kalça displazisine sahip bazı bireyler sadece bir kalçada etkilenirken, diğerlerinde her iki kalçada etkilenebilir.

Kalça çıkığı kendiliğinden geçer mi?

Gelişimsel kalça çıkığı kendiliğinden ve tedavi olmaksızın iyileşmez. Bu nedenle kalça çıkığının erken dönemde tespit edilmesi ve tedavi edilmesi önemlidir.

Kalça çıkığı tedavi edilmezse ne olur?

Tedavi edilmeyen kalça displazisi, ilerleyen yaşlarda kalça ekleminin yuvayı çevreleyen yumuşak kıkırdak dokusuna zarar verebilir. Bu aynı zamanda osteoartrit riskini artırabilir. Erken çocukluk döneminde tedavi edilmeyen doğuştan kalça çıkığı, ilerleyen dönemlerde ciddi ağrılara yol açarak erken artrit ve sonrasında total kalça protezi ameliyatı gerektirebilir

Kalça çıkığı röntgende belli olur mu?

Gelişimsel kalça çıkığı röntgen ile özellikle 6 aylık ve daha büyük bebeklerde doğru bir şekilde tespit edilebilir.

Kalça çıkığı olan bebek ağlar mı?

Kalça çıkığı genellikle ağrıya yol açmaz, bu yüzden bu rahatsızlığa sahip bebekler genellikle ağlamazlar.

Kalça çıkığı oluşmaması için neler yapılmalıdır?

Gelişimsel kalça çıkığı önlenemez bir durumdur. Ancak, ebeveynlerin çocuklarını düzenli doktor kontrolüne götürmeleri ve bu tür bir durumun erken teşhis edilmesi ve tedavisine başlanması, çocuğun sağlıklı gelişimi için önemlidir.

Kalça gevşekliği nedir?

Bebeklerin çoğu hareket ettirildiğinde kalçalarının gevşek hissedilmesi oldukça normaldir. Bu duruma “neonatal kalça gevşekliği” denir ve bağ dokularının doğal esnekliği nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle bebekler 4-6 haftalık olduklarında bu gevşeklik kendiliğinden düzelir. Bu durum “gelişimsel kalça çıkığı” olarak adlandırılmaz. Ancak, bu durumun devam edip etmediğini belirlemek için düzenli doktor kontrolü önemlidir.