Liken planus nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Cilt, ağız veya saç derisinde meydana gelen liken planus hastalığı, kaşıntılı lezyonlara yol açan ve bu lezyonlar kaşıdıkça artan bir rahatsızlık olarak kendini gösterir. Ayrıca kanamalı lezyonlarla birlikte görüldüğünde, liken planus kanser riski taşıyabilir. Saçlı deri üzerinde ortaya çıktığında ise kalıcı saç kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle, hastalığın erken teşhisi, uygun tedavi planlaması ve düzenli takipler büyük bir önem taşır.

Liken planus nedir?
Liken planus belirtiler nelerdir?
Liken planus tanısı nasıl konulur?
Liken planus tedavisi nasıldır?
Liken planus hakkında sık sorulan sorular

Liken planus nedir?

Liken planus, temel olarak cildi, ağız içini ve genital bölgelerin mukozalarını etkileyen kaşıntılı bir iltihabi deri hastalığıdır. Bu hastalık tırnaklar ve saçlı deri gibi bölgeleri de etkileyebilir. Liken planusun tam nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bağışıklık sistemi kaynaklı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, hepatit C gibi enfeksiyonlarla ilişkilendirilebilir. Bazı ilaçlar ve diş tedavileri de hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir rol oynayabilir.

Liken planus belirtiler nelerdir?

Deri lezyonları, morumsu renkte, kaşıntılı, düzgün yüzeyli ve 3-5 mm çapında, deriden kabarık düz kabarıklıklar olarak kendini gösterir. Bazı durumlarda, lezyonlar üzerinde ince beyaz çizgiler görülebilir. Bu lezyonlar vücudun çeşitli bölgelerinde görülebilir, ancak özellikle el ve ayak bileklerinin iç kısmında simetrik bir şekilde yerleşebilir. Hastanın kaşıdığı bölgelerde yeni lezyonların ortaya çıkması da hastalığın özelliklerindendir. Tırnaklarda incelme, kırılma, çentikler ve şekil bozuklukları meydana gelebilir. Ağız mukozasında beyazımsı bir görünüm en yaygın klinik tipken, kanamalı erozyonlarla seyreden formları da vardır ve kanser gelişimi açısından risk taşıyabilir. Saçlı deride ise kalıcı saç kaybına neden olabilir.

Liken planus tanısı nasıl konulur?

Tanı, klinik gözlemler ve lezyondan alınan bir doku örneğinin histopatolojik incelemesi yoluyla konur.

Liken planus tedavisi nasıldır?

Liken planus tedavisinde en yaygın olarak kullanılan yöntem kortizonlu kremlerdir. Ağız içi lezyonlar için kortizonlu bölgesel enjeksiyonlar da uygulanabilir. Başka bir tedavi seçeneği ise topikal kalsinörin inhibitörleridir. Şiddetli vakalarda kortikosteroid tabletler, fototerapi olarak bilinen ultraviyole tedaviler, A vitamini türevi ilaçlar kullanılabilir. İmmünsupresif tedaviler arasında siklosporin, metotreksat gibi ilaçlar bulunur ve dapson da bir başka tedavi seçeneğidir. Saçlı deri lezyonlarının tedavisinde klorokin ve hidroksiklorokin gibi ilaçlar başarılı sonuçlar verebilir. Cilt lezyonları iyileşirken bazen yerinde kahverengi lekeler kalabilir.

Liken planus hakkında sık sorulan sorular

Saçta liken planus nasıl olur?

Saçlı deride liken planus, kıl foliküllerini otoimmün olarak etkileyen ve kalıcı saç kaybına neden olan, tedavisi zor bir hastalıktır.

Ağızda liken planus nasıl olur?

Ağızda liken planus, retiküler (ağsı), eritematöz (atrofik) ve eroziv-ülseratif büllöz olmak üzere klinik formlarda görülebilir. En yaygın olanı retiküler formdur, bu form beyaz plaklar şeklinde görünen ve en sık yanak mukozasında, dil sırtında ve diş etinde meydana gelir. Dudak mukozası da etkilenebilir. Erozif, büllöz ve atrofik formlarda ise yanma hissi daha yaygın olup ciddi ağrıya yol açabilirler. Bu lezyonlar kanama yapabilir, tat almada sorunlara ve yemek yemekte güçlüklere neden olabilir. Bu forma sahip olan kişiler kanser riski açısından yakından izlenmelidir.

Liken planus kesin çözümü var mıdır?

Liken planusun kesin bir tedavisi yoktur ve bu hastalık kronik bir seyir gösterir. Belirli dönemlerde ataklar şeklinde ortaya çıkar ve uzun süreli takip gerektirebilir.