Şaşılık (Göz Kayması) Nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Ağustos 21, 2024

Şaşılık, sık rastlanan bir göz hastalığıdır ve genellikle iki göz arasındaki açısal uyumsuzluktan kaynaklanan bir durumdur. Bu, iki gözün aynı anda aynı yere odaklanamadığı bir durumu ifade eder. Şaşılık, kişinin dış görünümünü olumsuz etkileyebilir ve görüş kalitesinin de azalmasına yol açabilir.

Şaşılık (Göz Kayması) Nedir?
Şaşılık Neden Olur?
Şaşılık Belirtileri Nelerdir?
Şaşılık Çeşitleri Nelerdir?
Şaşılık Türleri Nelerdir?
İçe Şaşılık (Kayma)
Dışa Şaşılık (Kayma)
Şaşılık Teşhisi Nasıl Konulur?
Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Çocuklarda Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Yetişkinlerde Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Şaşılık (Göz Kayması) Tedavi Çeşitleri
Göz Kayması Ameliyatı
Ameliyatsız Göz Kayması Tedavisi
Şaşılık Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Şaşı Olanlar Nasıl Görür?
Şaşılık Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Şaşılık (Göz Kayması) Nedir?

Sağlıklı bireylerde, her iki göz de birbirleriyle paralel ve uyumlu bir şekilde işler. Şaşılık, bir gözün diğerine göre içe, dışa veya yukarı/aşağı doğru farklı bir noktaya hizalanması sonucu gözlerin aynı anda aynı yöne bakamama durumunu ifade eder. Daha şiddetli vakalarda, her iki gözde de kayma meydana gelebilir. Şaşılığın nedeni farklılık gösterse de, bu göz kayması geçici veya kalıcı olabilir.

Şaşılık Neden Olur?

Gözün yukarı ve aşağı, sağa ve sola hareket etmesini sağlayan kas gruplarının kuvvetli ve uyumlu olması gerekmektedir. Ancak bu kaslara bilgi ileten sinirlerde veya beyindeki göz hareketlerini kontrol eden merkezde sorunlar ortaya çıktığında, şaşılığa neden olabilir. Şaşılığın nedenleri arasında genetik yatkınlık, beyin tümörleri, diyabet hastalığı, hipertansiyon ve travmalar bulunmaktadır. Daha nadir durumlarda, beyin felci, kalıtsal kromozom bozuklukları ve hidrosefali de şaşılığın nedenlerinden biri olabilir.

Şaşılık Belirtileri Nelerdir?

Şaşılık genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar ve en temel belirtisi gözlerin düz bir şekilde bakamamasıdır. Diğer belirtiler arasında gözlerde sulanma, çift görme, baş ve göz ağrısı ile bulanık görme bulunur. Ayrıca, baş ve gözün yanlara doğru çevrilmesi gereken durumlarda da şaşılık belirtileri arasında sayılır. Üç boyutlu görememek de şaşılığın bir belirtisi olabilir.

Şaşılık Çeşitleri Nelerdir?

Kişinin göz kaymasının türüne bağlı olarak, uyumsal içe kayma, içe kayma veya dışa kayma şaşılığı ortaya çıkabilir. Şaşılığın oluşum nedenine göre de şu türler mevcuttur: Yetişkinlerde ortaya çıkan şaşılık Gizli şaşılık Kırma kusuruna bağlı şaşılık Doğuştan şaşılık Kas felcine bağlı şaşılık

Şaşılık Türleri Nelerdir?

Göz kaymasının türüne bağlı olarak şaşılık üç farklı biçimde ortaya çıkar: içe kayma, dışa kayma ve uyumsal içe kayma. Şaşılığın oluşum nedenine göre ise şu türler mevcuttur: doğumsal şaşılık, kırma kusuruna bağlı şaşılık, kas felçlerine bağlı şaşılık, yetişkinlik döneminde görülen şaşılık ve gizli şaşılık. Ayrıca, nörolojik göz kaymaları da kişilerde meydana gelebilir. Yalancı göz kayması da sıkça rastlanan sorunlardan biridir ve bu durumda göz doktoruna başvurmak önemlidir.

İçe Şaşılık (Kayma):
İçe şaşılık veya içe kayma, gözlerin burun bölgesine doğru tek taraflı veya çift taraflı olarak kayması durumunu ifade eder. Her iki göz eşit oranda kayarsa, göz tembelliği riski azalır ve bu nedenle tercih edilir. Ancak tek gözde sabit kayma durumu, o gözün tembel olmasına neden olabilir. Bu tür bir şaşılık sıkça bebeklerde görülür ve bu nedenle erken teşhis büyük bir öneme sahiptir.

Dışa Şaşılık (Kayma):
Dışa şaşılık veya ekzotropya olarak bilinen durum, gözlerin tek taraflı veya çift taraflı olarak dışa doğru kayması anlamına gelir. İç kasların zayıflığı veya dış kasların aşırı çalışması bu tür bir şaşılığa yol açabilir. Dışa şaşılık, sabit veya aralıklı olarak meydana gelebilir.

Şaşılık Teşhisi Nasıl Konulur?

Şaşılık teşhisi, göz muayenesi sonrasında kolaylıkla konulabilir. Aile geçmişinde şaşılık öyküsü bulunan çocuklarda, şaşılığın görülme olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle erken teşhisin yapılması ve çocukluk döneminde şaşılığın fark edilmesi, tedavi başarısını artırır. Bu nedenle, 4 yaşından önce çocukların göz muayenesinden geçmeleri, tavsiye edilmektedir.

Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Şaşılık tedavisi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Göz sinirlerindeki felçler kendiliğinden düzelmezse, kaslara müdahale edilmesi gerekebilir. Bazı durumlarda göz kaslarına botoks enjeksiyonları yapılır ve gözün odak noktasını korumasına yardımcı olunur. Tüm göz şaşılığı tedavisiyle ilgili bilgi almak için doktorlara başvurulabilir.

Çocuklarda Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Çocuklarda şaşılık tedavisi için göz egzersizleri ve gözlük kullanımı düşünülebilir. Ancak, herhangi bir ilerleme kaydedilmezse cerrahi müdahale gerekebilir.

Yetişkinlerde Şaşılık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Yetişkinlerde şaşılık tedavisinde ilk tercih genellikle prizmatik camlar olur. Ardından, göz hareketlerini düzelten kaslara enjeksiyon tedavisi uygulanabilir. Bu şekilde hem şaşılık hem de çift görme sorunları tedavi edilebilir. Ancak herhangi bir ilerleme kaydedilmezse cerrahi müdahale gerekebilir.

Şaşılık tedavi yöntemleri, şaşılığın türüne, şiddetine ve gözdeki diğer durumlara göre değişebilir. Bazı durumlarda göz damlaları gibi destekleyici tedaviler de denenebilir.

Göz kayması ameliyatı genellikle 40 dakika ile 1 saat arasında sürer. Ameliyat lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Ameliyat sonrası hastalar genellikle 4-6 saat içinde, durumlarına bağlı olarak taburcu edilirler. Göz kayması ameliyatından bir gün sonra hastaların günlük aktivitelerine dönmeleri teşvik edilir.

Yetişkinlerde ameliyatsız göz kayması tedavisi, kaymanın derecesine bağlıdır. Eğer kayma miktarı hafifse, prizmatik camlar kullanarak tedavi edilebilir. Felç veya travmaya bağlı olan göz kaymalarının iğne tedavisi ile başarılı bir şekilde tedavi edilmesi mümkün olabilir. Erken teşhis, göz kayması tedavisi için son derece önemlidir.

Şaşılık Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Eğer şaşılık tedavi edilmezse, beyin gözlerden birinin görüntüsünü bastırabilir ve çift görme problemleri gelişebilir. Tedavi edilmeyen şaşılık durumlarında, stereopsis denilen ve iki gözün beraber çalışarak derinlik algısını oluşturmasını sağlayan yetenek kaybolabilir. Bu durum göz tembelliğine yol açabilir.

Şaşı Olanlar Nasıl Görür?

Şaşılık, her iki gözün farklı yönlere baktığı bir durumu ifade eder. Bir göz, normal bir hedefe odaklanırken diğer göz farklı bir yöne bakar. Bu nedenle şaşı olan kişiler, başlarını sağa veya sola eğerek her iki gözüyle düzgün bir şekilde bakmaya çalışırlar. Şaşılığı olan kişiler genellikle çift görme ve bulanık görme sorunları yaşarlar.

Şaşılık Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Göz Kayması ve Şaşılık Aynı şey mi?

Göz kayması veya şaşılık olarak bilinen durum, gözlerin görme ekseni veya bakış yollarının birbirine paralel olmaması durumudur. Bu durumda, bir göz düz bakarken diğer göz içe veya dışa doğru kayar. Göz kaymasının çeşitleri birbirinden farklıdır ve her şaşılık benzersizdir.

Hafif Şaşılık Geçer mi?

Şaşılık, kendiliğinden veya zaman içinde düzelen bir durum değildir. Ancak, bazı şaşılık vakalarında gözlük kullanımı ile tedavi sağlanabilir. Bu nedenle tedavinin ilk aşamasında, çocuğun hangi tür gözlüğe ihtiyaç duyduğunun doğru bir şekilde belirlenmesi önemlidir.

Şaşılık Ameliyatı Kaç Yaşına Kadar Yapılır?

Şaşılık ameliyatı için belirli bir yaş sınırlaması yoktur. Bebeklik döneminden itibaren şaşılık tedavisi için cerrahi müdahale yapılabilir. Erimez dikişlerle göz zarları kapatılır ve bu, iyileşme sürecini hızlandırarak tedavi sürecini daha kolay bir hale getirir. Birçok hasta, şaşılık ameliyatı ile şaşılık sorunundan kurtulabilir.